Viêm Dạ Dày

Tuấn tôi nhận thấy rất nhiều bà con thường thắc mắc về viêm dạ dày, đặc biệt là khi triệu chứng tái đi tái lại gây khó chịu và ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. Với hơn 20 năm kinh nghiệm trong thăm khám và điều trị bằng Y học cổ truyền, tôi sẽ giúp bà con hiểu rõ căn bệnh này, cách nhận biết và định hướng điều trị phù hợp. Bài viết sẽ đi sâu vào nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết, và các giải pháp điều trị hiệu quả để bà con chủ động bảo vệ sức khỏe dạ dày của mình.

Viêm dạ dày là gì?

Nhiều bà con khi nghe đến viêm dạ dày là nghĩ ngay đến đau bụng hay đầy hơi, nhưng thực tế khái niệm này rộng hơn nhiều. Để hiểu rõ bản chất của bệnh, mình cần nắm được những điểm cốt lõi mà Tuấn tôi thường chia sẻ trong quá trình thăm khám.

Viêm dạ dày là tình trạng lớp niêm mạc trong dạ dày bị tổn thương do phản ứng viêm. Khi bị viêm, lớp bảo vệ niêm mạc mỏng đi, làm cho axit dịch vị dễ dàng tấn công vào các mô sâu hơn, gây đau và nhiều biểu hiện khó chịu khác. Theo y học hiện đại, bệnh có thể ở dạng cấp tính – tiến triển nhanh, hoặc mạn tính – kéo dài và tái phát nhiều lần.

Còn theo Đông y, bệnh này được xếp vào phạm vi chứng vị quản thống. Nguyên nhân xuất phát từ sự mất cân bằng giữa tỳ vị, can khí uất kết, ăn uống thất thường gây tổn thương tỳ vị, khiến khí huyết không lưu thông, sinh ra đau và đầy trướng. Tuấn tôi nhiều lần gặp bà con đến khám khi dạ dày đau âm ỉ kèm buồn nôn, soi ra mới biết viêm mạn tính từ nhiều năm mà không điều trị dứt điểm.

Những dấu hiệu viêm dạ dày

Viêm dạ dày thường biểu hiện bằng nhiều triệu chứng khác nhau, tùy theo giai đoạn tiến triển và cơ địa từng người. Tuấn tôi chia triệu chứng thành hai nhóm chính: giai đoạn khởi phát và triệu chứng đặc trưng rõ rệt. Dưới đây là những dấu hiệu mà bà con cần đặc biệt lưu tâm.

• Đau âm ỉ vùng thượng vị: Đây là triệu chứng điển hình nhất, thường xuất hiện sau khi ăn hoặc khi đói, đau lâm râm hoặc tức nặng vùng giữa bụng trên.
• Buồn nôn nhẹ hoặc cảm giác muốn nôn: Đặc biệt dễ xảy ra sau bữa sáng hoặc sau khi ăn thức ăn có dầu mỡ.
• Cảm giác đầy hơi, chướng bụng: Có thể xuất hiện dù bà con ăn không quá no, biểu hiện rõ hơn vào buổi tối.

Triệu chứng đặc trưng khi bệnh tiến triển nặng hơn

Khi bệnh chuyển sang giai đoạn mạn tính hoặc không điều trị đúng cách, các dấu hiệu sau sẽ rõ ràng và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt:

• Ợ hơi, ợ chua thường xuyên: Cảm giác nóng rát lan lên ngực, cổ họng, thường xuất hiện khi nằm hoặc cúi người.
• Chán ăn, sụt cân: Bà con mất cảm giác thèm ăn, ăn không tiêu, cơ thể mệt mỏi, sút cân không rõ lý do.
• Đau dữ dội về đêm hoặc sáng sớm: Đây là lúc dạ dày trống rỗng, axit tăng cao gây kích thích vùng niêm mạc bị tổn thương.
• Phân đen hoặc có máu ẩn: Dấu hiệu cảnh báo xuất huyết tiêu hóa do viêm loét niêm mạc dạ dày.

Tuấn tôi chia sẻ câu chuyện này để bà con hiểu rằng, những dấu hiệu ban đầu của viêm dạ dày tuy nhỏ nhưng nếu chủ quan, bệnh sẽ tiến triển âm thầm và gây hậu quả nghiêm trọng. Bà con nên theo dõi kỹ triệu chứng, đi khám sớm để được điều trị kịp thời, tránh để bệnh chuyển nặng.

Vì sao bà con dễ mắc viêm dạ dày?

Tuấn tôi nhận thấy rằng, để điều trị viêm dạ dày hiệu quả, việc hiểu rõ nguyên nhân gây bệnh là điều vô cùng quan trọng. Dưới đây là những yếu tố chính gây ra tình trạng này, được phân tích theo cả y học hiện đại lẫn Y học cổ truyền để bà con dễ hình dung.

Theo y học hiện đại:

• Ăn uống không điều độ, sinh hoạt thất thường: Bà con ăn quá nhanh, bỏ bữa, thường xuyên dùng thức ăn cay nóng, dầu mỡ, chất kích thích như rượu bia, cà phê là nguyên nhân hàng đầu gây kích ứng niêm mạc dạ dày.
• Nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori: Đây là loại vi khuẩn sống được trong môi trường axit của dạ dày, có khả năng gây viêm loét, dẫn tới tổn thương niêm mạc và lâu ngày có thể dẫn đến ung thư.
• Lạm dụng thuốc giảm đau, kháng viêm: Nhiều bà con dùng thuốc tây như NSAID kéo dài gây bào mòn lớp bảo vệ niêm mạc, làm dạ dày dễ viêm.
• Căng thẳng kéo dài, stress: Tâm lý không ổn định sẽ làm rối loạn hệ thần kinh trung ương, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động co bóp và tiết dịch vị dạ dày, gây viêm.
• Trào ngược dịch mật: Dịch mật từ tá tràng trào ngược lên dạ dày làm mất cân bằng môi trường axit, gây tổn thương niêm mạc.

Theo Y học cổ truyền:

• Tỳ vị hư yếu: Tuấn tôi thường thấy bà con cơ thể yếu, ăn uống kém, khí huyết suy dẫn tới tỳ vị không vận hóa được thức ăn, tích tụ lâu ngày sinh đầy trướng, viêm nhiễm.
• Can khí uất kết: Những người hay nóng giận, buồn bực, lo nghĩ nhiều làm khí uất trệ, ảnh hưởng đến hoạt động của can và vị. Tuấn tôi gặp nhiều bệnh nhân viêm dạ dày do nguyên nhân tâm lý kéo dài khiến can khí tấn công tỳ vị.
• Ăn uống thất thường: Không chỉ là yếu tố hiện đại, Đông y cũng rất coi trọng chuyện ăn uống. Bà con dùng đồ sống lạnh, nhiều dầu mỡ, hoặc ăn không đúng giờ sẽ làm tổn thương tỳ vị, lâu ngày sinh viêm.
• Hàn tà xâm nhập: Thời tiết lạnh hoặc ăn uống đồ lạnh khiến dương khí bị ức chế, tỳ vị bị hư, không tiêu hóa được thức ăn sinh trệ khí, đau bụng, viêm dạ dày.
• Khí huyết bất túc: Sau khi ốm dậy, phụ nữ sau sinh hoặc người cao tuổi thể trạng yếu, khí huyết hư nhược, tạng phủ suy yếu dễ bị viêm loét dạ dày.

Ai dễ bị viêm dạ dày?

Tuấn tôi hay gặp rất nhiều trường hợp viêm dạ dày và hầu hết đều thuộc các nhóm đối tượng sau. Bà con có thể xem mình có nằm trong nhóm này không để chủ động phòng tránh sớm:

• Người hay ăn uống thất thường: Thường xuyên bỏ bữa, ăn muộn, ăn nhiều đồ cay nóng hoặc dầu mỡ.
• Người thường xuyên uống rượu bia: Chất cồn làm tổn thương niêm mạc, gây viêm, loét.
• Người có thói quen dùng thuốc giảm đau dài ngày: Đặc biệt là nhóm thuốc chống viêm không steroid.
• Người bị căng thẳng, stress trong thời gian dài: Tâm lý không ổn định làm khí huyết rối loạn, ảnh hưởng đến tiêu hóa.
• Người cao tuổi: Cơ thể suy yếu, chức năng tiêu hóa giảm, dễ bị viêm mạn tính.
• Người có tiền sử bệnh dạ dày trong gia đình: Yếu tố di truyền và môi trường sống có thể góp phần hình thành bệnh.
• Nhân viên văn phòng, tài xế, người làm ca đêm: Các đối tượng này thường ăn uống không đúng giờ, ít vận động, dễ rối loạn tiêu hóa.
• Phụ nữ sau sinh: Thể chất suy yếu, tỳ vị hư hàn, dễ dẫn tới viêm dạ dày nếu ăn uống không kiêng cữ cẩn thận.

Việc nhận diện đúng nhóm nguy cơ sẽ giúp bà con chủ động điều chỉnh thói quen sống, kết hợp thăm khám sớm, tránh để bệnh tiến triển thành mãn tính hay biến chứng nặng. Với mỗi nhóm đối tượng, Tuấn tôi đều có phương pháp xử lý phù hợp để cân bằng tạng phủ, hỗ trợ hồi phục dạ dày an toàn và hiệu quả.

Viêm dạ dày biến chứng nặng nguy hiểm ra sao?

Nhiều bà con vẫn nghĩ viêm dạ dày chỉ là bệnh nhẹ, vài viên thuốc tây là khỏi. Nhưng thực tế, Tuấn tôi đã chứng kiến không ít trường hợp vì chủ quan không điều trị sớm, để bệnh chuyển nặng, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm tới sức khỏe và thậm chí tính mạng. Dưới đây là những biến chứng mà bà con cần đặc biệt lưu tâm.

• Viêm loét dạ dày – tá tràng: Khi niêm mạc dạ dày bị viêm kéo dài không được điều trị dứt điểm, vùng tổn thương sẽ sâu hơn, dẫn đến loét. Bệnh nhân thường đau dữ dội hơn, có thể chảy máu tiêu hóa.
• Xuất huyết dạ dày: Biến chứng thường gặp ở người dùng thuốc sai cách hoặc có vi khuẩn HP. Biểu hiện điển hình là nôn ra máu, đi ngoài phân đen, chóng mặt, tụt huyết áp – cần cấp cứu ngay.
• Hẹp môn vị: Niêm mạc vùng môn vị bị viêm, sẹo co kéo, khiến thức ăn khó lưu thông từ dạ dày xuống ruột. Bà con sẽ thấy chán ăn, buồn nôn, nôn ra thức ăn cũ, giảm cân nhanh.
• Thủng dạ dày: Là biến chứng cực kỳ nguy hiểm, có thể đe dọa tính mạng nếu không phẫu thuật kịp thời. Biểu hiện là đau bụng dữ dội đột ngột, toát mồ hôi, mặt tái xanh.
• Ung thư dạ dày: Đây là hậu quả nặng nề nhất của viêm dạ dày mạn tính kéo dài, đặc biệt là viêm teo niêm mạc dạ dày có nhiễm khuẩn HP. Tuấn tôi từng tiếp nhận một bệnh nhân đã bị ung thư dạ dày giai đoạn muộn, nguyên nhân do nhầm lẫn triệu chứng với đau bao tử thông thường suốt nhiều năm.

Tôi luôn nhắc đi nhắc lại với bà con: Viêm dạ dày nếu phát hiện sớm, điều trị đúng cách thì hoàn toàn kiểm soát được. Nhưng nếu để đến khi xuất hiện biến chứng thì vừa khó chữa, vừa ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống.

Chẩn đoán viêm dạ dày hiện nay thế nào?

Các phương pháp chẩn đoán viêm dạ dày phổ biến hiện nay bao gồm cả các kỹ thuật hiện đại lẫn phương pháp truyền thống trong Y học cổ truyền. Mỗi phương pháp có ưu điểm riêng, phù hợp với từng hoàn cảnh và thể trạng người bệnh.

