Trĩ Ngoại Độ 1

Tuấn tôi từng gặp rất nhiều bà con khi mới bị trĩ ngoại độ 1 thì thường chủ quan vì thấy triệu chứng chưa rõ ràng, chỉ là đau nhẹ hay có chút cộm rát vùng hậu môn. Nhưng nếu không can thiệp kịp thời, bệnh sẽ chuyển sang mức độ nặng hơn rất nhanh. Trong bài viết này, Tuấn tôi sẽ chia sẻ chi tiết kiến thức y khoa kết hợp kinh nghiệm điều trị thực tế, giúp bà con hiểu rõ về nguyên nhân, dấu hiệu và cách xử lý hiệu quả ngay từ giai đoạn sớm, tránh biến chứng về sau.

Trĩ ngoại độ 1 là gì? 

Tuấn tôi thấy có nhiều bà con khi nghe tới trĩ ngoại độ 1 thường nghĩ rằng đây là tình trạng nhẹ, không đáng lo. Nhưng thực tế, hiểu rõ về nó ngay từ đầu sẽ giúp mình chủ động hơn trong việc chăm sóc và điều trị.

Trĩ ngoại độ 1 là giai đoạn sớm nhất trong tiến trình phát triển của bệnh trĩ ngoại, khi các búi trĩ bắt đầu hình thành bên ngoài ống hậu môn, nhưng chưa gây sa rõ rệt hay đau nhức dữ dội. Theo y học hiện đại, đây là tình trạng giãn tĩnh mạch hậu môn ở mức độ nhẹ, máu chưa bị ứ đọng nặng, chưa có hiện tượng nứt vỡ thành mạch hay viêm nhiễm nặng.

Y học cổ truyền lý giải hiện tượng này là do khí huyết vận hành không đều, gây ứ trệ tại vùng hậu môn. Trong Đông y, trĩ ngoại độ 1 thuộc phạm vi chứng “nội hạ”, do khí hư không nâng đỡ được tạng phủ khiến máu dồn xuống dưới sinh ra búi trĩ. Giai đoạn này nếu được điều chỉnh sớm bằng dưỡng khí, hoạt huyết, thanh nhiệt thì việc kiểm soát và phục hồi rất khả quan.

Triệu chứng trĩ ngoại độ 1 không rõ ràng nhưng đừng bỏ qua

Triệu chứng giai đoạn đầu thường không rõ ràng, dễ nhầm với các rối loạn tiêu hoá thông thường. Nhưng nếu để ý kỹ, bà con sẽ nhận thấy:

Triệu chứng khởi phát của trĩ ngoại độ 1

• Cảm giác cộm nhẹ ở hậu môn: Khi đi đại tiện hoặc ngồi lâu, bà con sẽ thấy như có vật thể nhỏ lạ xuất hiện bên ngoài hậu môn, thường bị nhầm là mụn hoặc tổn thương ngoài da.
• Hơi ngứa, khó chịu quanh hậu môn: Do da vùng này bị kéo giãn và ma sát nhẹ với quần áo, ẩm ướt kéo dài nên dễ kích ứng.
• Khó khăn nhẹ khi rặn: Một số bà con có thói quen rặn mạnh khi đi tiêu sẽ thấy hơi tê hoặc đau rát thoáng qua.

Triệu chứng đặc trưng khi bệnh bắt đầu tiến triển

• Xuất hiện búi trĩ nhỏ bên ngoài: Búi trĩ lúc này giống như một cục thịt mềm nhỏ nằm ngay mép hậu môn, chưa gây đau nhưng có thể cảm nhận khi vệ sinh.
• Chảy máu nhẹ: Thường là máu dính giấy vệ sinh hoặc lẫn trong phân, số lượng ít, không thành giọt, xuất hiện khi bà con rặn mạnh.
• Đại tiện xong thấy đau nhẹ: Không phải cơn đau dữ dội mà giống như cảm giác nóng rát nhẹ vùng hậu môn sau mỗi lần đi ngoài.

Tuấn tôi khuyên bà con, chỉ cần có một trong những biểu hiện kể trên kéo dài nhiều ngày, hãy chủ động đi khám. Đừng để đến lúc búi trĩ sa hẳn ra ngoài mới lo chữa, khi đó việc điều trị sẽ phức tạp hơn rất nhiều.

Vì sao bà con lại mắc trĩ ngoại độ 1? 

Nhiều bà con khi đến khám hay hỏi Tuấn tôi rằng: “Tôi đâu có ăn uống thất thường, sao vẫn bị trĩ?” Câu hỏi này không sai, nhưng để trả lời cho rõ ràng, cần phải phân tích cả theo Tây y lẫn Đông y. Bởi mỗi phương pháp có cái nhìn riêng, bổ sung cho nhau trong chẩn đoán và điều trị.

Theo y học hiện đại, các yếu tố gây trĩ ngoại độ 1 thường là:

• Táo bón kéo dài: Đây là lý do phổ biến nhất. Bà con thường xuyên phải rặn mạnh khi đại tiện sẽ tạo áp lực lên vùng hậu môn, làm giãn tĩnh mạch dẫn tới hình thành búi trĩ.
• Thói quen ngồi lâu, ít vận động: Nhất là bà con làm văn phòng, lái xe, hoặc bán hàng, ngồi cả ngày khiến lưu thông máu kém, áp lực vùng hậu môn tăng cao.
• Ăn uống thiếu chất xơ: Khi khẩu phần thiếu rau xanh, trái cây, cơ thể sẽ dễ bị táo bón – yếu tố thúc đẩy trĩ phát triển.
• Phụ nữ sau sinh: Do thay đổi nội tiết, cộng với việc rặn đẻ, áp lực ổ bụng tăng làm các tĩnh mạch hậu môn giãn rộng.
• Thừa cân, béo phì: Người có cân nặng lớn thường gặp áp lực tĩnh mạch nhiều hơn, dễ sinh ra trĩ.

Còn theo y học cổ truyền, Tuấn tôi nhìn nhận trĩ ngoại độ 1 hình thành từ những căn nguyên sau:

• Khí hư, khí trệ: Sau khi nghiên cứu chuyên sâu và quan sát hàng trăm ca bệnh, Tuấn tôi nhận thấy phần lớn bà con bị trĩ là do chính khí suy yếu, tỳ vị hư nhược không nâng đỡ được tạng phủ, khiến khí huyết đi xuống, ứ đọng ở hậu môn.
• Nhiệt kết ở đại trường: Ăn nhiều đồ cay nóng, chiên rán, uống rượu bia thường xuyên làm táo bón, tích nhiệt lâu ngày gây tổn thương mạch máu vùng hậu môn.
• Huyết ứ lâu ngày: Tuấn tôi từng gặp bà con mắc bệnh lâu năm, tuy trĩ chỉ ở độ 1 nhưng biểu hiện dai dẳng do huyết vận hành kém, ứ trệ tại chỗ, gây phù nề, đau rát, có thể nặng thêm dù chưa sa búi trĩ.
• Lao lực, stress kéo dài: Đông y gọi đây là “thất tình nội thương”, làm rối loạn công năng tạng phủ, ảnh hưởng đến đại tràng, khiến huyết khí mất điều hòa sinh ra bệnh.
• Sản hậu khí hư: Phụ nữ sau sinh bị trĩ là do mất máu, cơ thể yếu, khí không giữ được huyết, hậu môn không kín dẫn đến sa búi trĩ.

Những ai dễ mắc trĩ ngoại độ 1? 

Đây là câu hỏi mà không ít người quan tâm. Tuấn tôi xin chỉ rõ một số nhóm đối tượng thường gặp phải tình trạng này để bà con nhận diện và cảnh giác sớm.

• Người thường xuyên bị táo bón: Đại tiện không đều, mỗi lần đi phải rặn nhiều làm tổn thương hậu môn.
• Người ngồi nhiều, ít vận động: Dân văn phòng, lái xe đường dài, thợ may… là những đối tượng hay gặp nhất.
• Phụ nữ mang thai và sau sinh: Do áp lực ổ bụng và thay đổi nội tiết khiến vùng hậu môn bị chèn ép.
• Người có chế độ ăn thiếu chất xơ: Ít rau, trái cây, uống ít nước gây táo bón và tăng nguy cơ bệnh trĩ.
• Người thường xuyên uống rượu bia, ăn đồ cay nóng: Gây kích thích trực tiếp lên niêm mạc đại tràng, tạo điều kiện cho trĩ hình thành.
• Người cao tuổi: Do chức năng tiêu hóa suy giảm, nhu động ruột yếu, dẫn đến đại tiện khó khăn.
• Người hay bị căng thẳng kéo dài: Tâm lý ảnh hưởng đến tỳ vị, làm khí huyết rối loạn, gây trĩ theo quan điểm Đông y.

Tuấn tôi hy vọng với những chia sẻ này, bà con có thể hiểu sâu hơn về căn nguyên và yếu tố nguy cơ của bệnh trĩ ngoại độ 1 để có hướng phòng ngừa hiệu quả ngay từ hôm nay.

Trĩ ngoại độ 1 có nguy hiểm không? 

Trĩ ngoại độ 1 tưởng chừng nhẹ nhàng, nhưng Tuấn tôi khuyên bà con tuyệt đối không nên xem nhẹ. Nếu không được điều trị và kiểm soát đúng cách ngay từ đầu, bệnh có thể gây ra nhiều hậu quả khó lường, ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống.

• Tăng cấp độ trĩ: Búi trĩ sẽ ngày càng lớn dần, chuyển sang độ 2, độ 3, thậm chí độ 4, gây khó khăn trong sinh hoạt và điều trị phức tạp hơn.
• Chảy máu kéo dài: Lúc đầu chỉ là vài giọt nhỏ khi đi ngoài, nhưng về sau có thể thành máu nhỏ giọt hoặc phun thành tia, gây thiếu máu mạn tính.
• Nhiễm khuẩn vùng hậu môn: Vùng trĩ ẩm ướt, dễ tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập, dẫn đến viêm loét, mưng mủ hoặc apxe hậu môn.
• Nứt hậu môn, đau rát kéo dài: Do búi trĩ gây cọ xát, nứt kẽ, tạo cảm giác đau buốt mỗi lần đi đại tiện, khiến bà con sợ hãi việc đi tiêu.
• Ảnh hưởng tâm lý: Người mắc trĩ thường cảm thấy mất tự tin, ngại giao tiếp, làm việc không tập trung vì luôn cảm thấy cộm rát, khó chịu.
• Biến chứng nguy hiểm hơn: Trong một số trường hợp, Tuấn tôi từng gặp bệnh nhân để trĩ phát triển quá lâu dẫn đến hoại tử búi trĩ, buộc phải phẫu thuật, hồi phục rất chậm.

Chẩn đoán trĩ ngoại độ 1 ra sao để tránh nhầm lẫn?

Các phương pháp chẩn đoán trĩ ngoại độ 1 phổ biến hiện nay bao gồm cả xét nghiệm lâm sàng và thăm khám thực thể. Nhưng quan trọng hơn hết là sự cẩn trọng trong đánh giá và kinh nghiệm của người thầy thuốc.

Theo y học hiện đại, các kỹ thuật thường được dùng gồm:

• Khám hậu môn trực tiếp bằng tay
• Nội soi ống hậu môn
• Siêu âm ổ bụng để kiểm tra vùng trực tràng
• Xét nghiệm phân xem có máu ẩn
• Chụp MRI nếu nghi ngờ biến chứng sâu

Còn với Tuấn tôi – người theo Y học cổ truyền, việc chẩn đoán trĩ được thực hiện kỹ lưỡng theo phương pháp tứ chẩn, gồm:

• Vọng chẩn: Quan sát sắc mặt, thần thái, dáng đi đứng và biểu hiện khi ngồi để phát hiện những dấu hiệu bất thường vùng hậu môn.
• Văn chẩn: Hỏi kỹ tiền sử đại tiện, thời gian mắc bệnh, thói quen ăn uống, sinh hoạt, cảm giác đau rát hoặc ngứa hậu môn.
• Vấn chẩn: Trao đổi chi tiết với bà con về diễn biến triệu chứng, thời điểm xuất hiện triệu chứng rõ ràng, có hay không kèm theo chảy máu.
• Thiết chẩn: Tuấn tôi cùng các lương y sẽ tiến hành bắt mạch, kiểm tra vùng trĩ bằng tay nghề chuyên môn cao để đánh giá sơ bộ tình trạng khí huyết, mức độ huyết ứ, khí trệ, từ đó đưa ra nhận định ban đầu rất chính xác.

Chữa trĩ ngoại độ 1 thế nào để không tái phát? 

Việc lựa chọn đúng phương pháp điều trị ngay từ đầu đóng vai trò rất quan trọng, quyết định bệnh có sớm cải thiện hay kéo dài, thậm chí chuyển sang mãn tính. Tuấn tôi sẽ chia sẻ cụ thể để bà con có cái nhìn rõ ràng, chọn hướng đi phù hợp nhất cho mình.

Điều trị trĩ ngoại độ 1 bằng thuốc Tây

Thuốc Tây thường được nhiều bà con lựa chọn vì tác dụng nhanh, tiện sử dụng. Dưới đây là một số nhóm thuốc phổ biến:

• Thuốc bôi giảm đau, chống viêm: Như Proctolog, Titanoreine, Preparation H giúp làm dịu vùng trĩ, giảm sưng nhanh.
• Thuốc đặt hậu môn: Có tác dụng co búi trĩ, sát khuẩn và giảm phù nề như Rectozorin, Proctosedyl.
• Thuốc uống hỗ trợ tĩnh mạch: Như Daflon, Flavonoid giúp tăng độ bền thành mạch, giảm xuất huyết.

Tuy nhiên, Tuấn tôi phải nói rõ là thuốc Tây chỉ giải quyết triệu chứng bên ngoài, không tác động vào căn nguyên gốc rễ. Nhiều loại chứa corticoid nếu dùng lâu sẽ gây mỏng niêm mạc, dễ chảy máu, làm bệnh nặng hơn.

Mẹo dân gian chữa trĩ ngoại độ 1

Dân gian truyền lại khá nhiều cách trị trĩ bằng nguyên liệu tự nhiên, phù hợp với bà con muốn tiết kiệm và áp dụng tại nhà.

• Xông hậu môn bằng lá trầu không, lá lốt, nghệ tươi: Nấu nước với vài nắm lá, đun sôi rồi xông khi còn nóng. Hơi nước giúp làm mềm búi trĩ, kháng khuẩn nhẹ.
• Đắp lá diếp cá, nha đam: Giã nhuyễn rồi đắp trực tiếp lên hậu môn để làm mát, giảm sưng.
• Uống nước rau má, rau diếp cá: Có tác dụng thanh nhiệt, mát gan, giảm táo bón từ bên trong.

Trị trĩ ngoại độ 1 theo Đông y

Trĩ ngoại độ 1 là giai đoạn nhẹ, búi trĩ mới hình thành ở rìa hậu môn, kích thước nhỏ, chưa gây đau nhiều nhưng có thể khiến bà con thấy cộm, hơi ngứa hoặc ẩm ướt vùng hậu môn. Nếu không điều trị sớm, búi trĩ có thể sưng to, viêm nhiễm hoặc tiến triển sang các cấp độ nặng hơn. Trong Đông y, trĩ ngoại độ 1 được xem là hậu quả của khí hư, huyết nhiệt, huyết ứ và thấp nhiệt tích tụ ở đại tràng, kết hợp với chế độ ăn uống không hợp lý và thói quen táo bón kéo dài.

Hướng điều trị tập trung vào kiện tỳ, thanh nhiệt, hoạt huyết, làm bền tĩnh mạch và co búi trĩ – giúp kiểm soát bệnh từ sớm và ngăn ngừa tái phát lâu dài.

Một số phương pháp bà con có thể tham khảo:

• Dùng các thảo dược như hòe hoa, địa du, bạch truật, ngưu tất, đương quy, hoàng kỳ giúp lưu thông khí huyết, tiêu viêm nhẹ, bền mạch và làm co búi trĩ từ bên trong.
• Xông – ngâm hậu môn bằng nước lá trầu không, diếp cá, ngải cứu mỗi ngày để sát khuẩn, giảm ngứa ngáy và chống viêm, nhất là khi búi trĩ mới nổi và vùng hậu môn còn nhạy cảm.
• Bôi ngoài bằng cao trầu không, mỡ nghệ hoặc đắp lá diếp cá giã nát để giúp co búi trĩ tự nhiên, làm dịu niêm mạc và giảm khó chịu vùng hậu môn.

Lời khuyên của Tuấn tôi cho bà con đang bị trĩ ngoại độ 1

Tình trạng trĩ ngoại độ 1 nếu bà con chủ động phát hiện và điều trị sớm thì hoàn toàn có thể khỏi được, không cần phải mổ xẻ hay dùng thuốc dài ngày. Nhưng để làm được điều đó, bà con cần lưu ý một số điều mà Tuấn tôi rút ra từ chính kinh nghiệm điều trị nhiều năm qua.

• Khi nào nên gặp bác sĩ: Nếu bà con thấy hậu môn cộm cộm, có búi thịt nhỏ nhô ra, đại tiện thấy máu dính giấy hoặc rát nhiều thì đừng chần chừ. Tuấn tôi khuyên nên đi khám sớm, đừng để bệnh kéo dài rồi chuyển nặng mới tìm đến thầy thuốc, khi đó sẽ khó điều hơn rất nhiều.
• Phòng ngừa trĩ ngay từ khi chưa mắc: Để phòng ngừa bệnh, bà con nhớ giúp tôi là phải ăn nhiều rau xanh, uống nước đầy đủ, tránh ngồi một chỗ quá lâu và đi ngoài đúng giờ mỗi ngày. Tập thể dục đều đặn cũng là cách rất hay để khí huyết lưu thông, tránh ứ trệ gây ra búi trĩ.
• Lưu ý khi điều trị tại nhà: Trong quá trình tư vấn, tôi luôn nhắc đi nhắc lại với bà con rằng thuốc có tốt đến đâu mà bà con dùng không đúng liều, không chú ý kiêng khem thì hiệu quả sẽ chẳng có, rồi bệnh lại hoàn bệnh mà thôi. Mỗi lần uống thuốc hay xông rửa gì cũng cần giữ vệ sinh thật kỹ, kết hợp ăn uống nhẹ nhàng, tránh rượu bia, đồ cay nóng, thức khuya. Những điều nhỏ ấy thôi nhưng làm đều đặn thì mới mong bệnh không tái phát.

Tuấn tôi luôn tâm niệm, người thầy thuốc tốt không chỉ chữa khỏi bệnh mà còn phải giúp bà con hiểu đúng, sống khỏe để không mắc bệnh nữa. Nếu bà con còn thắc mắc gì, cần Tuấn tôi tư vấn trực tiếp thì cứ gọi ngay số 0963 302 349, hoặc nhắn tin qua fanpage Lương y Đỗ Minh Tuấn tại đây. Tôi luôn sẵn lòng lắng nghe và đồng hành cùng bà con.

Lưu ý: Hiệu quả của các phương pháp được nêu trong bài có thể khác nhau tùy vào thể trạng, cơ địa và cách dùng của từng người. Thông tin cung cấp trên website chỉ mang tính tham khảo, không thay thế cho chẩn đoán hay hướng dẫn từ bác sĩ hoặc chuyên gia y tế. Bà con không nên tự ý áp dụng khi chưa có chỉ định từ người có chuyên môn.