Trào Ngược Dạ Dày Gây Viêm Amidan

Tuấn tôi từng gặp nhiều bà con tới khám than phiền viêm amidan mãi không khỏi, dù đã điều trị đủ cách. Ít ai ngờ rằng, nguyên nhân sâu xa lại bắt nguồn từ trào ngược dạ dày gây viêm amidan – tình trạng mà acid dạ dày trào ngược lên họng, kích thích amidan liên tục và dẫn đến viêm. Nếu không nắm rõ bản chất và điều trị đúng hướng, bệnh sẽ tái đi tái lại gây khó chịu kéo dài. Bài viết này sẽ giúp bà con hiểu rõ hơn về mối liên hệ giữa dạ dày và amidan, từ đó có hướng xử lý phù hợp hơn.

Trào ngược dạ dày gây viêm amidan là gì?

Tuấn tôi thấy rất nhiều bà con hay nhầm lẫn giữa viêm amidan đơn thuần và viêm amidan do trào ngược dạ dày, dẫn đến điều trị sai hướng, kéo dài bệnh không dứt.

Trào ngược dạ dày gây viêm amidan là tình trạng acid dịch vị từ dạ dày trào ngược lên thực quản, vòm họng, kích thích trực tiếp đến tổ chức amidan khiến chúng sưng viêm, đau rát, đỏ tấy. Amidan là hai khối lympho nằm hai bên thành họng, có vai trò như một hàng rào miễn dịch đầu tiên, giúp ngăn chặn vi khuẩn, virus xâm nhập. Khi bị kích thích liên tục bởi acid dạ dày, chúng sẽ viêm, gây ra nhiều triệu chứng khó chịu như đau họng, ho khan, cảm giác vướng ở cổ.

Bệnh thường gặp ở người lớn tuổi, người hay bị stress, người bị béo phì, phụ nữ mang thai hoặc người thường xuyên ăn uống thất thường, sinh hoạt kém điều độ.

Vì sao trào ngược dạ dày lại khiến amidan viêm?

Nhiều bà con tới khám thường băn khoăn vì sao dạ dày lại “liên quan” đến họng. Tuấn tôi sẽ phân tích cụ thể hai góc nhìn của Tây y và Đông y để bà con nắm rõ hơn.

Nguyên nhân theo Y học hiện đại

Theo y học hiện đại, những yếu tố sau là nguyên nhân chính gây trào ngược dạ dày dẫn đến viêm amidan:

• Ăn uống không điều độ: Dùng nhiều đồ cay nóng, dầu mỡ, ăn xong nằm ngay, ăn khuya khiến acid dạ dày dễ trào ngược.
• Béo phì hoặc phụ nữ mang thai: Áp lực ổ bụng tăng làm dạ dày bị ép, đẩy dịch vị ngược lên trên.
• Thoát vị hoành: Một phần dạ dày trượt lên lồng ngực gây trào ngược.
• Stress kéo dài: Khi căng thẳng, hệ thần kinh thực vật bị rối loạn, làm tăng tiết acid và rối loạn nhu động dạ dày.
• Sử dụng thuốc kháng viêm, giảm đau dài ngày: Làm tổn thương niêm mạc dạ dày, tăng nguy cơ trào ngược.
• Hút thuốc lá, uống rượu bia: Làm giảm trương lực cơ thắt thực quản dưới, acid dễ trào lên họng.
• Lạm dụng caffein, nước ngọt có gas: Gây kích ứng và giãn cơ vòng thực quản dưới.

Nguyên nhân theo Y học cổ truyền

Trong Đông y, Tuấn tôi thường lý giải tình trạng này theo các yếu tố nội sinh và lối sống. Đông y gọi hiện tượng trào ngược là “can vị bất hòa”, còn viêm amidan được xem là “phong nhiệt uất kết ở hầu họng”. Có ba căn nguyên chính dễ dẫn đến tình trạng này:

• Tỳ vị hư yếu: Do ăn uống không điều độ, tỳ vị bị tổn thương khiến việc vận hóa kém, thức ăn không tiêu sinh ra tích trệ, sinh đàm, đàm ứ lâu ngày hóa hỏa bốc lên gây tổn thương hầu họng.
• Can khí uất kết: Bà con thường xuyên tức giận, lo lắng sẽ ảnh hưởng đến can khí. Can khí uất làm khí cơ không điều hòa, ảnh hưởng đến vị khí dẫn đến trào ngược. Acid dịch vị trào ngược kết hợp với khí uất dễ gây viêm họng và viêm amidan.
• Phong nhiệt xâm phạm: Môi trường sống nóng ẩm, hoặc ăn nhiều đồ cay, nóng dễ sinh nhiệt độc tích tụ ở họng. Nhiệt độc này khi kết hợp với trào ngược dịch vị sẽ khiến niêm mạc họng, amidan tổn thương nghiêm trọng hơn.

Trong quá trình điều trị, Tuấn tôi từng gặp nhiều bà con chỉ chú trọng dùng kháng sinh hay thuốc giảm acid nhưng không để ý đến gốc bệnh bên trong như khí huyết rối loạn, tỳ vị hư. Đó là lý do bệnh cứ tái đi tái lại hoài không dứt. Việc phối hợp giữa ăn uống, lối sống lành mạnh và các biện pháp điều trị phù hợp với căn nguyên theo Đông y là rất cần thiết.

Triệu chứng trào ngược dạ dày gây viêm amidan

Trong 20 năm khám, chữa bệnh trào ngược dạ dày gây viêm amidan, Tuấn tôi từng gặp rất nhiều trường hợp với các triệu chứng rất đa dạng. Có người chỉ thấy ngứa cổ, ho nhẹ, nhưng cũng có người sưng đau dữ dội, ăn uống khó khăn, mệt mỏi kéo dài. Bà con cần nhận diện đúng để can thiệp kịp thời.

• Đau họng âm ỉ, dai dẳng, thường xuyên vào buổi sáng
• Ho khan kéo dài, không có đờm, hay bị kích ứng khi nói nhiều hoặc thay đổi thời tiết
• Cảm giác nóng rát vùng họng hoặc sau xương ức
• Nuốt vướng, cảm giác như có dị vật ở cổ họng
• Hơi thở có mùi hôi dù đã vệ sinh răng miệng kỹ
• Khản tiếng hoặc mất tiếng thoáng qua
• Xuất hiện hạt trắng nhỏ ở amidan hoặc amidan sưng đỏ, có mủ
• Cảm giác nghẹn ở cổ, ợ nóng, ợ chua kèm theo đau tức vùng ngực trên
• Mệt mỏi, khó chịu, ăn không ngon, sút cân dần nếu kéo dài

Biến chứng trào ngược dạ dày gây viêm amidan

Dưới đây là những biến chứng Tuấn tôi thường gặp nhất trong suốt hành trình khám chữa bệnh:

• Viêm amidan mạn tính: Khi amidan bị kích thích lâu ngày, không hồi phục, chuyển sang thể mãn tính, khó điều trị hơn
• Viêm thanh quản, viêm họng hạt: Acid dịch vị dạ dày kích ứng lan sang các khu vực lân cận
• Loét thực quản: Acid trào ngược thường xuyên ăn mòn niêm mạc thực quản gây tổn thương, chảy máu
• Hẹp thực quản: Các tổn thương kéo dài gây xơ hóa, làm hẹp đường tiêu hóa, nuốt nghẹn
• Khó thở về đêm: Trào ngược khi nằm gây co thắt thanh quản, ngưng thở, ảnh hưởng đến giấc ngủ
• Tăng nguy cơ biến chứng đường hô hấp như viêm phổi, hen phế quản
• Ảnh hưởng tâm lý: Mệt mỏi, stress, lo lắng kéo dài vì các triệu chứng không dứt

Bà con nếu thấy bản thân hay người thân có dấu hiệu nghi ngờ, đừng ngần ngại đi thăm khám để được chẩn đoán và hướng dẫn điều trị đúng cách. Tuấn tôi luôn khuyên rằng, bệnh nếu phát hiện sớm sẽ dễ kiểm soát hơn nhiều.

Phương pháp điều trị trào ngược dạ dày gây viêm amidan

Tuấn tôi thường nhấn mạnh rằng, để điều trị hiệu quả, bà con cần hiểu rõ các phương pháp điều trị sao cho phù hợp với tình trạng bệnh, thể trạng cơ thể và mức độ tổn thương của từng người.

Điều trị bằng thuốc tây

Đối với cách điều trị này, Tuấn tôi khuyến cáo bà con chú ý tới hướng dẫn dùng thuốc, tránh tự ý tăng liều hoặc kéo dài thời gian sử dụng.

• Nhóm thuốc kháng acid (antacid): Trung hòa dịch vị acid, giảm triệu chứng nóng rát, ợ chua
• Thuốc ức chế bơm proton (PPI): Giảm tiết acid dạ dày, thường dùng lâu dài, phổ biến như omeprazol, esomeprazol
• Kháng histamin H2: Hạn chế tiết acid, thường dùng thay thế hoặc kết hợp với PPI
• Thuốc bảo vệ niêm mạc: Giúp làm lành tổn thương tại họng và thực quản như sucralfate
• Kháng sinh (trong một số trường hợp): Nếu có dấu hiệu nhiễm khuẩn ở amidan

Lưu ý khi sử dụng: Không nên lạm dụng thuốc tây trong thời gian dài vì dễ gây rối loạn tiêu hóa, suy gan thận, lệ thuộc thuốc.

Ưu điểm: Hiệu quả nhanh, giảm triệu chứng rõ rệt trong thời gian ngắn.

Nhược điểm: Không điều trị tận gốc nguyên nhân, dễ tái phát nếu ngưng thuốc, có thể gây tác dụng phụ.

Mẹo dân gian trị trào ngược viêm amidan

Tuấn tôi thấy nhiều bà con truyền tai nhau dùng các mẹo tự nhiên, tuy đơn giản nhưng nếu áp dụng đúng cách cũng giúp giảm nhẹ triệu chứng.

• Uống nước gừng ấm pha mật ong: Giúp trung hòa acid, giảm viêm họng
• Súc miệng nước muối ấm: Sát khuẩn vùng họng, giảm đau rát
• Dùng nghệ tươi pha mật ong: Kháng viêm, hỗ trợ làm lành niêm mạc họng và thực quản
• Uống nước nha đam: Làm dịu niêm mạc, giảm trào ngược
• Hãm lá tía tô, lá bạc hà uống hằng ngày: Làm mát họng, tiêu viêm nhẹ

Ưu điểm: Nguyên liệu dễ kiếm, an toàn, ít tác dụng phụ.

Nhược điểm: Tác dụng chậm, không thay thế thuốc điều trị, hiệu quả tùy cơ địa và cần dùng đều đặn trong thời gian dài.

Chữa bằng Đông y

Khi axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản và họng, hơi axit kèm dịch tiêu hóa có thể kích ứng vùng hầu họng, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và gây viêm amidan. Trong Đông y, hiện tượng này được lý giải là do “vị khí nghịch” (khí từ dạ dày đi ngược), kết hợp với phong nhiệt, đàm nhiệt tích tụ ở phế hầu, dẫn đến amidan sưng đỏ, đau rát, nuốt vướng, thậm chí nổi hạch vùng cổ.

Hướng điều trị tập trung vào giáng nghịch, thanh nhiệt, giải độc, tiêu viêm, hóa đàm và tuyên phế – giúp làm dịu cổ họng, giảm trào ngược và hỗ trợ phục hồi niêm mạc amidan.

Một số phương pháp bà con có thể tham khảo:

• Dùng thảo dược uống trong: Kết hợp các vị như hoàng liên, bạch truật, cam thảo, bán hạ, cát cánh, kim ngân hoa, huyền sâm… có tác dụng chống viêm, thanh nhiệt giải độc, làm dịu họng và cải thiện tiêu hóa.
• Ngậm – súc miệng: Dùng nước sắc từ cam thảo, sài đất, diếp cá, hoặc ngậm mật ong với nghệ để làm sạch, giảm đau và sát khuẩn vùng họng.
• Châm cứu – bấm huyệt: Tác động vào các huyệt phong trì, hợp cốc, liêm tuyền, trung quản… giúp điều hòa khí huyết, giảm viêm họng – amidan và kiểm soát trào ngược dạ dày.

Lời khuyên từ Tuấn tôi

Tuấn tôi khuyên bà con khi phát hiện các triệu chứng trào ngược dạ dày gây viêm amidan nên thăm khám càng sớm càng tốt, đừng chủ quan coi đó là bệnh vặt. Việc can thiệp kịp thời sẽ giúp giảm thiểu biến chứng, rút ngắn thời gian điều trị và tránh tổn thương sâu hơn cho cơ thể.

Trong quá trình điều trị, bà con cần lưu ý:

• Tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ hoặc thầy thuốc y học cổ truyền
• Không tự ý ngưng thuốc, đổi thuốc khi chưa có chỉ định
• Tái khám đúng hẹn để theo dõi tiến triển của bệnh
• Kết hợp điều trị với chế độ sinh hoạt lành mạnh, khoa học

Để phòng tránh bệnh hiệu quả, Tuấn tôi gợi ý bà con nên:

• Ăn uống điều độ, tránh ăn quá no hoặc quá đói
• Hạn chế đồ cay, chua, chiên rán và thức uống có gas, cà phê
• Tránh nằm ngay sau khi ăn, nên kê cao đầu khi ngủ
• Giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng kéo dài
• Tăng cường luyện tập thể dục để tăng cường chức năng tiêu hóa

Trào ngược dạ dày gây viêm amidan là bệnh lý có thể kiểm soát được nếu phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Bà con nếu đang gặp triệu chứng nghi ngờ, đừng ngần ngại liên hệ với Tuấn tôi để được tư vấn cụ thể. Có thể gọi trực tiếp số điện thoại 0963 302 349, nhắn tin qua fanpage Lương y Đỗ Minh Tuấn. Sức khỏe là vốn quý, đừng để bệnh nhẹ thành nặng vì sự chần chừ. Tuấn tôi luôn sẵn sàng lắng nghe và đồng hành cùng bà con.

Lưu ý: Hiệu quả của các phương pháp được nêu trong bài có thể khác nhau tùy vào thể trạng, cơ địa và cách dùng của từng người. Thông tin cung cấp trên website chỉ mang tính tham khảo, không thay thế cho chẩn đoán hay hướng dẫn từ bác sĩ hoặc chuyên gia y tế. Bà con không nên tự ý áp dụng khi chưa có chỉ định từ người có chuyên môn.

Câu hỏi liên quan

Chia sẻ