Viêm Họng Hạt Ở Trẻ: Cách Nhận Biết Và Điều Trị Bệnh Hiệu Quả

Thời gian gần đây tôi đã thăm khám và điều trị bệnh viêm họng hạt ở trẻ tương đối nhiều. Điều đó cho thấy, số lượng trẻ mắc phải chứng bệnh này ngày càng nhiều và đòi hòi các bậc phụ huynh cần đặc biệt lưu tâm. Để giúp cha mẹ hiểu rõ hơn về tình trạng viêm họng hạt ở trẻ, trong bài viết ngày hôm nay, Tuấn tôi sẽ nêu rõ các vấn đề liên quan đến bệnh, từ nguyên nhân dấu hiệu cho đến cách điều trị hiệu quả.

Viêm họng hạt ở trẻ là gì? Có nguy hiểm không?

Theo kiến thức chuyên môn của tôi, viêm họng hạt là tình trạng niêm mạc vùng hầu họng và amidan bị nhiễm khuẩn, sưng tấy trong thời gian dài. Khi bị viêm họng kéo dài, các mô lympho ở thành sau niêm mạc họng phải làm việc với cường độ liên tục nên dễ bị phình lên trông như những hạt nhỏ ở vòng họng.

Qua tìm hiểu và nghiên cứu tôi đánh giá viêm họng hạt là một dạng viêm họng mãn nên khá nguy hiểm, bất cứ ai cũng đều có thể trở thành “nạn nhân” của bệnh lý này, đặc biệt là những người có sức đề kháng yếu như trẻ nhỏ. Tương tự như với người lớn, khi trẻ bị viêm họng hạt sẽ gặp phải những triệu chứng như đau họng, sốt cao, người mệt mỏi. Ở giai đoạn cấp tính, nếu không được điều trị kịp thời sẽ làm tăng nguy cơ bị ung thư vòng họng ở trẻ.

Ngoài ra, nếu bệnh không được chữa trị kịp thời, đúng cách cũng sẽ ảnh hưởng đến các cơ quan khác trong hệ hô hấp gây viêm mũi, viêm tai giữa, viêm xoang. Không chỉ có vậy, các vi khuẩn gây hại nếu không được tiêu diệt triệt để sẽ xâm nhập và lây lan gây ra các tình trạng như viên thanh quản, viêm phế quản, thậm chí là viêm phổi. Lâu dần, nó có thể gây viêm cầu thận, viêm khớp hay viêm màng ngoài tim ở trẻ.

Chính những biến chứng nguy hiểm kể trên mà bậc cha mẹ rất cần phải chú ý, ngay khi phát hiện trẻ em bị viêm họng hạt cần phải đưa đến gặp bác sĩ để điều trị ngay, tránh các hậu quả đáng tiếc về sau. Trong trường hợp mức độ bệnh nặng buộc phải sử dụng các loại kháng sinh để điều trị thì ba mẹ phải tuyệt đối tuân thủ theo đúng chỉ dẫn của các bác sĩ chuyên khoa.

Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết trẻ bị viêm họng hạt

Sức đề kháng yếu, hệ miễn dịch chưa hoàn thiện đã khiến cho trẻ em trở thành đối tượng rất dễ bị tấn công bởi các tác nhân gây bệnh từ bên ngoài môi trường. Với gần 20 năm kinh nghiệm trong nghề, tôi nhận thấy một số nguyên nhân gây viêm họng hạt ở trẻ có thể kể đến như:

• Vi rút, vi khuẩn, nấm tấn công và gây bệnh: Thông qua hệ hô hấp và đường ăn uống, các những tác nhân gây bệnh này xâm nhập vào vùng họng của trẻ. Sau đó chúng sẽ tấn công và phá hủy bề mặt niêm mạc họng, lây lan sang các vùng xung quanh. Điều này đã khiến cho các lympho T bị kiệt sức và tạo thành các “hạt” viêm.
• Thời tiết thay đổi: Sự biến đổi bất thường từ thời tiết, nóng lạnh đột ngột cũng sẽ ảnh hưởng đến hệ miễn dịch, suy giảm sức đề kháng của trẻ, khiến các con dễ bị nhiễm bệnh.
• Sinh sống trong môi trường bị ô nhiễm: Mặc dù là nguyên nhân gián tiếp nhưng đây cũng là yếu tố làm tăng nguy cơ mắc viêm họng hạt ở trẻ. Nếu các con sinh sống trong môi trường ô nhiễm sẽ gây suy giảm sức đề kháng, tạo điều kiện thuận lợi cho các vi khuẩn có hại dễ dàng xâm nhập và tấn công gây bệnh
• Sinh hoạt thiếu khoa học: Nếu các bố mẹ cho con uống nước lạnh hay ăn các thực phẩm lạnh cũng sẽ khiến các con dễ bị bệnh hơn.

Viêm họng hạt ở trẻ em có biểu hiện khá giống viêm họng hạt ở người lớn, vậy nên không quá khó khăn để các bậc phụ huynh nhận biết con mình có bị bệnh hay không. Theo đó, để sớm phát hiện bệnh, bố mẹ có thể chú ý đến những dấu hiệu bất thường dưới đây:

• Bé thường kêu bị ngứa họng, đau họng, nhất là khi các con ăn hoặc uống nước.
• Khi nuốt thức ăn, trẻ có cảm giác vướng họng, khó chịu, từ đó khiến các con luôn cảm thấy mệt mỏi, chán ăn, lười ăn.
• Phía sau thành họng sưng đỏ và xuất hiện các hạt nhỏ màu trắng đỏ có kích thước to nhỏ khác nhau.
• Giai đoạn đầu bé sẽ bị ho khan sau chuyển sang ho có đờm và khạc nhổ ra đờm, đờm có màu vàng hoặc trắng đục.
• Khi mới bị bệnh, trẻ thường không có biểu hiện sốt cao, họng có thể mọc hạch hoặc không.
• Ngoài ra trẻ quấy khóc nhiều hơn, chán ăn, bỏ ăn, bỏ chơi, cơ thể luôn mệt mỏi,…

Viêm họng hạt ở trẻ có lây không? Bệnh có chữa được không?

Các bậc phụ huynh thường nhầm tưởng rằng bệnh viêm họng hạt giống như viêm họng và không có khả năng lây nhiễm. Tuy nhiên trên thực tế, bệnh lý đường hô hấp này có thể lây từ người sang người, dù là tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp.

Tôi muốn các bậc phụ huynh biết rằng bệnh có thể lây lan trực tiếp qua dịch mũi, nước bọt hoặc gián tiếp tiếp xúc với vật dùng chung như thìa, cốc, bát,… từ những người bị bệnh. Tuy nhiên hiện nay, y học rất phát triển nên việc chữa viêm họng hạt ở trẻ em không còn quá khó khăn. Bệnh lý này hoàn toàn có thể điều trị khỏi bằng nhiều cách khác nhau.

Nhưng bệnh chỉ có thể điều trị dứt điểm nếu được phát hiện sớm và chữa trị kịp thời còn với viêm họng hạt mãn tính bị tái phát nhiều lần thì để chữa bệnh khỏi hoàn toàn là khá khó. Bởi khi gặp điều kiện thích hợp, bệnh rất dễ tái phát lại và dễ dàng lây lan cho cộng đồng.

Khi trẻ bị viêm họng hạt thì xử lý thế nào?

Theo kinh nghiệm của tôi, để điều trị bệnh viêm họng hạt ở trẻ em có rất nhiều cách khác nhau, tuy nhiên 3 các được áp dụng nhiều nhất là sử dụng các bài thuốc dân gian, điều trị theo Tây y hoặc điều trị theo Đông y. Với mỗi phương pháp sẽ có những ưu, nhược điểm riêng và mang lại những hiệu quả nhất định. Cụ thể:

Áp dụng mẹo chữa bằng dân gian tại nhà

Với trẻ nhỏ, hệ miễn dịch còn yếu kém nên việc dùng thuốc có thể giúp bé giảm nhanh các triệu chứng nhưng lại gây ra những tác động không tốt. Do vậy mà các mẹo dân gian được các bậc phụ huynh lựa chọn khá nhiều để đẩy lùi viêm họng hạt ở trẻ. Một số mẹo nhỏ tôi nhận thấy các bậc phụ huynh thường áp dụng nhiều đó là:

• Sử dụng bột nghệ: Với một hàm lượng lớn hoạt chất, thành phần giúp tiêu sưng, giảm đau, làm lành những tổn thương viêm mạc, bột nghệ là nguyên liệu rất tốt trong điều trị viêm họng hạt. Nếu dùng bột nghệ để chữa bệnh, các bậc phụ huynh chỉ cần lấy 1 thìa bột nghệ hòa cùng 50ml nước ấm, sau đó cho trẻ uống 2-3 lần một ngày, các vết sưng, viêm sẽ nhanh chóng tiêu biến.
• Sử dụng hỗn hợp rau diếp cá và nước vo gạo: Bài thuốc này mang lại hiệu quả rất tích cực trong việc chữa viêm họng hạt ở trẻ em. Cách thực hiện như sau, bạn xay nhuyễn lá rau diếp cá, sau đó lọc lấy nước rồi đem đun sôi với  nước gạo và nước lọc, sau đó cho trẻ uống 2 lần một ngày sẽ đem lại hiệu quả.
• Sử dụng nước chanh mật ong: Đây đều là những nguyên liệu có tác dụng tăng sức đề kháng, chống khuẩn, tiêu viêm rất hiệu quả. Cách thực hiện của phương pháp này rất đơn giản, chỉ  lấy nước cốt chanh (1 quả) hòa với 1 thìa mật ong và 100ml nước, sau đó đem đun sôi. Cho trẻ uống khi hỗn hợp này còn nóng ấm sẽ giúp cải thiện các triệu chứng cổ họng không còn đau rát.

Dùng thuốc Tây y chữa viêm họng hạt ở trẻ

Hiện nay, Tuấn tôi nhận thấy việc áp dụng các phương pháp Tây y để điều trị các bệnh viêm nhiễm nói chung và viêm họng hạt ở trẻ nói riêng đang rất thịnh hành. Lý do là bởi phương pháp rất tiện lợi, nhanh chóng mang lại hiệu quả nhanh.

Nếu dùng thuốc Tây y để điều trị viêm họng hạt, thông thường bác sĩ sẽ kê các loại thuốc kháng sinh để cơ thể bé có thêm khả năng đề kháng, đồng thời giúp tiêu diệt các tác nhân gây bệnh vòm họng.

Tuy nhiên, các loại thuốc kháng sinh hiện nay chưa thể điều trị bệnh triệt để mà chỉ có tác dụng hỗ trợ làm tăng đề kháng cơ thể tạm thời, giúp làm tiêu biến các hạt viêm. Vậy nên các bậc phụ huynh không nên cho bé sử dụng thuốc kéo dài quá lâu.

Ngoài thuốc kháng sinh thì bác sĩ có thể chỉ định thêm một số loại thuốc khác như kháng viêm, tiêu đờm,… để ngăn chặn các triệu chứng viêm họng hạt ở trẻ.

Trong trường hợp, dùng thuốc để điều trị không mang lại hiệu quả thì bác sĩ sẽ chỉ định can thiệp ngoại khoa bằng thủ thuật đốt các “hạt” trong vòng họng. Phương pháp này có thể loại bỏ hoàn toàn các hạt trong vòng một cách nhanh chóng, ngăn ngừa tình trạng viêm nhiễm vi khuẩn và không cần phải nằm viện sau khi chữa trị. Điểm trừ khi điều trị bằng phương pháp này sẽ mất chi phí tương đối cao và không phù hợp với các đối tượng tuổi quá nhỏ. Do vậy, các bậc phụ huynh cần cân nhắc khi thực hiện cho con, hãy tham khảo tư vấn của bác sĩ để có lựa chọn tốt nhất.

Đông y chữa viêm họng hạt ở trẻ nhỏ

Là người nhiều năm nghiên cứu về Đông y, cá nhân tôi nhận thấy việc sử dụng các bài thuốc Đông y để chữa viêm họng hạt ở trẻ em cũng là phương pháp được rất nhiều cha mẹ đánh giá cao bởi độ lành tính, mang lại hiệu quả lâu dài lại không gây tác dụng phụ, không gây nguy hiểm khi sử dụng quá liều.

Dưới đây là một số bài thuốc Đông y chữa viêm họng hạt hiệu quả, các bậc phụ huynh có thể tham khảo và áp dụng cho con em mình.

• Bài thuốc 1 : Cam thảo, cát cánh, bạc hà, kinh giới, liên kiều, sinh địa, cương tàm, ngưu bàng tử, huyền sâm, kim ngân.
• Bài thuốc 2: Xạ can, tang bạch bì, cỏ nhọ nồi, bạc hà, kim ngân, sinh địa, huyền sâm, kinh giới.
• Bài thuốc 3: Ké đầu ngựa, hoa ngũ sắc, hà thủ ô, bạch đồng nữ, dây vằng.
• Bài thuốc 4: Huyền sâm, thăng ma, thổ phụ linh, tuyền hồ, ngưu bàng tử, xạ can, sinh địa, liên kiều, hoàng bá, kinh giới, cát cánh,…

Tùy vào mức độ viêm nhiễm và thể trạng người bệnh, thầy thuốc sẽ tăng giảm định lượng từng vị thuốc sao cho phù hợp và hiệu quả nhất. Cách sử dụng thường là sắc theo từng thang và chia thành các lần uống trong ngày theo chỉ định của bác sĩ.

Các bài thuốc đông y có tác dụng điều trị bệnh tận gốc, khả năng nuôi dưỡng và tăng cường hệ miễn dịch rất tốt nên các phụ huynh có thể hoàn toàn yên tâm khi sử dụng phương pháp này để chữa bệnh cho con em mình.

Biện pháp phòng ngừa bệnh cho trẻ nhỏ

Như tôi đã chia sẻ ở trên, trẻ em là một trong những đối tượng rất dễ bị viêm họng hạt. Vì vậy, để bảo vệ sức khỏe của con trẻ, cha mẹ trẻ tốt nhất nên tích cực phòng ngừa bằng cách:

• Giữ ấm cho trẻ, nhất là khi thời tiết lạnh giá với đầy đủ mũ, áo, khăn, tất,…
• Không được cho trẻ ăn hay uống quá nhiều đồ lạnh. Bởi vì nhiệt độ thấp sẽ làm giảm sức đề kháng của trẻ, tạo điều kiện cho các loại vi khuẩn có hại tấn công, tăng nguy cơ mắc bệnh viêm họng hạt.
• Tránh cho trẻ sử dụng đồ ăn quá nóng hay quá cay, những loại thức ăn này sẽ làm tổn thương niêm mạc họng gây viêm, sưng tấy.
• Khi trẻ bắt đầu có dấu hiệu bị viêm họng cần phải điều trị ngay nhằm ngăn chặn tình trạng chuyển sang viêm họng mãn tính, viêm họng hạt.
• Trong quá trình chữa bệnh nếu thấy trẻ có những dấu hiệu bất thường hoặc bệnh không thuyên giảm thì hãy ngưng dùng thuốc và đưa các con đến gặp bác sĩ ngay để tìm phương án điều trị tối ưu
• Vệ sinh răng miệng sạch sẽ hàng ngày, thường xuyên cho trẻ súc miệng bằng nước muối để loại bỏ mảng bám, vi khuẩn gây hại.
• Hạn chế cho trẻ tiếp xúc khói thuốc lá, ổ dịch viêm họng hay môi trường ô nhiễm.

Trên đây là những thông tin cụ thể về chứng bệnh viêm họng hạt ở trẻ em mà tôi muốn chia sẻ đến bà con. Hy vọng qua những thông tin vừa cung cấp có thể giúp cho các bậc phụ huynh có thêm những kiến thức hữu ích để chủ động chăm sóc con trẻ của mình. Nếu bà con còn thắc mắc cần được giải đáp hãy để lại tin nhắn qua blog hoặc Facebook Đỗ Minh Tuấn. Ngoài ra, bà con cũng có thể trực tiếp đến địa chỉ số 37A ngõ 97 Văn Cao Ba Đình HN để thăm khám, tôi sẽ giải đáp cụ thể chi tiết mọi thắc mắc, xin cảm ơn bà con đã theo dõi.