Viêm Xoang Cấp

Viêm xoang cấp là giai đoạn đầu tiên của bệnh viêm xoang. Triệu chứng này diễn ra trong thời gian khoảng 2 – 4 tuần. Tuy nhiên, nếu không điều trị, bệnh sẽ chuyển sang giai đoạn mãn tính hoặc gây biến chứng ảnh hưởng xấu tới sức khỏe. Khi đó tình trạng bệnh có thể nguy hiểm đến tính mạng và việc điều trị rất khó khăn. Vì vậy, bà con nên hiểu rõ về bệnh này để có những biện pháp để phòng ngừa và điều trị bệnh hiệu quả và an toàn.

Viêm xoang cấp là gì? Đối tượng nào thường mắc phải?

Viêm xoang cấp là tình trạng nhiễm trùng, ứ đọng dịch tại các xoang trong thời gian dưới 4 tuần. Lúc này các xoang ở hốc mũi sưng lên và gây bít tắc lỗ thông xoang. Hiện nay, đây được xem là bệnh lý nhiễm trùng đường hô hấp phổ biến nhất ở nước ta.

Thông thường, các lỗ thông xoang có nhiệm vụ chính là dẫn lưu dịch, dẫn khí vào xoang. Tuy nhiên, khi xoang mũi bị viêm, làm bít tắc lỗ thông và gây ra tình trạng ứ đọng dịch trong xoang. Đây chính là điều kiện thuận lợi để các loại vi khuẩn gây bệnh tấn công và làm phù nề niêm mạc ở hốc mũi.

Vậy đối tượng nào thường dễ mắc phải viêm xoang cấp? Theo thống kê, bệnh viêm xoang cấp thường gặp ở trẻ em, phụ nữ đang mang thai và người già. Cụ thể như sau:

• Trẻ em: Ở nhóm đối tượng này, thường tập trung nhiều đối với trẻ dưới 6 tuổi, đặc biệt là trẻ sơ sinh. Bởi khả năng miễn dịch cũng như sức đề kháng còn rất yếu. Bệnh thường bùng phát sau đợt nhiễm trùng về đường hô hấp trên và không được cải thiện kịp thời. Tình trạng có thể nặng hơn so với người lớn, và việc điều trị cũng phải thận trọng hơn để không ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ.
• Phụ nữ mang thai: Phụ nữ đang mang thai là thời điểm có sự suy giảm sức đề kháng và sự thay đổi đột ngột của nội tiết. Đây là lí do khiến các mẹ bầu gặp khó khăn trong việc chống lại virus xâm nhập, từ đó rất dễ bị lây nhiễm bệnh. Cũng như trẻ nhỏ, mẹ bầu cũng nên thận trọng khi điều trị, tránh ảnh hưởng đến cả mẹ và thai nhi.
• Người già: Nguyên nhân gây viêm xoang cho nhóm đối tượng này là các tác nhân vi khuẩn do ảnh hưởng từ môi trường khi khói bụi, hóa chất. Đặc biệt là những người hay hút thuốc lá, người bị các bệnh viêm đường hô hấp, người mới ốm dậy, người có sức đề kháng yếu hoặc làm việc trong môi trường ô nhiễm, hóa chất, khói bụi,…

Nguyên nhân gây bệnh là gì?

Nhìn chung, hầu hết các đối tượng dễ nhiễm viêm xoang cấp là những người có sức đề kháng yếu. Hệ miễn dịch suy giảm là điều kiện thuận lợi để các virus, vi khuẩn, nấm cư trú tại mũi họng phát triển và gây bệnh. Bên cạnh đó, viêm xoang cấp cũng có thể đến là do các tác nhân khác như:

• Nhiễm siêu vi: Cơ chế hình thành bệnh là do các virus làm suy giảm hệ miễn dịch, từ đó khiến vi khuẩn, nấm xâm nhập và gây bội nhiễm. Bên cạnh đó, việc bị cảm lạnh, cảm cúm cũng thường có triệu chứng bít tắc, ứ đọng dịch, chảy dịch mũi và gây viêm nhiễm tại các xoang.
• Dị ứng: Bà con nào có cơ địa dị ứng với các hóa chất, đồ ăn, phấn hoa, lông động vật,… rất dễ bị phù nề, sưng viêm xoang. Từ đó làm giảm khả năng dẫn lưu dịch, tắc nghẽn dịch mủ viêm tại các hốc xoang.
• Do bệnh răng miệng: Một số bà con gặp các bệnh về răng miệng như sâu răng, nhiễm trùng răng cũng dễ dẫn đến viêm xoang cấp. Đây chính là nguyên nhân gây ra bệnh, do sự xâm nhập và tấn công của các loại vi khuẩn trong khoang miệng.
• Do bệnh về đường hô hấp: Bà con mắc bệnh liên quan đến đường hô hấp cũng có nhiều nguy cơ mắc viêm xoang cấp tính. Bởi các loại vi khuẩn từ vùng họng sẽ tấn công đến các xoang gây viêm.
• Do dị tật ở mũi: Các dị tật về cấu trúc mũi như vẹo vách ngăn, mẩu thịt thừa hoặc có khối u trong mũi cũng là nguyên nhân gây ra bệnh.

Triệu chứng thường gặp khi bị viêm xoang cấp

Viêm xoang là bệnh lý nhiễm trùng ở tai – mũi – họng. Bởi vậy những dấu hiệu thường gặp là sốt, đau nhức, nghẹt mũi, chảy dịch mũi, khả năng ngửi mùi kém.

Tuy nhiên, nếu bị viêm xoang cấp thì các biểu hiện thường không rõ ràng, gây khó khăn trong việc phát hiện ra bệnh. Dưới đây là một số triệu chứng có thể xuất hiện ở người bệnh:

Đau nhức vùng mặt: Đây được xem là triệu chứng đặc trưng nhất của bênh. Cụ thể:

• Viêm xoang hàm: Đau vùng má.
• Viêm xoang trán: Đau giữa lông mày
• Viêm xoang bướm: Đau và nhức trong đầu, và sau gáy
• Viêm xoang sàng trước: Đau tai giữa hai mắt

Tình trạng này khiến bà con có cảm giác nặng mặt, hai bên má, trán và thái dương. Đôi lúc cơn đau lan lên cả đỉnh đầu và vùng răng hàm.

Sốt: Khi bị viêm nhiễm, sưng tấy ở vùng xoang cũng là lúc hệ miễn dịch của cơ thể tạo ra kháng thể để chống lại virus, vi khuẩn và gây nên hiện tượng sốt nhẹ, có thể sốt cao. Trường hợp này thường gặp ở trẻ nhỏ hơn là người lớn.

Nghẹt mũi: Khi nghẹt mũi, bà con sẽ thấy khó thở, nhất là khi nằm xuống hoặc vào mỗi buổi tối. Nghẹt mũi có thể bị một bên hoặc cả hai bên.

Chảy dịch mũi: Dịch mũi thường có đặc điểm là màu xanh hoặc vàng và đặc. Thỉnh thoảng dịch mũi có thể có mùi hôi.

Ngoài ra, bệnh có thể có một số biểu hiện khác hư ù tai, ho, nhức đầu, đau tai,…

Đối với những bà con bị cảm cúm, sau 5 – 7 ngày mà triệu chứng vẫn xấu đi thì cần nghĩ ngay đến vấn đề có thể mắc viêm xoang cấp. Nhất là tình trạng tăng tiết dịch và nghẹt mũi dai dẳng nhiều ngày.

Viêm xoang cấp có những triệu chứng gần giống với viêm mũi do cảm cúm, đau nhức khớp thái dương hàm, viêm mũi dị ứng. Tuy nhiên, bệnh chỉ chẩn đoán phân biệt được qua xét nghiệm cẩn thận. Ngoài ra, các triệu chứng như đau nhức vùng mặt, đau răng, chảy mũi mủ, sung huyết mũi, ngửi kém và khả năng đáp ứng với thuốc co mạch kém có thể giúp phân biệt được bệnh.

Phương pháp điều trị bệnh an toàn, hiệu quả

Viêm xoang cấp là bệnh nhẹ, tuy nhiên nếu bà con chủ quan, không điều trị kịp thời, bệnh sẽ nặng hơn, có thể chuyển sang giai đoạn mãn tính, thậm chí có thể xuất hiện một vài biến chứng nguy hiểm như biến chứng ở mắt, biến chứng đến não, hay các bệnh lý mãn tính về đường hô hấp,… Thông thường, bà con sẽ được chỉ định điều trị tại nhà với các phương pháp phổ biến như:

Cải thiện bệnh bằng mẹo dân gian đơn giản

Trong giai đoạn bệnh cấp tính, bà con có thể dùng các mẹo dân gian để chữa tại nhà. Một số thảo dược như lá diếp cá, tỏi, gừng, lá bạc hà, trầu không,… rất dễ tìm và cách thực hiện cũng hết sức đơn giản. Bà con có thể tham khảo một số phương pháp dưới đây:

Gừng: Gừng có tác dụng rất tốt trong việc giãn mạch ở vùng mũi họng và đẩy dịch ra ngoài. Bên cạnh đó, gừng còn giúp giảm đau và chữa lành xoang hiệu quả. Cách thực hiện như sau:

• Lấy 1 củ gừng đem rửa sạch, sau đó thái lát mỏng
• Cho nguyên liệu trên vào 300ml nước sôi và hãm khoảng 5 – 10 phút.
• Để dễ uống, bà con có thể pha thêm chút đường hoặc mật ong.
• Để có hiệu quả tốt, bà con nên kiên trì áp dụng, mỗi ngày uống 3 lần.

Tỏi và mật ong: Đây đều là những nguyên liệu kháng viêm, kháng khuẩn cực kì tốt. Việc kết hợp này là mẹo dân gian chữa viêm xoang cấp hiệu quả mà bà con nên thử. Cách làm như sau:

• Đầu tiên bỏ vỏ tỏi rồi giã nhuyễn, gạn lấy phần nước cốt
• Sau đó đem chúng trộn với mật ong theo tỷ lệ bằng nhau.
• Bà con cần rửa sạch mũi bằng nước muối sinh lý rồi dùng tăm bông bôi hỗn hợp trên vào hốc mũi.
• Mỗi tuần thực hiện khoảng 2 – 3 lần là có hiệu quả rõ rệt.

Lá chanh: Mẹo dùng lá chanh đã được sử dụng từ rất lâu và cho hiệu quả rất tốt. Ở cách này, bà con thực hiện như sau:

• Lấy lá chanh đã phơi khô đi rửa sạch rồi đun sôi khoảng 10 phút trong 500ml nước.
• Để nguội bớt rồi đem súc miệng hàng ngày sẽ giúp thông mũi, thông họng và hạn chế chất dịch nhầy.
• Kiên trì súc miệng bằng lá chanh theo cách này, các triệu chứng viêm xoang cấp sẽ dần cải thiện.

Lá diếp cá: Lá diếp cá cũng được nhiều chuyên gia khuyến nghị. Phương pháp này thực hiện cũng hết sức đơn giản:

• Lấy 1 nắm lá diếp cá rửa sạch
• Sau đó đem xay nhuyễn cùng một ít muối
• Tiếp tục lấy phần cốt và bỏ phần bã. Dùng bông y tế thấm dung dịch vừa lấy và thoa vào hai bên mũi.
• Khi xoang tiết dịch thì xì mũi nhẹ nhàng để chất dịch viêm đi ra ngoài.
• Mặc dù các mẹo này đều giúp thuyên giảm triệu chứng bệnh nhanh chóng, hiệu quả, nhưng không có khả năng điều trị bệnh tận gốc. Vì vậy, bà con không nên lạm dụng các mẹo này trong trường hợp bệnh do virus, vi khuẩn, hay nấm gây ra. Hiệu quả của bài thuốc cùng phụ thuộc nhiều vào từng cơ địa mỗi người. Nếu sau 3 – 5 ngày mà không thấy hiệu quả, bà con nên dừng và chuyển sang phương pháp chuyên sâu hơn.

Sử dụng thuốc Tây y theo chỉ định giúp điều trị bệnh

Để giảm nhanh các triệu chứng viêm xoang cấp, bà con có thể dùng thuốc Tây y. Tuy nhiên, dù sử dụng bất cứ loại thuốc nào, bà con cũng cần tuân theo chỉ định của bác sĩ. Dưới đây là một số loại thuốc thường dùng để điều trị viêm xoang cấp tính:

Thuốc rửa mũi: Thuốc này có tác dụng cải thiện tình trạng viêm nhiễm rất tốt. Bà con nhỏ vài giọt dung dịch nước muối vào hốc mũi, sau đó cúi mặt xuống để nước chảy ra ngoài rồi xì cho sạch mũi là xong.

Thuốc kháng sinh, giảm đau: Đối với bệnh viêm xoang cấp tính, không nên sử dụng nhiều thuốc kháng sinh. Phương pháp này chỉ được dùng nếu có tình trạng nhiễm trùng nặng hoặc bệnh tái phát do vi khuẩn.

Một số loại thuốc kháng sinh thường dùng là Amoxicillin, cephalosporin và nhóm macrolid. Đối với trường hợp bị đau nhức vùng trán và mặt có thể dùng kết hợp với thuốc giảm đau acetaminophen.

Thuốc thông mũi: Bà con có thể sử dụng thuốc thông mũi để giảm nghẹt mũi dưới dạng uống hoặc dạng xịt. Phenylpropanolamin và pseudoephedrin là hai chất thường được sử dụng nhiều nhất trong việc thông mũi. Tuy nhiên chúng có thể gây ra một vài tác dụng phụ như hạ huyết áp, kích thích hệ thần kinh trung ương,… Bên cạnh đó, bà con không nên dùng thuốc kéo dài bởi có thể gây phản ứng ngược, khiến tình trạng trở nên nặng hơn.

Thuốc xịt mũi có corticoid: Các loại thường dùng trong trường hợp này bao gồm: Beclomethasone, dipropionate, triamcinolone acetonide, budesonide, fluticasone propionate,… Đây đều là những loại thuốc giúp cải thiện triệu chứng viêm xoang cấp như nghẹt mũi, chảy nước mũi, chảy nước mắt, hắt hơi, phù niêm mạc,… Tuy nhiên, thuốc Corticoid dạng xịt có thể gây một vài tác dụng phụ như buồn nôn, đau đầu, ho, ngứa, sưng mặt,… Thuốc này chỉ sử dụng trong trường hợp nặng và dùng trong thời gian 3 – 7 ngày.

Điều trị viêm xoang cấp bằng Đông y

Theo quan điểm Đông y, viêm xoang thường bắt nguồn từ việc mất cân bằng âm dương, chính khí hư, vệ khí suy giảm nên ngoại tà phong, hàn, thấp dễ xâm nhập. Từ đó khiến Thận suy yếu, Can, Phế, Tỳ cũng bị ảnh hưởng theo. Chính vì vậy, căn nguyên của bệnh chủ yếu là Can hỏa – Thận âm hư – Phế nhiệt. Do đó, quá trình điều trị bệnh cần phải chú trọng giải quyết viêm nhiễm tại chỗ, đồng thời cân bằng âm dương để hỏa tự yên vị, nâng cao chính khí và tăng cường sức đề kháng.

Bệnh viêm xoang cấp có thể điều trị bằng các phương pháp như dùng thuốc, châm cứu, diện chẩn, xoa bóp,… Trong đó, bài thuốc Đông y là cách điều trị phổ biến và được đánh giá cao về hiệu quả cũng như mức độ an toàn.

Bài thuốc dùng để uống: Với viêm xoang ở giai đoạn cấp tính, bà con thường có những biểu hiện như nghẹt mũi, chảy nước mũi, dịch nhầy thường có màu vàng, đau xoang trán, đau đầu, toàn thân sợ lạnh,… Vì vậy, bài thuốc được áp dụng với mục đích tiết nhiệt, thanh phế và giải độc.

Cần chuẩn bị: 40g thạch cao, 16g hạ khô thảo, 16g ké đầu ngựa, 16g ngân hoa, 12g hoàng cầm, 12g mạch môn, 12g tân di, 8g chi tử. Nếu bà con có triệu chứng sốt, nhức đầu, sợ lạnh thì có thể bỏ mạch môn, hoàng cầm và thay thế bằng 12g ngưu bàng tử và 12g bạc hà.

Cách thực hiện:

• Đầu tiên đem các vị thuốc đã chuẩn bị vào ấm sắc cùng 1 lít nước
• Đun đến khi cạn còn 500ml thì tắt bếp, để nguội bớt rồi uống
• Bà con nên uống khi còn ấm, mỗi ngày một thang và thực hiện thường xuyên để đạt hiệu quả cao nhất.

Bài thuốc dùng để bôi: Ngoài cách uống, bà con có thể kết hợp sử dụng bài thuốc bôi để nâng cao hiệu quả điều trị.

Cần chuẩn bị: 60g hài nhi trà, 2g băng phiến, 30g nga bất thực thảo, dầu vừng.

Cách thực hiện: Bà con đem các nguyên liệu đã chuẩn bị đem giã nát thành bột mịn. Sau đó trộn cùng dầu vừng với lượng thích hợp để tạo thành hồ nhão. Như vậy là bà con có thể sử dụng hỗn hợp này để bôi vào trong mũi khoảng 2 – 3 lần mỗi ngày giúp cải thiện bệnh.

Cách chăm sóc và phòng ngừa bệnh viêm xoang cấp

Bên cạnh việc dùng mẹo dân gian và thuốc điều trị bệnh, bà con nên đảm bảo chế độ ăn uống cũng như sinh hoạt phù hợp để hỗ trợ đẩy lùi bệnh nhanh chóng và hiệu quả. Đồng thời, đây cũng là bệnh thường gặp và dễ tái phát, lây lan. Do đó việc chủ động phòng tránh bệnh cũng là việc làm cần thiết. Vì vậy, bà con cần lưu ý:

• Rửa mũi thường xuyên bằng nước muối pha loãng, nước muối sinh lý ấm hoặc dung dịch vệ sinh mũi chuyên dụng, mỗi ngày 2 – 3 lần.
• Tuân thủ đúng nguyên tắc điều trị từ bác sĩ chuyên khoa, uống thuốc theo đơn và không tự ý đổi thuốc.
• Súc miệng và họng bằng nước muối hàng ngày.
• Đánh răng đúng cách, 2 lần mỗi ngày để giảm vi khuẩn trong cổ họng.
• Không nên ăn các thực phẩm cay nóng, thực phẩm chứa chất kích thích, thực phẩm gây dị ứng, sữa và các thực phẩm từ sữa.
• Nên bổ sung các loại rau quả tươi, thực phẩm giàu kẽm, thực phẩm có chứa kháng sinh tự nhiên như gừng, mật ong, tỏi, hành củ,…
• Nên đeo khẩu trang khi ra ngoài hoặc tiếp xúc với môi trường nhiều khói bụi, ô nhiễm.
• Hạn chế dùng chung vật dụng cá nhân với người đang mắc bệnh xoang.
• Khi tắm nếu bị nước vào tai hoặc mũi, cần làm cho nước ra ngoài rồi dùng tăm bông thấm khô.
• Luôn giữ ấm cơ thể vào mùa lạnh, đặc biệt là vùng cổ, ngực và mũi.
• Rửa tay thường xuyên với xà phòng để loại bỏ vi khuẩn gây bệnh.

Như vậy, bài viết trên tôi đã cung cấp cho bà con những thông tin hết sức quan trọng và tổng quan về viêm xoang cấp. Khi thấy có triệu chứng của bệnh, cần nhanh chóng lựa chọn phương pháp điều trị để bệnh không chuyển biến nặng hơn.

Ngoài ra, trong quá trình chữa bệnh viêm xoang cấp, hay bất cứ một bệnh lý nào khác, bà con có những câu hỏi cần được tư vấn thêm, hãy đặt câu hỏi cho tôi qua trang blog này hoặc nhắn tin đến trang Facebook cá nhân Đỗ Minh Tuấn hay liên hệ trực tiếp đến số điện thoại 0984 650 816, tôi sẽ giải đáp chi tiết, cụ thể.

Trong trường hợp bà con muốn được thăm khám trực tiếp thì có thể đến địa chỉ tại số 37A, ngõ 97 Văn Cao, Liễu Giai, Ba Đình, Hà Nội, tôi sẽ hỗ trợ thăm khám và tư vấn miễn phí cho bà con. Cuối cùng, thương chúc bà con có thật nhiều sức khỏe!