Viêm âm đạo sau sinh là gì? Đâu là triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị DỨT ĐIỂM?

Gần đây, người bệnh đến thăm khám viêm âm đạo sau sinh ngày càng gia tăng. Trước những ảnh hưởng của bệnh đến sức khỏe và tâm lý của mẹ bỉm, việc tìm hiểu kiến thức xoay quanh viêm âm đạo sau sinh lại đáng được quan tâm hơn cả.  Vậy nguyên nhân gây bệnh là gì? Nhận biết bệnh ra sao? Đâu là cách điều trị hiệu quả? Tôi sẽ giúp chị em giải đáp những câu hỏi này trong bài viết dưới đây.

Rất nhiều mẹ bỉm có chia sẻ với chuyên gia phụ khoa của phòng khám rằng bản thân họ rất lo lắng về tình trạng viêm âm đạo sau sinh, tuy nhiên lại không biết cách phòng tránh và điều trị hợp lý. Điều này khiến tôi rất băn khoăn, làm sao để người bệnh có đủ kiến thức để chăm sóc sức khỏe tốt hơn?

Viêm âm đạo sau sinh là gì? Nguyên nhân do đâu?

Viêm âm đạo sau sinh là tình trạng viêm nhiễm âm đạo dẫn đến tiết dịch, ngứa rát vùng kín ở chị em sau khi sinh và đang cho con bú. Bệnh viêm âm đạo sau sinh đều có thể gặp phải với phụ nữ sinh thường hay sinh mổ.

Có rất nhiều căn nguyên khác nhau dẫn đến tình trạng này, dưới đây tôi sẽ chia sẻ với chị em một số nguyên nhân phổ biến:

• Khi chị em sinh đẻ, dù sinh thường hay sinh mổ thì vùng kín cũng sẽ bị tổn thương do phần tử cung bị kéo giãn hoặc tầng sinh môn bị rạch. Điều này đã khiến nấm, vi khuẩn có điều kiện xâm nhập và sinh sôi ở bên trong âm đạo, gây nên viêm nhiễm.
• Dịch âm đạo của phụ nữ sau sinh sẽ tiết nhiều hơn, khiến cho khu vực âm đạo luôn trong tình trạng ẩm ướt. Nếu không được vệ sinh sạch sẽ, vùng kín sẽ rất dễ bị các tác nhân có hại bên ngoài tấn công. Điều này khiến chị em thường cảm thấy khó chịu, ngứa rát vùng kín
• Sức đề kháng của các sản phụ sau sinh thường bị suy giảm nghiêm trọng, khiến các chị em có nguy cơ mắc bệnh cao, trong đó có bệnh viêm âm đạo.
• Việc quan hệ tình dục khá sớm khi cơ thể chưa phục hồi nguyên trạng cũng là một tác nhân dẫn đến viêm nhiễm âm đạo của sản phụ sau sinh. Nếu không kiêng cữ, hạn chế “chuyện ấy” sau sinh, vi khuẩn từ bộ phận sinh dục nam giới sẽ theo đường âm đạo vào sâu trong tử cung, gây viêm âm đạo.

Triệu chứng của viêm âm đạo sau sinh là gì?

Dựa theo căn nguyên gây bệnh mà các triệu chứng của viêm nhiễm âm đạo sau sinh có thể khác nhau. Chị em mắc viêm âm đạo khi đang cho con bú thường xuất hiện những dấu hiệu như: ngứa ngáy âm đạo, tiểu rát, khí hư ra nhiều và có mùi hôi, âm đạo sưng đỏ,…Điều này đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hàng ngày, sức khỏe và tâm lý của người bệnh.

Để chị em hiểu rõ hơn, tôi sẽ chỉ ra các triệu chứng cụ thể theo từng nguyên nhân gây bệnh phổ biến: 

Viêm âm đạo do nấm Candida

Candida là một loại nấm sống trong âm đạo và không gây hại đến sức khỏe ở điều kiện bình thường. Tuy nhiên, khi nồng độ pH âm đạo mất cân bằng, loại nấm này sẽ sinh sôi, phát triển làm cho âm đạo bị viêm nhiễm. Một số dấu hiệu thường thấy của viêm âm đạo do nấm Candida là:

• Âm đạo ngứa ngáy, nóng rát. Chị em có cảm giác khó chịu và gãi nhiều khiến cho loại nấm này lan sang hậu môn
• Niêm mạc âm đạo bị sưng đỏ, sung huyết
• Tiết nhiều dịch âm đạo, mảng bám có màu trắng đục bám vào thành âm đạo
• Tiểu buốt và cảm thấy đau rát khi quan hệ tình dục

Viêm âm đạo do tạp khuẩn

Môi trường âm đạo luôn tồn tại cả những hại khuẩn và lợi khuẩn. Một tác nhân bên ngoài nào đó có thể khiến môi trường âm đạo bị mất cân bằng, hại khuẩn lúc này sẽ lấn át những lợi khuẩn gây ra bệnh viêm nhiễm phụ khoa. Trong trường hợp này, chị em thường xuất hiện những triệu chứng dưới đây:

• Khí hư tiết ra nhiều và có mùi hôi tanh, màu sắc chuyển sang màu trắng đục hoặc xám
• Xuất hiện cảm giác tiểu rát
• Có thể xuất hiện cảm giác ngứa rát ở vùng kín

Viêm âm đạo do trùng roi Trichomonas

Căn bệnh này chủ yếu do lây nhiễm qua đường tình dục không an toàn, có thể vì không sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục với đối tượng nhiễm bệnh, dùng sextoy không sạch sẽ. Dưới đây là một số biểu hiện thường thấy của bệnh lý này:

• Dịch nhầy tiết ra bất thường, cùng với mùi hôi khó chịu, có màu vàng, xanh, lỏng hoặc có sủi bọt khí
• Xuất hiện triệu chứng đau rát khi đi tiểu hoặc quan hệ tình dục
• Đôi khi cảm thấy trướng đau bụng dưới

Bị viêm âm đạo do nấm, trùng roi hay tạp khuẩn,… đều có những biểu hiện riêng khiến người bệnh khó nhận biết. Nếu cơ thể xuất hiện những triệu chứng trên đây, chị em nên đến những cơ sở y tế chuyên khoa uy tin để thăm khám và nhận được sự tư vấn, điều trị của các bác sĩ.

Ảnh hưởng của viêm âm đạo sau sinh tới sức khoẻ của chị em

Tôi thấy nhiều chị em còn chủ quan khi mắc bệnh này, đặc biệt là chị em trẻ tuổi. Không ít người vì bận rộn mà bỏ lơ sức khỏe mình. Thế nhưng, chị em cần biết rằng, nếu không được kiểm soát kịp thời các triệu chứng, viêm âm đạo sau sinh có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm với cơ thể và khả năng sinh sản của chị em. Dưới đây là những nguy cơ chị em có thể phải đối mặt:

• Nguy cơ cao bị vô sinh – hiếm muộn: Nếu không được điều trị kịp thời, căn bệnh này có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Nếu bệnh chuyển biến xấu hơn có thể lây sang những bộ phận sinh sản như tử cung, vòi trứng,…khiến khả năng mang thai và thụ tinh sau này ở nữ giới giảm.
• Ảnh hưởng đến “chuyện ấy”: Khi mắc bệnh, chị em thường xuất hiện cảm giác đau rát khi quan hệ vợ chồng, khiến nhiều chị em e ngại và lo sợ chuyện ân ái. Điều này nếu xảy ra trong thời gian dài có thể gây ảnh hưởng đến hạnh phúc gia đình.
• Biến chứng khó lường: Viêm âm đạo sau sinh có thể chuyển sang giai đoạn mãn tính nếu để bệnh kéo dài, đồng thời làm tăng nguy cơ ung thư, kéo theo nhiều hệ lụy gây ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng người bệnh.

Điều trị viêm âm đạo sau sinh như thế nào?

Viêm âm đạo sau sinh gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và tâm lý của các sản phụ. Chị em nên thăm khám và điều trị sớm khi cơ thể xuất hiện bất cứ dấu hiệu bất thường nào. Tùy theo căn nguyên và tình trạng bệnh, các bác sĩ sẽ chỉ định chị em những phương pháp chữa bệnh phù hợp.

Chữa viêm âm đạo sau sinh theo Tây y

Điều trị bệnh bằng thuốc tây luôn mang lại hiệu quả nhanh chóng, tuy nhiên, chị em đang cho con bú nên thận trọng khi sử dụng kháng sinh do có thể ảnh hưởng đến con nhỏ. Thuốc kháng sinh khi đưa vào cơ thể mẹ có thể gây ảnh hưởng mạnh đến chất lượng sữa mẹ. Thế nên, sản phụ có trẻ sơ sinh dưới 3 tháng tuổi cần tuyệt đối tuân theo chỉ định nghiêm ngặt của các bác sĩ chuyên khoa.

Thông thường, loại thuốc thường dùng cho chị em để chữa viêm âm đạo sau sinh là các loại thuốc đặt như Fluomizin, Canesten,…Các loại thuốc này hầu như có tác dụng tại chỗ và không khuếch tán vào máu, vì thế sẽ không ảnh hưởng đến quá trình nuôi con bằng sữa mẹ của chị em. Chị em không được tự ý mua thuốc mà nên tham khảo sự tư vấn của bác sĩ chuyên khoa, nếu sử dụng sai cách có thể khiến cho tình trạng bệnh nghiêm trọng hơn.

Nếu mức độ bệnh nặng hơn, các bác sĩ có thể chỉ định những biện pháp mạnh hơn để đẩy lùi căn bệnh này như Laser, đốt điện, áp lạnh,…

Chữa viêm âm đạo sau sinh bằng mẹo dân gian tại nhà

Trong trường hợp bệnh nhẹ, bạn có thể áp dụng một số mẹo dân gian tại nhà để tăng hiệu quả trị bệnh. Phương pháp này chủ yếu sử dụng những loại thảo dược hoặc nguyên liệu dễ kiếm, lành tính và giúp chị em tiết kiệm chi phí. Dưới đây tôi sẽ chia sẻ một số phương pháp dễ thực hiện:

Lá trầu không

Lá trầu không có chứa nhiều tinh dầu giúp sát khuