Bệnh Mất Ngủ Ở Nam Giới: Nguyên Nhân Và Phương Pháp Điều Trị Hiệu Quả

Tuấn tôi từng gặp rất nhiều bà con nam giới đến khám trong tình trạng khó ngủ triền miên, ban ngày mệt mỏi, ban đêm trằn trọc không yên. Bệnh mất ngủ ở nam giới không chỉ ảnh hưởng tới thể lực, mà còn làm suy giảm tinh thần, hiệu suất làm việc và chất lượng cuộc sống. Trong bài viết này, Tuấn tôi sẽ chia sẻ rõ ràng nguyên nhân, biểu hiện ban đầu và hướng xử lý cho bà con.

Bệnh mất ngủ ở nam giới là gì?

Bà con có thể nghĩ mất ngủ chỉ là chuyện nhỏ, chỉ cần nghỉ ngơi là khỏi. Nhưng thực tế, theo quan sát của Tuấn tôi trong nhiều năm làm nghề, bệnh mất ngủ ở nam giới không chỉ gây mệt mỏi mà còn âm thầm ảnh hưởng tới sức khỏe thể chất, tinh thần và cả phong độ đàn ông.

Bệnh mất ngủ ở nam giới là tình trạng người bệnh khó đi vào giấc ngủ, ngủ không sâu, hay tỉnh giấc giữa đêm hoặc thức dậy sớm không thể ngủ lại. Nếu để kéo dài, tình trạng này gây suy nhược cơ thể, giảm trí nhớ, giảm khả năng tập trung, tăng nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch, huyết áp, rối loạn nội tiết và sinh lý. Tuấn tôi từng gặp không ít bà con đến khám với biểu hiện đau đầu kéo dài, cáu gắt, trí nhớ giảm, và sau khi khai thác kỹ, nguyên nhân đều bắt nguồn từ chứng mất ngủ mãn tính.

Đối tượng hay gặp tình trạng này thường là nam giới trong độ tuổi từ 30 trở lên, đặc biệt là những người làm việc trí óc căng thẳng, doanh nhân, kỹ sư, hoặc người thường xuyên phải di chuyển, thay đổi múi giờ. Những áp lực trong công việc, tài chính, và gia đình là các yếu tố góp phần thúc đẩy bệnh khởi phát.

Vì sao đàn ông dễ mất ngủ hơn? 

Không phải tự nhiên mà nam giới lại gặp phải tình trạng mất ngủ nhiều như vậy. Có những nguyên nhân sâu xa, liên quan đến thể chất lẫn tinh thần mà Tuấn tôi sẽ chia sẻ ngay dưới đây.

Nguyên nhân theo Y học hiện đại

Tuấn tôi tổng hợp lại một số lý do phổ biến nhất gây ra tình trạng này mà bà con cần lưu ý:

• Rối loạn tâm lý: Căng thẳng, lo âu, trầm cảm là những yếu tố tâm lý rất thường gặp ở nam giới hiện đại, làm ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.
• Sử dụng chất kích thích: Cà phê, rượu bia, thuốc lá, nhất là vào buổi tối có thể khiến hệ thần kinh bị kích thích quá mức, gây khó ngủ.
• Làm việc quá sức hoặc thiếu vận động: Cả hai trạng thái này đều có thể làm rối loạn nhịp sinh học tự nhiên của cơ thể.
• Rối loạn nội tiết: Tuổi trung niên khiến nội tiết tố nam suy giảm, ảnh hưởng tới giấc ngủ.
• Môi trường ngủ không phù hợp: Ánh sáng, tiếng ồn, nhiệt độ phòng, thiết bị điện tử là những yếu tố thường bị bỏ qua.
• Sử dụng thuốc điều trị bệnh lý khác: Một số loại thuốc huyết áp, dị ứng, corticoid có tác dụng phụ gây mất ngủ.

Trong quá trình thăm khám thực tế, Tuấn tôi nhận thấy phần lớn các anh em mất ngủ lâu ngày đều gặp đồng thời 2-3 yếu tố kể trên, chứ không chỉ do một nguyên nhân đơn lẻ.

Nguyên nhân theo Y học cổ truyền

Theo Y học cổ truyền, mất ngủ còn gọi là “thất miên”, “bất mị”. Đông y không nhìn nhận đây là bệnh đơn lẻ mà xem như hệ quả của sự mất cân bằng âm dương, khí huyết trong cơ thể. Tuấn tôi xin phân tích kỹ hơn để bà con hiểu rõ:

• Tâm tỳ hư yếu: Đây là căn nguyên phổ biến nhất. Tỳ vị yếu dẫn đến khí huyết không đủ nuôi dưỡng tâm, khiến tâm thần không yên, từ đó dẫn đến khó ngủ, ngủ hay mộng mị.
• Can khí uất kết: Tình trạng căng thẳng, ức chế, giận dữ kìm nén khiến can mất khả năng sơ tiết, uất kết hóa nhiệt làm nhiễu loạn tâm thần. Những người thường hay tức giận, lo nghĩ, áp lực công việc cao rất dễ rơi vào nhóm này.
• Thận âm hư: Theo Đông y, thận chủ tàng tinh và nạp khí. Khi thận âm suy yếu sẽ không đủ dưỡng tâm, gây ra tình trạng ngủ không sâu, hay tỉnh giấc, mệt mỏi vào sáng hôm sau. Đối tượng này thường là người lớn tuổi hoặc người làm việc kiệt sức.
• Đàm trọc làm nhiễu tâm: Ăn uống không điều độ, dùng nhiều đồ béo, cay nóng khiến đàm tích tụ trong cơ thể, cản trở tâm thần, sinh ra phiền muộn, ngủ không yên giấc.

Tuấn tôi đã gặp nhiều bà con ban đầu chỉ nghĩ đơn giản là “khó ngủ vài ngày”, nhưng khi kiểm tra theo hướng Đông y thì thấy rõ mất cân bằng tạng phủ, đặc biệt là tỳ, can và thận. Phải kết hợp điều chỉnh toàn diện mới cải thiện được giấc ngủ lâu dài. Đó là lý do Tuấn tôi luôn đề cao vai trò của Đông y trong điều trị mất ngủ – không chỉ chữa triệu chứng mà phải điều chỉnh gốc rễ bên trong.

Triệu chứng bệnh mất ngủ ở nam giới

Trong 20 năm khám, chữa bệnh mất ngủ ở nam giới, Tuấn tôi từng gặp rất nhiều trường hợp với các triệu chứng khác nhau. Có người ngủ chập chờn suốt đêm, có người thì thức trắng đến sáng, lại có người ngủ đủ giờ mà vẫn mệt mỏi, uể oải. Những triệu chứng này tưởng nhỏ, nhưng nếu để lâu lại chính là dấu hiệu cảnh báo rối loạn sức khỏe nghiêm trọng.

• Khó đi vào giấc ngủ, trằn trọc hơn 30 phút mới ngủ được
• Ngủ chập chờn, dễ bị tỉnh giấc giữa đêm
• Dậy giữa đêm và khó quay lại giấc ngủ
• Thức dậy sớm hơn bình thường và không ngủ lại được
• Mệt mỏi sau khi ngủ dậy, cảm giác ngủ không sâu giấc
• Đau đầu âm ỉ, căng thẳng, buồn ngủ ban ngày
• Giảm khả năng tập trung, suy giảm trí nhớ
• Thường xuyên cáu gắt, dễ nổi nóng vô cớ
• Giảm hứng thú trong sinh hoạt hằng ngày, nhất là chuyện chăn gối
• Suy giảm năng suất làm việc, mất động lực

Tuấn tôi khuyên bà con, nếu thấy bản thân có từ 2 – 3 biểu hiện kể trên lặp lại trong nhiều ngày, đừng nên chủ quan. Bệnh mất ngủ không đơn thuần chỉ là chuyện sinh hoạt, mà có thể là biểu hiện khởi đầu của rối loạn thần kinh hoặc bệnh mạn tính nào đó.

Biến chứng bệnh mất ngủ ở nam giới 

Dưới đây là những biến chứng phổ biến mà bệnh mất ngủ ở nam giới có thể gây ra:

• Rối loạn tâm lý: Dễ lo âu, trầm cảm, mất kiểm soát cảm xúc
• Suy giảm trí nhớ, giảm khả năng tập trung, hiệu suất lao động thấp
• Suy nhược thần kinh, rối loạn thần kinh thực vật
• Tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, cao huyết áp, tiểu đường
• Rối loạn nội tiết, ảnh hưởng tới sinh lý, giảm testosterone
• Suy giảm miễn dịch, dễ mắc bệnh vặt, lâu khỏi bệnh
• Tăng nguy cơ béo phì do rối loạn chuyển hóa năng lượng
• Ảnh hưởng đến các mối quan hệ gia đình, xã hội, dễ rơi vào khủng hoảng tâm lý

Tuấn tôi từng chứng kiến không ít anh em chủ quan với giấc ngủ, đến khi mất ngủ biến thành mãn tính thì chữa trị sẽ khó khăn hơn gấp nhiều lần. Vì vậy, việc nhận diện và xử lý sớm là cực kỳ quan trọng.

Phương pháp điều trị bệnh mất ngủ ở nam giới 

Tuấn tôi thường nhấn mạnh rằng, để điều trị hiệu quả, bà con cần hiểu rõ các phương pháp điều trị sao cho phù hợp với tình trạng bệnh, thể trạng cơ thể và nguyên nhân gây bệnh. Dưới đây là ba hướng điều trị phổ biến nhất hiện nay.

Điều trị bằng thuốc tây 

Đối với cách điều trị này, Tuấn tôi khuyến cáo bà con chú ý về thời gian sử dụng và sự phụ thuộc vào thuốc, nhất là với người bệnh mất ngủ kéo dài.

• Nhóm thuốc an thần nhẹ (benzodiazepin): Giúp giảm căng thẳng, gây buồn ngủ như Diazepam, Lorazepam
• Thuốc ngủ không benzodiazepin: Zolpidem, Zopiclon – thường dùng cho người mất ngủ mạn tính
• Thuốc chống trầm cảm: Dùng khi mất ngủ có liên quan đến lo âu, trầm cảm như Amitriptyline
• Thuốc kháng histamin thế hệ 1: Dù là thuốc dị ứng nhưng lại gây buồn ngủ, hỗ trợ ngủ sâu
• Melatonin tổng hợp: Hỗ trợ điều chỉnh nhịp sinh học giấc ngủ

Ưu điểm:

• Hiệu quả nhanh, dễ sử dụng
• Tiện lợi cho người làm việc nhiều, cần phục hồi sức khỏe cấp tốc

Nhược điểm:

• Dễ gây phụ thuộc nếu lạm dụng
• Tác dụng phụ như chóng mặt, lú lẫn, đau đầu
• Không giải quyết được nguyên nhân gốc rễ, dễ tái phát

Mẹo dân gian chữa mất ngủ

Tuấn tôi nhận thấy nhiều bà con ở quê vẫn thường áp dụng mẹo dân gian. Dù đơn giản, an toàn nhưng không phải ai cũng hợp, hiệu quả không đồng đều.

• Dùng lá vông nem nấu nước uống hoặc làm gối ngủ
• Uống trà tim sen, trà hoa cúc giúp an thần
• Ngâm chân nước gừng, nước muối ấm mỗi tối
• Dùng mật ong pha nước ấm trước khi ngủ
• Tắm nước ấm kết hợp tinh dầu oải hương

Ưu điểm:

• An toàn, ít tác dụng phụ
• Dễ thực hiện, phù hợp với người mới chớm mất ngủ

Nhược điểm:

• Hiệu quả chậm, không rõ rệt với người mất ngủ nặng
• Không giải quyết được nguyên nhân sâu xa
• Phụ thuộc vào cơ địa, không phải ai dùng cũng thấy hiệu quả

Điều trị bằng Đông y 

Nhiều nam giới hiện nay rơi vào tình trạng khó ngủ, ngủ không sâu, hay tỉnh giấc hoặc ngủ dậy vẫn mệt mỏi. Theo Đông y, mất ngủ ở nam giới thường bắt nguồn từ tâm tỳ hư, thận khí suy hoặc can khí uất, ảnh hưởng đến thần trí và làm rối loạn đồng hồ sinh học.

Đông y điều trị mất ngủ nam giới theo hướng bổ thận – dưỡng tâm – điều khí huyết, giúp cải thiện giấc ngủ từ bên trong, đồng thời tăng cường thể lực và tinh thần.

Một số phương pháp bà con có thể tham khảo:

• Châm cứu – bấm huyệt định thần: Kích thích các huyệt như Thần môn, Tam âm giao giúp an thần, dễ ngủ.
• Dùng thảo dược phù hợp thể trạng nam giới: Vừa an thần, vừa hỗ trợ bổ thận – kiện tỳ, cải thiện cả giấc ngủ lẫn sinh lực.
• Ngâm chân thảo mộc buổi tối: Giúp thư giãn, ổn định thần kinh và hỗ trợ vào giấc nhanh hơn.

Bà con nên kết hợp nghỉ ngơi đúng giờ, tập thể dục nhẹ nhàng và hạn chế sử dụng rượu bia, cà phê – những yếu tố dễ gây rối loạn giấc ngủ.

Lời khuyên từ Tuấn tôi

Tuấn tôi khuyên bà con, khi phát hiện các triệu chứng bệnh mất ngủ ở nam giới thì nên đi thăm khám càng sớm càng tốt. Mất ngủ càng để lâu càng khó điều trị, ảnh hưởng không nhỏ tới thể chất, tinh thần và cả công việc, cuộc sống gia đình. Tuấn tôi từng gặp nhiều trường hợp vì chủ quan, chỉ đến khi mất ngủ chuyển sang mãn tính mới tìm đến thầy thuốc, lúc này việc điều trị sẽ kéo dài hơn và cần nhiều nỗ lực hơn từ người bệnh.

Trong quá trình điều trị, bà con cần lưu ý:

• Tuân thủ đúng đơn thuốc và chỉ định từ bác sĩ, thầy thuốc, không tự ý ngừng hay đổi thuốc
• Không lạm dụng thuốc ngủ, thuốc tây khi chưa có chỉ định rõ ràng
• Kết hợp điều trị với chế độ sinh hoạt khoa học, ổn định tâm lý
• Không “nghe mách”, tự dùng thuốc theo lời truyền miệng, đặc biệt với các loại thuốc không rõ nguồn gốc

Ngoài ra, để phòng ngừa mất ngủ hiệu quả, Tuấn tôi thường khuyên bà con nên:

• Ăn uống lành mạnh, hạn chế rượu bia, cà phê, thực phẩm cay nóng vào buổi tối
• Duy trì giờ ngủ cố định mỗi ngày, không thức khuya quá 23h
• Tập thể dục nhẹ nhàng mỗi ngày, nhất là buổi sáng hoặc chiều muộn
• Hạn chế sử dụng điện thoại, máy tính trước khi đi ngủ
• Giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng quá mức
• Tập thiền, hít thở sâu hoặc nghe nhạc thư giãn trước giờ ngủ

Bệnh mất ngủ ở nam giới tuy không phải là bệnh lý nguy hiểm tính mạng nhưng nếu chủ quan sẽ dẫn tới rất nhiều hệ lụy cả về sức khỏe và tinh thần. Việc phát hiện sớm và điều trị đúng cách sẽ giúp bà con sớm lấy lại giấc ngủ chất lượng, giữ gìn sức khỏe toàn diện. Nếu đang băn khoăn chưa biết bắt đầu từ đâu, bà con có thể gọi điện trực tiếp tới Tuấn tôi qua số 0963 302 349, nhắn tin qua fanpage Lương y Đỗ Minh Tuấn.

**Lưu ý: Tác dụng của phương pháp có thể khác nhau tùy theo cơ địa, thể trạng và cách sử dụng của mỗi người. Các thông tin trên trang web chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho tư vấn chuyên môn từ bác sĩ hoặc chuyên gia y tế. Bà con không nên tự ý áp dụng khi chưa được chuyên gia hướng dẫn.

Câu hỏi liên quan

Chia sẻ