Xuất Huyết Đại Tràng

Tuấn tôi gặp rất nhiều bà con lo lắng khi mắc phải tình trạng xuất huyết đại tràng vì những triệu chứng nặng nề và ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe. Trong bài viết này, Tuấn tôi sẽ chia sẻ những kiến thức chuyên sâu và kinh nghiệm thực tế để giúp bà con hiểu rõ hơn về căn bệnh này, từ nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết đến các phương pháp điều trị hiệu quả nhất hiện nay, đặc biệt là cách kết hợp giữa Đông y và Tây y để đạt hiệu quả bền vững.

Xuất huyết đại tràng là gì? 

Nhiều bà con khi nghe đến cụm từ “xuất huyết đại tràng” thì thường thấy lo lắng, nhưng chưa thực sự hiểu rõ bệnh này là gì. Tuấn tôi sẽ giải thích đơn giản, dễ hiểu để bà con hình dung cụ thể hơn nhé.

Xuất huyết đại tràng là tình trạng tổn thương niêm mạc đại tràng khiến máu bị chảy ra, có thể lẫn trong phân hoặc xuất hiện riêng rẽ. Đây là một rối loạn đường tiêu hóa tương đối phổ biến, đặc biệt ở những người có hệ tiêu hóa yếu hoặc hay dùng thuốc kháng viêm, kháng sinh dài ngày.

Trong y học hiện đại, bệnh được xác định khi có hiện tượng viêm loét, xung huyết tại đại tràng kèm theo xuất huyết nhẹ đến nặng. Các vị trí bị tổn thương thường nằm ở manh tràng, đại tràng ngang, đại tràng lên/xuống hoặc sigma. Tùy mức độ tổn thương và lượng máu chảy, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được xử lý kịp thời.

Còn theo Đông y, đại tràng thuộc phủ âm, liên quan mật thiết tới phế và tỳ. Khi các tạng này mất điều hòa, khí huyết không lưu thông, ẩm thấp tích tụ thì sinh ra nhiệt độc hoặc huyết ứ, gây tổn thương đại tràng và dẫn đến hiện tượng xuất huyết. Kinh nghiệm Tuấn tôi đúc kết cho thấy, người thể hư, huyết nhiệt hay ăn uống thất thường rất dễ mắc bệnh này.

Nhận diện sớm triệu chứng xuất huyết đại tràng qua dấu hiệu cụ thể

Để phát hiện sớm và xử lý kịp thời, bà con cần nắm rõ các triệu chứng thường gặp của bệnh. Tuấn tôi chia triệu chứng xuất huyết đại tràng thành hai nhóm rõ ràng để bà con dễ nhớ và dễ theo dõi.

Triệu chứng khởi phát – Dấu hiệu ban đầu bà con thường bỏ qua

Nhiều trường hợp bà con đến gặp Tuấn tôi trong tình trạng nặng rồi mới phát hiện bệnh. Trong khi thực tế, các dấu hiệu ban đầu đã xuất hiện rõ từ sớm nhưng lại thường bị chủ quan hoặc nhầm lẫn với rối loạn tiêu hóa thông thường.

• Đau bụng âm ỉ: Vị trí đau thường ở vùng bụng dưới, bên trái hoặc quanh rốn, đôi khi lan sang hông. Cơn đau tăng khi ăn xong hoặc đi ngoài.
• Đi ngoài phân lỏng: Bà con có thể thấy phân lỏng, nát, không thành khuôn, số lần đi ngoài tăng bất thường trong ngày.
• Cảm giác mót rặn liên tục: Sau mỗi lần đi tiêu, vẫn cảm thấy chưa hết phân, phải rặn nhiều lần trong ngày nhưng lượng phân rất ít.
• Cơ thể mệt mỏi, chán ăn: Do tiêu hóa kém nên dẫn đến ăn không ngon, ngủ không sâu, lâu ngày làm cơ thể suy nhược.

Triệu chứng đặc trưng – Dấu hiệu cảnh báo bệnh rõ rệt hơn

Khi bệnh chuyển nặng hơn, bà con sẽ thấy xuất hiện những biểu hiện đặc trưng hơn. Đây là lúc cần đi khám ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

• Đi ngoài ra máu: Máu có thể đỏ tươi, đỏ thẫm hoặc lẫn trong phân, đi kèm chất nhầy. Đây là triệu chứng điển hình nhất của xuất huyết đại tràng.
• Sụt cân nhanh: Cân nặng giảm nhanh chóng mà không rõ nguyên nhân, thường kèm theo mệt mỏi và suy kiệt.
• Thiếu máu: Do mất máu kéo dài, bà con có thể thấy hoa mắt, chóng mặt, da nhợt nhạt, tim đập nhanh.
• Đau bụng quặn từng cơn: Cơn đau dữ dội, có lúc đau từng cơn như xoắn ruột, nhất là sau khi ăn thực phẩm lạ, cay nóng hoặc uống bia rượu.

Qua đây, Tuấn tôi mong bà con hãy lưu ý kỹ những dấu hiệu nhỏ nhưng có thể là cảnh báo quan trọng. Việc phát hiện sớm và điều trị đúng hướng sẽ giúp ngăn ngừa biến chứng, đặc biệt với các bệnh về tiêu hóa như xuất huyết đại tràng.

Vì sao bà con lại bị xuất huyết đại tràng? 

Tuấn tôi thấy nhiều bà con đến khám mà chỉ biết mình bị bệnh chứ không rõ nguyên nhân sâu xa là gì. Hiểu rõ gốc rễ sẽ giúp việc điều trị hiệu quả hơn và tránh tái phát. Dưới đây là những yếu tố chính gây ra tình trạng xuất huyết đại tràng, được nhìn nhận từ cả hai góc độ: y học hiện đại và y học cổ truyền.

Theo y học hiện đại, xuất huyết đại tràng có thể do những yếu tố sau:

• Nhiễm trùng đường ruột: Do vi khuẩn, virus (như E.coli, Shigella, Salmonella) gây viêm niêm mạc đại tràng, dẫn đến tổn thương và chảy máu.
• Tác dụng phụ của thuốc: Bà con dùng thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs), kháng sinh kéo dài hoặc hóa trị dễ bị loét niêm mạc đại tràng.
• Bệnh lý viêm ruột mạn tính: Như viêm loét đại tràng hoặc Crohn khiến lớp niêm mạc bị viêm, xung huyết và chảy máu kéo dài.
• Thiếu máu cục bộ đại tràng: Tuần hoàn máu đến ruột bị suy giảm làm hoại tử mô ruột, gây xuất huyết.
• Polyp hoặc ung thư đại tràng: Tổn thương từ khối u làm phá vỡ mao mạch, chảy máu kèm phân.

Còn theo Y học cổ truyền, Tuấn tôi nhận thấy bệnh hình thành chủ yếu từ những rối loạn bên trong cơ thể như sau:

• Tỳ vị hư yếu: Khi chức năng tiêu hóa kém, vận hóa thấp thì dễ sinh thấp trệ, làm tổn thương khí huyết, dẫn đến huyết ứ trong đại tràng. Tuấn tôi thường gặp tình trạng này ở người thể hư, ăn uống kém điều độ.
• Nhiệt độc tích tụ: Ăn nhiều đồ cay nóng, bia rượu làm sinh nhiệt độc tích tụ ở trường vị. Khi nhiệt thịnh, huyết mạch bị phá, gây xuất huyết.
• Khí huyết bất túc: Cơ thể suy nhược, khí không sinh huyết, huyết không đủ nuôi dưỡng mạch lạc, làm mạch dễ vỡ, xuất huyết xảy ra. Đây là trường hợp Tuấn tôi thường gặp ở bà con lớn tuổi hoặc mới ốm dậy.
• Can khí uất kết: Stress, căng thẳng lâu ngày làm khí uất, can mất điều hòa, ảnh hưởng đến công năng của tỳ vị, sinh nội thương, khiến khí huyết rối loạn.
• Thấp nhiệt nội sinh: Sự kết hợp giữa nhiệt và ẩm gây bế tắc ở đại tràng, làm rối loạn lưu thông máu và dẫn đến hiện tượng chảy máu.

Sau khi nghiên cứu chuyên sâu và theo dõi hàng trăm ca bệnh, Tuấn tôi nhận thấy yếu tố nội thương (do ăn uống, tinh thần, thể trạng) luôn là căn nguyên sâu xa nhất trong quan niệm Đông y. Điều trị chỉ hiệu quả khi kết hợp vừa tả thực (giải nhiệt, trừ thấp), vừa bổ hư (kiện tỳ, dưỡng huyết).

Những ai dễ bị xuất huyết đại tràng?

Xuất huyết đại tràng không chừa một ai, nhưng có một số nhóm đối tượng mà Tuấn tôi thấy đặc biệt dễ mắc phải hơn. Bà con nếu thuộc các nhóm dưới đây thì nên chú ý sức khỏe tiêu hóa nhiều hơn.

• Người ăn uống thất thường: Ăn không đúng bữa, dùng nhiều đồ cay nóng, dầu mỡ, uống rượu bia.
• Người hay căng thẳng, lo âu kéo dài: Stress ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng tiêu hóa, gây rối loạn đại tràng.
• Người từng mắc các bệnh viêm đại tràng mạn tính: Nhất là những người hay tái phát, không điều trị dứt điểm.
• Người lớn tuổi, thể trạng yếu: Khí huyết suy giảm, tạng phủ suy yếu nên dễ bị tổn thương niêm mạc đại tràng.
• Người lạm dụng thuốc tây: Dùng nhiều kháng sinh, thuốc giảm đau NSAIDs gây tổn thương niêm mạc ruột.
• Người từng điều trị hóa trị, xạ trị: Niêm mạc ruột dễ bị tổn thương do tác dụng phụ của phác đồ điều trị.
• Người có tiền sử bệnh lý mạch máu, tim mạch: Làm giảm lưu lượng máu tới đại tràng, dễ gây thiếu máu cục bộ và chảy máu.

Tuấn tôi thường xuyên nhắc bà con rằng, bệnh không tự nhiên mà có. Hầu hết đều có nguyên nhân từ lối sống, thói quen sinh hoạt hàng ngày. Biết được mình thuộc nhóm có nguy cơ để phòng tránh sớm luôn tốt hơn là để bệnh tiến triển rồi mới điều trị.

Xuất huyết đại tràng có nguy hiểm không? 

Tuấn tôi gặp không ít bà con đến khám trong tình trạng bệnh đã tiến triển nặng do chủ quan với các triệu chứng ban đầu. Bệnh tưởng nhẹ nhưng nếu không điều trị sớm và đúng cách, xuất huyết đại tràng có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm.

• Thiếu máu mạn tính: Do chảy máu kéo dài, bà con dễ bị thiếu máu, hoa mắt, chóng mặt, người xanh xao, sức đề kháng kém.
• Suy kiệt cơ thể: Rối loạn tiêu hóa kéo dài khiến ăn uống kém, hấp thu kém, dẫn đến sụt cân, suy nhược, ảnh hưởng tới sinh hoạt hàng ngày.
• Nhiễm trùng máu: Nếu ổ viêm loét bị bội nhiễm, vi khuẩn có thể lan vào máu, gây nhiễm trùng, đe dọa tính mạng nếu không được xử lý kịp thời.
• Thủng đại tràng: Một biến chứng nghiêm trọng, thường gặp khi vết loét lan rộng, ăn sâu vào thành ruột, gây thủng và dẫn tới viêm phúc mạc.
• Tăng nguy cơ ung thư: Tuấn tôi lưu ý rằng những trường hợp xuất huyết đại tràng mạn tính, kéo dài không điều trị có thể tiến triển thành loạn sản niêm mạc và tăng nguy cơ ung thư đại tràng.

Với hơn hai mươi năm điều trị, Tuấn tôi từng chứng kiến nhiều ca bệnh chuyển biến xấu chỉ vì bà con xem nhẹ dấu hiệu ban đầu. Do đó, việc nhận diện sớm và điều trị đúng hướng luôn là yếu tố quan trọng để tránh hậu quả đáng tiếc.

Chẩn đoán xuất huyết đại tràng 

Các phương pháp chẩn đoán xuất huyết đại tràng phổ biến hiện nay bao gồm nhiều kỹ thuật hiện đại giúp xác định rõ vị trí và mức độ tổn thương trong đại tràng.

• Nội soi đại tràng
• Xét nghiệm máu đánh giá tình trạng thiếu máu
• Xét nghiệm phân để tìm máu ẩn hoặc vi khuẩn gây bệnh
• Chụp cắt lớp vi tính ổ bụng
• Chụp X-quang đại tràng cản quang

Còn với Tuấn tôi chẩn đoán bệnh lý tiêu hóa như xuất huyết đại tràng được tiến hành thông qua phương pháp tứ chẩn trong Y học cổ truyền, bao gồm:

• Vọng chẩn: Quan sát sắc mặt, dáng đi, biểu hiện toàn thân để nhận diện tình trạng khí huyết, hư thực.
• Văn chẩn: Nghe tiếng nói, tiếng thở, mùi cơ thể để nhận biết tạng phủ bị tổn thương.
• Vấn chẩn: Hỏi chi tiết về tiền sử bệnh, thói quen ăn uống, tính chất phân, thời gian xuất hiện triệu chứng.
• Thiết chẩn: Bắt mạch là bước quan trọng nhất. Chỉ cần thông qua bắt mạch, Tuấn tôi có thể cảm nhận được tình trạng khí huyết có lưu thông hay không, tỳ vị có hư yếu hay khí trệ, thấp nhiệt tồn đọng ra sao.

Trong quá trình thăm khám, Tuấn tôi luôn dành thời gian bắt mạch kỹ lưỡng cho từng bệnh nhân, lắng nghe kỹ triệu chứng, thói quen sinh hoạt. Mỗi người sẽ có một thể bệnh riêng, không ai giống ai, nên việc chẩn đoán bằng Đông y giúp tôi nắm bắt được tổng thể sức khỏe và đưa ra hướng điều trị phù hợp.

Điều trị xuất huyết đại tràng sao cho hiệu quả? 

Tuấn tôi nhấn mạnh rằng việc lựa chọn đúng phương pháp điều trị sẽ quyết định đến tiến trình phục hồi của bà con. Nếu chỉ xử lý triệu chứng bên ngoài mà không đi vào căn nguyên thì bệnh rất dễ tái phát.

Điều trị xuất huyết đại tràng bằng thuốc Tây 

Phương pháp Tây y hiện nay vẫn là lựa chọn phổ biến với nhiều bà con vì tính tiện lợi và khả năng cải thiện nhanh các triệu chứng cấp tính.

• Thuốc cầm tiêu chảy: loperamid
• Thuốc chống viêm: mesalazine, corticosteroid
• Thuốc kháng sinh: metronidazole, ciprofloxacin (khi có nhiễm trùng)
• Thuốc bổ sung sắt: dùng khi có thiếu máu do xuất huyết

Ưu điểm:

• Hiệu quả tức thì trong việc kiểm soát tiêu chảy, đau bụng, giảm viêm.

Nhược điểm:

• Dùng lâu dài dễ gây tác dụng phụ lên gan, thận, hệ tiêu hóa.
• Không giải quyết được căn nguyên bệnh, dễ tái phát sau khi ngưng thuốc.

Dân gian hay dùng mẹo gì để chữa xuất huyết đại tràng?

Một số bà con vẫn quen dùng các bài thuốc dân gian vì dễ làm, nguyên liệu có sẵn trong vườn.

• Lá mơ lông: giã lấy nước uống mỗi sáng
• Nghệ vàng + mật ong: trộn đều, viên nhỏ uống mỗi ngày
• Nước sắc vỏ lựu khô: uống ấm sau bữa ăn
• Trà gừng mật ong: giảm đau bụng và hỗ trợ tiêu hóa

Ưu điểm:

• Nguyên liệu tự nhiên, ít tốn kém, dễ làm tại nhà.

Nhược điểm:

• Hiệu quả phụ thuộc vào cơ địa từng người.
• Không kiểm soát được liều lượng, dễ gây rối loạn tiêu hóa nếu lạm dụng.

Đông y chữa xuất huyết đại tràng 

Xuất huyết đại tràng là tình trạng niêm mạc đại tràng bị viêm loét, dẫn đến chảy máu, thường gây đau bụng âm ỉ, đi ngoài phân lẫn máu, cơ thể mệt mỏi, ăn uống kém. Theo Đông y, nguyên nhân chủ yếu là do thấp nhiệt tích tụ ở trường vị, khí huyết ứ trệ, tỳ vị hư yếu không giữ được huyết.

Phương pháp điều trị tập trung vào thanh nhiệt, chỉ huyết, kiện tỳ, tiêu viêm để cải thiện triệu chứng và phục hồi chức năng đại tràng.

Một số hướng bà con có thể tham khảo:

• Dùng các vị thuốc như địa du, trắc bá diệp, hoàng liên, bạch truật, ngũ bội tử giúp cầm máu, kháng viêm, bảo vệ niêm mạc đại tràng.
• Châm cứu – bấm huyệt vùng bụng và lưng như Thiên khu, Túc tam lý, Đại trường du để điều hòa tiêu hóa, giảm co thắt và hỗ trợ cầm máu hiệu quả.

Lời khuyên của Tuấn tôi để bà con chủ động bảo vệ sức khỏe đại tràng

Tình trạng xuất huyết đại tràng nếu được phát hiện sớm, điều trị đúng cách thì hoàn toàn có thể kiểm soát, không để lại hậu quả gì nghiêm trọng. Tuấn tôi luôn nhấn mạnh rằng hiểu bệnh, phòng bệnh và kiên trì điều trị là ba yếu tố then chốt giúp bà con thoát khỏi nỗi ám ảnh này.

• Trong quá trình tư vấn, tôi luôn khuyên bà con rằng: Nếu đi ngoài ra máu kéo dài, kèm theo đau bụng, chán ăn, mệt mỏi thì nên đi khám sớm, đừng chủ quan nghĩ là rối loạn tiêu hóa đơn thuần.
• Để phòng ngừa bệnh, bà con nhớ giúp tôi là: ăn uống điều độ, hạn chế đồ cay nóng, bia rượu; ngủ nghỉ đúng giờ, giữ tinh thần thoải mái. Tỳ vị mà bị tổn thương là dễ sinh bệnh lắm.
• Trong điều trị, bà con cần tuyệt đối tuân thủ theo hướng dẫn của thầy thuốc. Thuốc có tốt đến đâu mà bà con dùng không đúng liều, không chú ý kiêng khem thì hiệu quả sẽ chẳng có, rồi bệnh lại hoàn bệnh mà thôi.
• Những ai từng mắc xuất huyết đại tràng cần tái khám định kỳ, để theo dõi tình trạng, tránh nguy cơ tiến triển thành mãn tính hay biến chứng về sau.
• Tuấn tôi cũng thường nhắc: khi dùng thuốc Đông y, nên kiên trì, không nóng vội. Thuốc nam tuy tác dụng chậm hơn nhưng lại bền vững, an toàn, điều trị được từ gốc đến ngọn.

Bà con nào còn đang loay hoay tìm hướng điều trị phù hợp cho bệnh xuất huyết đại tràng hoặc có dấu hiệu nghi ngờ, Tuấn tôi sẵn sàng hỗ trợ tư vấn. Có thể liên hệ với tôi bằng một trong ba cách: gọi điện trực tiếp đến số 0963 302 349, nhắn tin qua fanpage Lương y Đỗ Minh Tuấn tại đây.

Lưu ý: Hiệu quả của các phương pháp được nêu trong bài có thể khác nhau tùy vào thể trạng, cơ địa và cách dùng của từng người. Thông tin cung cấp trên website chỉ mang tính tham khảo, không thay thế cho chẩn đoán hay hướng dẫn từ bác sĩ hoặc chuyên gia y tế. Bà con không nên tự ý áp dụng khi chưa có chỉ định từ người có chuyên môn.