Trang chủ » Bệnh học » Xuất Huyết Dạ Dày: Nguyên Nhân, Triệu Chứng Và Phương Pháp Điều Trị Hiệu Quả

Xuất Huyết Dạ Dày: Nguyên Nhân, Triệu Chứng Và Phương Pháp Điều Trị Hiệu Quả

Tham vấn chuyên môn bởi:

GĐ chuyên môn hệ thống Đỗ Minh Đường

XEM THÊM TƯ VẤN

Bà con nào đang gặp phải tình trạng đau bụng, nôn ra máu, hay phân có máu, thì rất có thể là triệu chứng của xuất huyết dạ dày. Đây là một bệnh lý nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Tuấn tôi khuyên bà con không nên chủ quan, cần đi khám ngay khi có dấu hiệu trên để tránh những biến chứng nguy hiểm. Hãy cùng tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng và các phương pháp điều trị hiệu quả trong bài viết này.

Định nghĩa xuất huyết dạ dày

Xuất huyết dạ dày là tình trạng chảy máu xảy ra trong dạ dày, có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng biểu hiện chính là sự xuất hiện của máu trong nôn hoặc phân. Đây là một bệnh lý nghiêm trọng, cần phải được điều trị kịp thời để tránh các biến chứng nguy hiểm như sốc, thiếu máu hoặc thậm chí tử vong. Tuấn tôi đã gặp không ít trường hợp bệnh nhân đến khám trong tình trạng mất máu quá nhiều, khiến sức khỏe suy yếu trầm trọng. Một số trường hợp do viêm loét dạ dày tá tràng, nhưng cũng có trường hợp nặng hơn là ung thư dạ dày gây nên. Điều quan trọng là nhận diện đúng và xử lý sớm.

Triệu chứng xuất huyết dạ dày

Khi xuất huyết dạ dày xảy ra, bà con cần lưu ý các triệu chứng đặc trưng để kịp thời phát hiện và đi thăm khám. Những triệu chứng này có thể được chia thành hai giai đoạn: triệu chứng khởi phát và triệu chứng đặc trưng.

Triệu chứng khởi phát

Đau bụng dữ dội: Đây là triệu chứng đầu tiên mà nhiều bà con cảm nhận được. Cơn đau thường xuất hiện đột ngột, có thể tập trung ở vùng trên rốn, và thường xuyên xuất hiện sau khi ăn.
Nôn mửa: Nôn ra máu hoặc dịch có màu đỏ tươi hoặc đen như bã cà phê là dấu hiệu cảnh báo rõ rệt của tình trạng xuất huyết trong dạ dày. Điều này xảy ra khi máu đã bị tiêu hóa một phần.
Cảm giác choáng váng, mệt mỏi: Tuấn tôi thường gặp những bà con đến khám với triệu chứng hoa mắt, chóng mặt, đặc biệt là sau khi ăn hoặc khi đứng dậy đột ngột, do thiếu máu.

Triệu chứng đặc trưng

Phân có máu hoặc đen như bã cà phê: Phân có màu đen hoặc có máu đỏ tươi chính là một dấu hiệu đặc trưng của xuất huyết dạ dày. Điều này cho thấy máu đã đi qua đường tiêu hóa và bị oxy hóa.
Da nhợt nhạt, môi khô: Đây là dấu hiệu của tình trạng thiếu máu nặng, thường gặp ở những bệnh nhân bị mất máu trong thời gian dài mà chưa được điều trị kịp thời.
Khó thở, tim đập nhanh: Khi bà con bị xuất huyết dạ dày nghiêm trọng, cơ thể sẽ thiếu máu, dẫn đến tình trạng khó thở và tim đập nhanh. Đây là dấu hiệu cảnh báo mức độ nguy hiểm của bệnh.

Nguyên nhân xuất huyết dạ dày

Xuất huyết dạ dày có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây, Tuấn tôi sẽ chia sẻ chi tiết về các nguyên nhân gây bệnh từ hai góc nhìn của y học hiện đại và y học cổ truyền.

Nguyên nhân theo Y học hiện đại

Loét dạ dày: Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây xuất huyết dạ dày. Loét dạ dày do nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori hoặc do sử dụng thuốc giảm đau không steroid kéo dài (NSAIDs), gây tổn thương lớp niêm mạc bảo vệ dạ dày, dẫn đến chảy máu.
Ung thư dạ dày: Bệnh ung thư dạ dày có thể gây xuất huyết dạ dày ở các giai đoạn muộn, khi khối u phát triển và xâm lấn vào thành dạ dày, làm vỡ các mạch máu.
Viêm dạ dày cấp hoặc mãn tính: Viêm dạ dày có thể do nhiều nguyên nhân, như nhiễm khuẩn, tác dụng phụ của thuốc hoặc rượu bia, dẫn đến tổn thương niêm mạc dạ dày và xuất huyết.
Rối loạn đông máu: Một số rối loạn đông máu, chẳng hạn như bệnh gan nặng, có thể làm tăng nguy cơ xuất huyết trong dạ dày. Người bệnh có thể không cầm máu được do thiếu hụt các yếu tố đông máu trong cơ thể.
Tăng huyết áp: Tình trạng huyết áp cao kéo dài có thể khiến các mạch máu trong dạ dày trở nên yếu, dễ vỡ, dẫn đến chảy máu.

Nguyên nhân theo Y học cổ truyền

Tỳ vị hư yếu: Tỳ vị không đủ mạnh mẽ để tiêu hóa và vận chuyển thức ăn, dẫn đến tình trạng ứ trệ và khí huyết không lưu thông, dễ gây xuất huyết. Tỳ hư thường đi kèm với các triệu chứng như mệt mỏi, ăn không ngon và đau bụng.
Hàn thấp trong dạ dày: Khi cơ thể bị lạnh, ẩm ướt, hoặc ăn uống không hợp lý, có thể gây ra chứng hàn thấp, làm tổn thương tỳ vị, từ đó gây xuất huyết. Tuấn tôi thường gặp trường hợp bà con ăn nhiều thực phẩm lạnh, làm tổn hại đến dạ dày.
Nhiệt độc gây nhiệt kết trong dạ dày: Khi cơ thể bị nhiệt độc, chẳng hạn như do ăn uống không đúng cách hoặc do các bệnh lý lâu ngày, có thể dẫn đến tình trạng “nhiệt kết” trong dạ dày, làm vỡ các mạch máu và gây xuất huyết.
Khí huyết ứ trệ: Trong Y học cổ truyền, khí huyết là yếu tố quan trọng để duy trì hoạt động bình thường của cơ thể. Khi khí huyết không thông, máu không thể lưu thông tốt, làm cho các mạch máu dễ bị vỡ, dẫn đến chảy máu.

Đối tượng dễ mắc xuất huyết dạ dày

Xuất huyết dạ dày có thể xảy ra ở bất kỳ ai, nhưng một số đối tượng dưới đây có nguy cơ cao hơn và cần đặc biệt chú ý:

Người có tiền sử loét dạ dày: Những ai đã từng bị loét dạ dày hoặc viêm loét dạ dày tá tràng sẽ dễ gặp phải tình trạng xuất huyết dạ dày hơn.
Người dùng thuốc giảm đau lâu dài: Những người thường xuyên sử dụng thuốc giảm đau không steroid (NSAIDs) mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ có nguy cơ cao bị xuất huyết dạ dày do tác dụng phụ của thuốc.
Người nghiện rượu hoặc bia: Việc uống rượu bia quá mức có thể làm tổn thương niêm mạc dạ dày, làm tăng nguy cơ xuất huyết.
Người cao tuổi: Theo tuổi tác, chức năng dạ dày giảm dần, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến dạ dày, bao gồm cả xuất huyết dạ dày.
Người có bệnh lý về gan hoặc rối loạn đông máu: Những người bị bệnh gan hoặc các rối loạn đông máu dễ gặp phải tình trạng xuất huyết do khả năng cầm máu kém.
Người mắc các bệnh lý mãn tính: Các bệnh lý như tiểu đường, cao huyết áp, và bệnh tim mạch cũng có thể làm tăng nguy cơ xuất huyết dạ dày, đặc biệt khi không được kiểm soát tốt.

Biến chứng xuất huyết dạ dày: Những nguy hiểm không thể xem thường

Xuất huyết dạ dày là một tình trạng rất nghiêm trọng, nếu không được xử lý kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Bà con cần hiểu rõ những biến chứng này để có thể phòng ngừa và điều trị sớm.

Thiếu máu nghiêm trọng: Khi bị xuất huyết dạ dày, cơ thể mất đi một lượng máu lớn, khiến bệnh nhân dễ bị thiếu máu. Điều này dẫn đến các triệu chứng như mệt mỏi, da nhợt nhạt, và khó thở.
Sốc: Khi lượng máu mất đi quá nhiều, bệnh nhân có thể rơi vào trạng thái sốc, biểu hiện rõ qua mạch nhanh, huyết áp thấp và có thể dẫn đến mất ý thức.
Viêm phúc mạc: Nếu xuất huyết không được cầm máu kịp thời, máu có thể tràn ra khỏi dạ dày và gây viêm phúc mạc, là một tình trạng nhiễm trùng rất nguy hiểm, cần can thiệp y tế ngay lập tức.
Mất khả năng tiêu hóa: Trong trường hợp xuất huyết dạ dày nặng, dạ dày có thể bị tổn thương nghiêm trọng, ảnh hưởng đến khả năng tiêu hóa thức ăn, dẫn đến các vấn đề về tiêu hóa lâu dài.
Tổn thương vĩnh viễn dạ dày: Nếu bệnh không được điều trị kịp thời, các tổn thương do xuất huyết có thể dẫn đến hoại tử niêm mạc dạ dày, gây ra các vấn đề mãn tính khó phục hồi.

Chẩn đoán xuất huyết dạ dày: Phương pháp nào hiệu quả nhất?

Hiện nay có các phương pháp chẩn đoán chính xác bệnh này phổ biến nhất là thông qua các xét nghiệm y học hiện đại và chẩn đoán bằng các phương pháp y học cổ truyền. Dưới đây, Tuấn tôi sẽ chia sẻ với bà con chi tiết về những cách thức chẩn đoán này.

Chẩn đoán bằng Y học hiện đại

Nội soi dạ dày: Đây là phương pháp chẩn đoán chính xác nhất hiện nay, giúp các bác sĩ nhìn thấy trực tiếp tình trạng tổn thương trong dạ dày, bao gồm cả tình trạng xuất huyết. Nội soi cũng có thể giúp tìm ra nguyên nhân chính gây xuất huyết.
Xét nghiệm máu: Kiểm tra số lượng hồng cầu, hemoglobin để đánh giá tình trạng thiếu máu do xuất huyết dạ dày gây ra. Xét nghiệm cũng giúp kiểm tra các vấn đề về đông máu.
Siêu âm ổ bụng: Đây là một phương pháp hỗ trợ giúp phát hiện các biến chứng hoặc tổn thương trong dạ dày mà nội soi có thể chưa nhìn thấy.
Xét nghiệm phân: Để phát hiện có máu trong phân, điều này giúp xác định mức độ và vị trí của xuất huyết trong hệ tiêu hóa.

Chẩn đoán theo Y học cổ truyền

Trong Y học cổ truyền, việc chẩn đoán xuất huyết dạ dày cũng không kém phần quan trọng, dù không cần thiết phải sử dụng các công cụ như máy móc. Tuấn tôi và các đồng nghiệp tại nhà thuốc Đỗ Minh Đường thường xuyên thăm khám và chẩn đoán bệnh qua phương pháp tứ chẩn, bao gồm vấn, văn, vỏ, triều.

Vấn (hỏi): Lương y sẽ hỏi về các triệu chứng cụ thể mà bệnh nhân gặp phải, chẳng hạn như đau bụng, nôn mửa, phân có máu, và các dấu hiệu khác để xác định tình trạng bệnh.
Văn (nghe và ngửi): Nghe tiếng nói, hơi thở, tiếng nôn mửa và mùi thức ăn trong dạ dày cũng là một phần của quá trình chẩn đoán. Những thông tin này giúp nhận biết rõ hơn về tình trạng nhiệt, hàn hay thấp trong cơ thể.
Võ (sờ nắn): Bằng cách bắt mạch, Tuấn tôi có thể đánh giá được tình trạng khí huyết của bệnh nhân. Đối với xuất huyết dạ dày, mạch có thể yếu, khẩn hoặc vô lực, phản ánh rõ mức độ mất máu và tổn thương của cơ thể.
Triều (quan sát): Quan sát tình trạng toàn thân như sắc mặt, màu da, và các triệu chứng phụ như mệt mỏi, choáng váng cũng giúp đánh giá mức độ của bệnh.

Như tôi thường nhắc nhở bà con, việc chẩn đoán chính xác sẽ quyết định rất lớn đến hiệu quả điều trị, và chỉ khi hiểu rõ về tình trạng bệnh, chúng ta mới có thể lựa chọn phương pháp chữa trị thích hợp.

Phương pháp điều trị xuất huyết dạ dày: Lựa chọn đúng phương pháp để cải thiện tình trạng bệnh

Việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc cải thiện tình trạng bệnh xuất huyết dạ dày. Một phương pháp điều trị hiệu quả sẽ giúp ngừng chảy máu, làm lành các tổn thương và ngăn ngừa biến chứng. Tuấn tôi xin chia sẻ một số phương pháp điều trị phổ biến hiện nay, bao gồm điều trị bằng thuốc Tây và mẹo dân gian, cùng với phương pháp Đông y chuyên sâu mà tôi đang áp dụng.

Điều trị bằng thuốc Tây: Lựa chọn hiệu quả nhưng cần cẩn trọng

Điều trị bằng thuốc Tây là phương pháp phổ biến trong việc kiểm soát xuất huyết dạ dày, đặc biệt trong các trường hợp cấp tính.

Thuốc cầm máu: Các loại thuốc như epinephrine, somatostatin giúp ngừng chảy máu nhanh chóng, là lựa chọn đầu tiên trong tình trạng xuất huyết cấp.
Thuốc ức chế proton (PPI): Thuốc như omeprazole, pantoprazole giúp giảm acid dạ dày, tạo môi trường thuận lợi cho vết loét lành lại.
Kháng sinh: Khi nguyên nhân là vi khuẩn Helicobacter pylori, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc kháng sinh như amoxicillin, clarithromycin để tiêu diệt vi khuẩn gây loét.

Ưu điểm:

Điều trị nhanh chóng, hiệu quả trong tình trạng cấp tính.
Có tác dụng ngay lập tức trong việc cầm máu và giảm acid.

Nhược điểm:

Việc lạm dụng thuốc có thể gây tác dụng phụ, như viêm dạ dày do thuốc, loãng xương hoặc tăng nguy cơ nhiễm trùng.

Điều trị bằng mẹo dân gian: Giải pháp từ thiên nhiên

Mẹo dân gian có thể là một lựa chọn hỗ trợ giúp cải thiện tình trạng xuất huyết dạ dày trong giai đoạn phục hồi.

Nước ép lô hội: Lô hội có tác dụng làm lành vết loét dạ dày và giảm viêm niêm mạc dạ dày.
Trà gừng mật ong: Gừng giúp làm ấm bụng, giảm cơn đau, còn mật ong có tác dụng kháng viêm và làm lành vết thương trong dạ dày.
Nước ép nha đam: Làm giảm viêm, hỗ trợ làm lành vết loét và tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.

Ưu điểm:

Dễ thực hiện, chi phí thấp và là phương pháp tự nhiên.
Tác dụng phụ rất ít và an toàn khi sử dụng lâu dài.

Nhược điểm:

Chỉ có tác dụng hỗ trợ, không thể thay thế hoàn toàn thuốc Tây trong điều trị cấp tính.
Không phải tất cả mọi người đều phù hợp với các phương pháp dân gian này.

Điều trị bằng Đông y

Trong Đông y, chứng này được xếp vào phạm vi “thổ huyết”, “huyết ứ” hay “vị quản thống”. Nguyên nhân chủ yếu do can khí uất kết, lâu ngày tổn thương tỳ vị; hoặc do ăn uống thất thường, dùng nhiều rượu bia, thuốc tân dược làm vị khí bị tổn thương, nhiệt bức huyết vong.

Phác đồ điều trị là vừa cầm máu, vừa điều hòa khí huyết, kiện tỳ vị, tiêu viêm, phục hồi niêm mạc. Một số vị thuốc thường dùng gồm: Tam thất, Hòe hoa, Bạch thược, Cam thảo, Ô tặc cốt (mai mực), và Khổ sâm. Thuốc được gia giảm theo thể trạng từng người, mục tiêu là giúp dạ dày cầm máu, liền loét và ngăn tái phát.

Tuấn tôi dặn kỹ bà con: xuất huyết dạ dày là bệnh không được coi thường. Nếu đã chảy máu nhiều, cần cấp cứu Tây y trước cho ổn định tính mạng, sau đó mới kết hợp Đông y để phục hồi lâu dài. Đông y hiệu quả nhưng không thay thế được cấp cứu ban đầu.

Khi dùng thuốc Đông y, bà con cần tuyệt đối kiêng rượu bia, thuốc lá, cà phê; tránh ăn đồ cay nóng, chua, chiên rán. Nên ăn cháo loãng, cơm mềm, chia nhỏ bữa ăn. Tâm lý cũng ảnh hưởng nhiều – ai hay lo lắng, buồn phiền thì dạ dày khó lành. Tuấn tôi chữa bệnh luôn bảo: phải chữa cả thân lẫn tâm. Thuốc tốt mà không kiêng khem, không giữ tinh thần an ổn thì cũng khó kiểm soát bệnh được.

Lời khuyên của Tuấn tôi: Cần chú ý để phòng ngừa và điều trị xuất huyết dạ dày hiệu quả

Xuất huyết dạ dày là một tình trạng nghiêm trọng mà bà con cần phải lưu ý và phòng ngừa. Tuấn tôi xin chia sẻ một số lời khuyên quan trọng để giúp bà con hiểu rõ hơn về bệnh và cách phòng tránh, cũng như khi nào cần đến gặp bác sĩ để được hỗ trợ kịp thời.

Khi nào cần gặp bác sĩ: Nếu bà con có triệu chứng đau bụng dữ dội, nôn ra máu, hoặc phân có máu, hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức. Những dấu hiệu này có thể chỉ ra tình trạng xuất huyết dạ dày và cần được can thiệp y tế kịp thời để tránh biến chứng.
Phòng ngừa xuất huyết dạ dày: Trong quá trình tư vấn, Tuấn tôi luôn khuyên bà con rằng việc duy trì một chế độ ăn uống hợp lý, tránh ăn quá nóng, quá lạnh, hay các thực phẩm cay, sẽ giúp bảo vệ dạ dày. Hơn nữa, tránh lạm dụng rượu bia và thuốc giảm đau không kê đơn để giảm nguy cơ bị loét dạ dày và xuất huyết.
Lưu ý khi điều trị: Thuốc có tốt đến đâu mà bà con dùng không đúng liều, không chú ý kiêng khem thì hiệu quả sẽ chẳng có, rồi bệnh lại hoàn bệnh mà thôi. Vì vậy, khi điều trị bệnh xuất huyết dạ dày, bà con nhớ tuân thủ đúng chỉ dẫn của bác sĩ, không tự ý ngưng thuốc hay thay đổi liều lượng.
Tăng cường sức khỏe tổng thể: Một trong những điều quan trọng là bà con hãy chăm sóc sức khỏe tổng thể, tăng cường thể trạng, bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng chất cho cơ thể. Cơ thể khỏe mạnh sẽ giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn và giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh về dạ dày.
Điều trị lâu dài và theo dõi bệnh: Trong quá trình điều trị, tôi luôn khuyên bà con nên kiên trì, không bỏ dở giữa chừng. Đặc biệt là khi điều trị bằng Đông y, cần theo dõi thường xuyên để điều chỉnh thuốc và chế độ ăn uống phù hợp.

Nếu bà con cần tư vấn thêm, đừng ngần ngại liên hệ với Tuấn tôi qua một trong ba cách sau: