Đau Thượng Vị Về Đêm: Nguyên Nhân, Triệu Chứng Và Cách Điều Trị

Tuấn tôi nhận thấy rất nhiều bà con gặp tình trạng đau thượng vị về đêm nhưng lại không hiểu rõ nguyên nhân cũng như mức độ nguy hiểm của triệu chứng này. Cảm giác nóng rát, đầy tức vùng bụng trên không chỉ làm mất ngủ mà còn là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý dạ dày nghiêm trọng nếu không xử lý kịp thời. Bài viết này sẽ giúp bà con hiểu đúng về triệu chứng, nhận biết dấu hiệu đi kèm và hướng xử lý phù hợp để không ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống.

Đau thượng vị về đêm là gì? Hiểu đúng để không chủ quan

Bà con thường nghĩ đau bụng lúc tối muộn chỉ là triệu chứng bình thường do ăn uống, nhưng thực chất đau thượng vị về đêm lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng. Tuấn tôi xin chia sẻ rõ hơn để bà con hiểu đúng và kịp thời xử lý.

Đau thượng vị về đêm là tình trạng xuất hiện cảm giác đau âm ỉ, nóng rát hoặc căng tức ở vùng bụng trên rốn, ngay dưới xương ức, chủ yếu xảy ra vào buổi tối hoặc ban đêm. Cơn đau có thể lan ra sau lưng hoặc lên ngực, đôi khi gây mất ngủ, chán ăn, buồn nôn.

Vị trí đau thượng vị là khu vực tập trung nhiều cơ quan tiêu hóa quan trọng như dạ dày, thực quản, tá tràng… Vì thế, bất kỳ tổn thương hay rối loạn nào tại đây đều có thể dẫn tới triệu chứng. Đối tượng dễ gặp nhất là người thường xuyên căng thẳng, ăn uống không điều độ, người có tiền sử bệnh dạ dày, người cao tuổi và người làm việc ban đêm.

Vì sao đau thượng vị về đêm xảy ra? Cẩn thận những nguyên nhân tiềm ẩn

Không ít bà con đến khám với Tuấn tôi đều nghĩ đơn giản là do ăn no hoặc rối loạn tiêu hóa nhẹ. Nhưng thực tế, nguyên nhân gây đau thượng vị về đêm có thể bắt nguồn từ nhiều cơ chế phức tạp, kết hợp giữa yếu tố thể chất và tinh thần.

Nguyên nhân theo Y học hiện đại

Tuấn tôi từng gặp nhiều trường hợp bệnh nhân bị đau thượng vị về đêm do các nguyên nhân sau:

• Trào ngược dạ dày thực quản: Khi nằm xuống, axit từ dạ dày dễ trào ngược lên thực quản, gây cảm giác nóng rát, đau tức vùng thượng vị.
• Loét dạ dày – tá tràng: Ban đêm là lúc axit dịch vị tăng cao, làm tổn thương vùng niêm mạc dạ dày đã viêm loét, gây đau âm ỉ hoặc quặn từng cơn.
• Viêm hang vị, viêm dạ dày mạn: Viêm nhiễm khiến dạ dày nhạy cảm hơn với dịch vị và thức ăn, đặc biệt dễ kích ứng về đêm.
• Rối loạn tiêu hóa do stress: Căng thẳng kéo dài làm tăng tiết cortisol, ảnh hưởng tới nhu động ruột và dịch tiêu hóa.
• Ăn đêm hoặc ăn muộn: Ăn sát giờ ngủ khiến dạ dày chưa tiêu hóa kịp, tạo áp lực lên thượng vị, gây đau.

Nguyên nhân theo Y học cổ truyền

Trong quá trình thăm khám thực tế, tôi nhận thấy hầu hết bà con có biểu hiện đau về đêm thường gặp các thể bệnh sau:

• Can khí uất kết, khí trệ huyết ứ: Bà con hay lo âu, tức giận hoặc áp lực tinh thần kéo dài dễ khiến khí can bị ứ trệ. Khi khí không thông, huyết không vận hành trơn tru, dẫn tới đau thượng vị, nhất là lúc nghỉ ngơi ban đêm.
• Tỳ vị hư hàn: Những người thể trạng yếu, hay mệt mỏi, ăn kém thường có tỳ vị suy nhược. Tỳ vị hư làm khí huyết không đủ để nuôi dưỡng dạ dày, gây đau vùng thượng vị vào thời điểm cơ thể cần hồi phục.
• Tích trệ thực thực – ăn uống không điều độ: Bà con ăn nhiều đồ chiên xào, dầu mỡ hoặc ăn khuya, ăn không đúng giờ làm khí trệ ở trung tiêu. Khi tiêu hóa không thông suốt, thức ăn tồn đọng gây đầy tức và đau về đêm.
• Âm hư nội nhiệt: Người hay nóng trong, miệng khô, khát nước về đêm dễ bị âm hư sinh nội nhiệt. Khi nhiệt vượng lên về đêm, kết hợp với khí huyết suy yếu làm kích thích vùng thượng vị gây đau rát, nóng bụng.

Triệu chứng đau thượng vị về đêm dễ nhận biết nhưng thường bị bỏ qua

Trong 20 năm khám, Tuấn tôi từng gặp nhiều trường hợp với các triệu chứng khác nhau. Có người đau âm ỉ suốt đêm, có người lại đau quặn từng cơn như dao cứa. Điều đáng tiếc là phần lớn bà con thường chủ quan, nghĩ rằng chỉ là đau dạ dày thông thường nên không đi khám sớm, đến khi bệnh nặng mới tìm đến thầy thuốc.

Các triệu chứng phổ biến bà con cần lưu ý bao gồm:

• Đau âm ỉ hoặc quặn thắt ở vùng bụng trên, ngay dưới mũi ức
• Cảm giác nóng rát lan từ thượng vị lên ngực, đôi khi lên cổ họng
• Khó tiêu, đầy hơi, bụng trướng sau ăn tối hoặc về đêm
• Buồn nôn hoặc nôn, nhất là khi nằm nghỉ
• Ợ hơi, ợ chua kéo dài, nhất là vào ban đêm
• Cảm giác tức ngực, khó thở vào ban đêm, ngủ không yên giấc
• Mất ngủ kéo dài, ngủ không sâu do đau hoặc khó chịu vùng bụng
• Ăn uống kém, sợ ăn vì đau sau khi ăn
• Đau lan sau lưng hoặc lên vai, cổ – thường gặp trong trào ngược nặng

Biến chứng đau thượng vị về đêm: Bà con chớ nên xem nhẹ

Từ kinh nghiệm thực tế, tôi cảnh báo bà con về những biến chứng nguy hiểm thường gặp sau:

• Viêm loét dạ dày – tá tràng: Axit dịch vị ăn mòn niêm mạc gây viêm, loét nghiêm trọng
• Trào ngược thực quản mạn tính: Gây tổn thương thực quản, dẫn đến viêm, hẹp thực quản
• Xuất huyết tiêu hóa: Loét sâu có thể vỡ mạch máu, gây nôn ra máu, đi ngoài phân đen
• Hẹp môn vị: Ổ loét gây phù nề, co rút cơ môn vị, cản trở lưu thông thức ăn
• Ung thư dạ dày: Loét mạn tính, không điều trị có thể tiến triển thành ung thư
• Suy nhược cơ thể: Mất ngủ kéo dài, ăn uống kém khiến cơ thể suy yếu, giảm sức đề kháng

Tuấn tôi vẫn luôn khuyên bà con, chỉ cần lắng nghe cơ thể mình một chút, phát hiện sớm và xử lý đúng cách thì có thể phòng tránh được nhiều hậu quả đáng tiếc. Đừng để triệu chứng đơn giản ban đầu trở thành gánh nặng sức khỏe lâu dài.

Phương pháp điều trị đau thượng vị về đêm hiệu quả, an toàn

Tuấn tôi thường nhấn mạnh rằng, để điều trị hiệu quả, bà con cần hiểu rõ các phương pháp điều trị sao cho phù hợp với tình trạng bệnh, thể trạng và hoàn cảnh sống. Dưới đây là những hướng xử lý phổ biến và đáng tin cậy mà tôi đã áp dụng trong quá trình khám chữa cho bà con.

Điều trị đau thượng vị về đêm bằng thuốc tây

Đối với cách điều trị này, Tuấn tôi khuyến cáo bà con chú ý tuyệt đối tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, không tự ý mua thuốc về dùng vì dễ gặp tác dụng phụ.

• Nhóm thuốc ức chế tiết acid: omeprazol, esomeprazol, lansoprazol… giúp giảm tiết dịch vị, làm dịu niêm mạc dạ dày.
• Nhóm thuốc trung hòa acid: magie hydroxit, nhôm hydroxit… dùng để giảm đau nhanh nhưng chỉ có tác dụng ngắn hạn.
• Nhóm thuốc kháng histamin H2: ranitidine, famotidine… giảm tiết acid, hiệu quả trung bình.
• Nhóm thuốc bảo vệ niêm mạc: sucralfat, misoprostol… tạo lớp màng bảo vệ dạ dày, ngăn tổn thương lan rộng.
• Kháng sinh diệt HP (nếu có vi khuẩn HP): amoxicillin, clarithromycin, metronidazol… dùng theo phác đồ cụ thể từ bác sĩ.

Ưu điểm: tác dụng nhanh, kiểm soát triệu chứng trong thời gian ngắn.

Nhược điểm: dễ tái phát nếu ngưng thuốc, dễ gặp tác dụng phụ như buồn nôn, tiêu chảy, táo bón, lệ thuộc thuốc nếu dùng lâu dài.

Mẹo dân gian 

Tuấn tôi nhận thấy nhiều bà con ở quê vẫn tin tưởng và áp dụng các mẹo dân gian, bởi nguyên liệu dễ kiếm, cách làm đơn giản. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý áp dụng đúng cách và phù hợp thể trạng.

• Dùng nước nghệ mật ong: pha nghệ vàng tươi hoặc bột nghệ với mật ong, uống vào buổi sáng để làm lành niêm mạc dạ dày.
• Uống nước lá mơ lông: giã lấy nước uống khi bụng đói, giúp giảm chướng bụng, tiêu hóa tốt hơn.
• Nhai gừng tươi hoặc pha trà gừng: giúp làm ấm bụng, giảm đau và buồn nôn hiệu quả.
• Lá tía tô nấu nước uống: giúp giảm axit và hỗ trợ làm dịu dạ dày, phù hợp với người hay lạnh bụng.

Ưu điểm: lành tính, ít tác dụng phụ, nguyên liệu dễ tìm.

Nhược điểm: tác dụng chậm, không đủ hiệu quả với trường hợp nặng hoặc có vi khuẩn HP, không thể thay thế phương pháp điều trị chuyên sâu.

Điều trị đau thượng vị về đêm bằng Đông y: Bền vững từ gốc bệnh

Theo Đông y, đau thượng vị là biểu hiện của rối loạn tạng phủ – chủ yếu là tỳ vị, can và tâm. Khi khí huyết không điều hòa, tỳ vị hư yếu, can khí uất kết thì cơ thể dễ phát sinh triệu chứng đau âm ỉ về đêm, khó tiêu, chướng bụng, mất ngủ. Đông y tập trung điều trị từ gốc – điều hòa khí huyết, kiện tỳ dưỡng vị, an thần để giảm đau và ngăn bệnh tái phát.

Điều tôi muốn nhấn mạnh với bà con là Đông y không chỉ hỗ trợ điều trị triệu chứng mà còn hồi phục thể trạng, giúp khí huyết lưu thông, ổn định chức năng tiêu hóa và an thần, từ đó xử lý nguyên nhân gây bệnh và nâng cao sức khỏe tổng thể. Nếu kiên trì theo liệu trình và được điều chỉnh phù hợp theo từng thể bệnh, Đông y có thể giúp bà con thoát khỏi nỗi ám ảnh mang tên đau thượng vị về đêm một cách an toàn và bền vững.

Lời khuyên từ Tuấn tôi

Tuấn tôi khuyên bà con khi phát hiện các triệu chứng đau thượng vị về đêm nên thăm khám càng sớm càng tốt. Đừng chờ đến khi bệnh trở nặng, ăn không ngon, ngủ không yên rồi mới tìm đến thầy thuốc thì lúc đó việc điều trị sẽ khó khăn và tốn kém hơn rất nhiều. 

Trong quá trình thăm khám và điều trị, bà con cần lưu ý:

• Tuân thủ tuyệt đối theo phác đồ điều trị của bác sĩ hoặc thầy thuốc, không bỏ thuốc giữa chừng, không tự ý tăng giảm liều lượng.
• Không tự ý kết hợp nhiều phương pháp như uống thuốc tây, thuốc nam và mẹo dân gian cùng lúc nếu chưa có hướng dẫn rõ ràng.
• Theo dõi triệu chứng hàng ngày và báo lại với bác sĩ để được điều chỉnh kịp thời nếu cần.
• Không để bụng quá đói hoặc quá no, tránh ăn sát giờ ngủ và hạn chế thức ăn cay, chua, nhiều dầu mỡ.
• Không hút thuốc, không uống rượu bia, tránh stress – đây là những yếu tố khiến bệnh nặng thêm và dễ tái phát.

Để phòng ngừa đau thượng vị về đêm, Tuấn tôi khuyên bà con:

• Ăn uống điều độ, đúng giờ, không bỏ bữa sáng
• Tránh ăn khuya, không ăn quá no trước khi ngủ
• Hạn chế các loại đồ uống có gas, cà phê, bia rượu
• Giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng kéo dài
• Luyện tập thể dục đều đặn để cải thiện tiêu hóa và giấc ngủ
• Khám định kỳ nếu đã có tiền sử bệnh dạ dày

Đau thượng vị về đêm tuy không nguy hiểm tức thì nhưng nếu để lâu sẽ ảnh hưởng nặng nề đến chất lượng cuộc sống. Tuấn tôi luôn nhấn mạnh rằng, việc phát hiện và xử lý sớm là chìa khóa để khỏi bệnh dứt điểm, tránh tái phát.

• Hotline: 0963 302 349
• Fanpage Thầy thuốc Đỗ Minh Tuấn
• Website: Lương y Đỗ Minh Tuấn

Lưu ý: Hiệu quả điều trị thường không giống nhau giữa các cá nhân, tùy thuộc vào cơ địa, tình trạng sức khỏe và cách thức sử dụng. Thông tin trên website này chỉ mang tính tham khảo, không thay thế lời khuyên từ bác sĩ hay hướng dẫn chuyên môn y tế. Chúng tôi không chịu trách nhiệm về mọi hậu quả nếu bạn tự ý áp dụng mà không có sự tư vấn từ chuyên gia. Để được hỗ trợ chi tiết và phác đồ phù hợp nhất, vui lòng liên hệ trực tiếp đội ngũ lương y, bác sĩ Đỗ Minh Đường.

Câu hỏi liên quan

Chia sẻ