Phương pháp chẩn đoán theo y học hiện đại thường dùng:

• Nội soi dạ dày
• Xét nghiệm vi khuẩn Helicobacter pylori (HP)
• Siêu âm ổ bụng
• Chụp X-quang dạ dày có thuốc cản quang
• Xét nghiệm máu, phân, nước tiểu

Phương pháp chẩn đoán theo Y học cổ truyền mà Tuấn tôi và các lương y đang áp dụng:

Trong Y học cổ truyền, việc chẩn đoán bệnh không chỉ dựa vào triệu chứng mà còn thông qua việc quan sát toàn trạng cơ thể. Phương pháp “tứ chẩn” gồm: vọng (quan sát), văn (nghe, ngửi), vấn (hỏi bệnh) và thiết (bắt mạch) là nền tảng trong thăm khám.

• Tuấn tôi thường quan sát sắc mặt, thần khí của bà con để nhận biết biểu hiện khí huyết, ngũ tạng có tổn thương hay không.
• Sau đó sẽ hỏi kỹ các biểu hiện cụ thể như: đau lúc nào, cảm giác ra sao, ăn uống thế nào, đại tiện có bất thường không…
• Cuối cùng là bắt mạch – một bước rất quan trọng. Chỉ cần sờ vào mạch, tôi có thể xác định được tình trạng hư – thực, hàn – nhiệt trong cơ thể, qua đó biết được tỳ vị có bị suy yếu, khí trệ hay huyết ứ.

Bị viêm dạ dày điều trị sao cho hiệu quả?

Việc lựa chọn phương pháp điều trị viêm dạ dày đúng đắn là yếu tố then chốt quyết định hiệu quả hồi phục và ngăn ngừa biến chứng về sau. Tuấn tôi sẽ phân tích chi tiết từng hướng điều trị phổ biến hiện nay để bà con hiểu và áp dụng cho đúng, tránh sai lầm đáng tiếc.

Điều trị viêm dạ dày bằng thuốc Tây

Trong Tây y, bác sĩ thường kê đơn thuốc để kiểm soát triệu chứng viêm dạ dày nhanh chóng. Dưới đây là một số loại thuốc thường được dùng:

• Thuốc ức chế bơm proton (PPI): omeprazol, esomeprazol, lansoprazol – giúp giảm tiết axit dạ dày.
• Thuốc kháng histamin H2: ranitidin, famotidin – hỗ trợ làm dịu dịch vị.
• Thuốc trung hòa axit: magaldrat, nhôm hydroxyd – giảm đau dạ dày, đầy trướng.
• Thuốc diệt vi khuẩn HP: amoxicillin, clarithromycin – dùng khi xác định có nhiễm HP.

Tuy thuốc Tây có tác dụng nhanh nhưng Tuấn tôi lưu ý, đây chỉ là giải pháp tạm thời, điều trị triệu chứng chứ không điều trị vào gốc. Dùng lâu dài dễ gây nhờn thuốc, rối loạn tiêu hóa, tổn thương gan thận.

Mẹo dân gian chữa viêm dạ dày

Tuấn tôi biết nhiều bà con ở quê hay truyền nhau các mẹo dân gian chữa viêm dạ dày. Một số cách phổ biến gồm:

• Uống nước nghệ tươi mật ong: giúp làm lành niêm mạc, giảm viêm nhẹ.
• Uống nước lá mơ lông: hỗ trợ tiêu hóa, giảm đau bụng.
• Dùng nước nha đam pha mật ong: mát gan, giảm nóng rát, thanh nhiệt.
• Ăn chuối xanh luộc: hỗ trợ tiêu hóa, chống loét nhẹ.

Những cách này đơn giản, ít tốn kém, nhưng Tuấn tôi khẳng định, chỉ nên xem là biện pháp hỗ trợ. Vì sao? Vì mẹo dân gian không có liều lượng chuẩn, không phù hợp với mọi thể bệnh, nhiều khi dùng sai còn phản tác dụng. Đặc biệt với bà con bị viêm nặng, loét hoặc nhiễm HP thì mẹo dân gian hoàn toàn không đủ hiệu lực.

Điều trị viêm dạ dày bằng Đông y

Viêm dạ dày là tình trạng niêm mạc dạ dày bị viêm, gây đau âm ỉ vùng thượng vị, đầy hơi, ợ chua, buồn nôn, ăn uống khó tiêu. Theo Đông y, bệnh có thể do tỳ vị hư yếu, can khí uất, khí trệ huyết ứ hoặc do ăn uống thất thường, căng thẳng kéo dài khiến vị khí rối loạn.

Phép trị trong Đông y tập trung vào kiện tỳ, hòa vị, điều khí, thanh nhiệt – giúp giảm viêm, phục hồi niêm mạc và ổn định chức năng tiêu hóa.

Một số phương pháp bà con có thể áp dụng:

• Dùng các thảo dược như bạch truật, hoàng liên, khôi tía, cam thảo, ô tặc cốt… giúp giảm tiết dịch vị, bảo vệ niêm mạc và làm dịu cơn đau.
• Châm cứu – bấm huyệt vùng bụng như Trung quản, Túc tam lý, Can du để hỗ trợ điều hòa khí huyết, giảm đau thượng vị và cải thiện tiêu hóa.

Lời khuyên của Tuấn tôi dành cho bà con bị viêm dạ dày

Tóm lại, viêm dạ dày là căn bệnh dễ gặp nhưng nếu không điều trị đúng cách, để kéo dài thì có thể gây nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho sức khỏe. Trong suốt quá trình thăm khám và điều trị, Tuấn tôi đúc rút ra một vài lời khuyên thiết thực muốn gửi tới bà con, mong rằng sẽ giúp ích cho quá trình phòng và chữa bệnh.

• Khi có dấu hiệu đau âm ỉ vùng thượng vị, ợ hơi, chán ăn kéo dài thì bà con nên đi khám ngay, đừng chủ quan mà để bệnh tiến triển nặng hơn rồi mới lo chạy chữa.
• Trong quá trình tư vấn, tôi luôn khuyên bà con rằng điều trị viêm dạ dày không phải ngày một ngày hai mà khỏi. Cần kiên trì, đúng thuốc, đúng cách, đặc biệt là với thuốc Đông y.
• Thuốc có tốt đến đâu mà bà con dùng không đúng liều, không chú ý kiêng khem thì hiệu quả sẽ chẳng có, rồi bệnh lại hoàn bệnh mà thôi. Nhớ giúp tôi là ăn uống phải điều độ, tránh rượu bia, đồ cay nóng, đồ chua.
• Giữ cho tinh thần thoải mái, ngủ nghỉ đủ giấc, hạn chế căng thẳng là điều quan trọng không kém gì việc uống thuốc. Vì can khí uất kết, lo nghĩ nhiều chính là yếu tố kích hoạt bệnh.
• Để phòng ngừa bệnh, bà con nhớ giúp tôi là phải ăn đúng giờ, nhai kỹ, không ăn quá no hay để bụng đói lâu. Với người từng bị bệnh, nên duy trì dùng thêm các vị thuốc bổ tỳ vị, hỗ trợ tiêu hóa để duy trì hiệu quả điều trị.
• Bà con đang điều trị bằng Đông y thì cần tuyệt đối tuân thủ hướng dẫn của lương y, không tự ý dừng thuốc hay thay đổi liều. Có gì thắc mắc thì cứ hỏi, Tuấn tôi sẽ hỗ trợ tận tình.

Nếu bà con còn điều gì chưa rõ, muốn hỏi kỹ hơn về bệnh tình hay cách điều trị, cứ mạnh dạn liên hệ với Tuấn tôi bằng một trong ba cách:

• Gọi trực tiếp vào số điện thoại 0963 302 349
• Nhắn tin qua fanpage Lương y Đỗ Minh Tuấn

Lưu ý: Hiệu quả của các phương pháp được nêu trong bài có thể khác nhau tùy vào thể trạng, cơ địa và cách dùng của từng người. Thông tin cung cấp trên website chỉ mang tính tham khảo, không thay thế cho chẩn đoán hay hướng dẫn từ bác sĩ hoặc chuyên gia y tế. Bà con không nên tự ý áp dụng khi chưa có chỉ định từ người có chuyên môn.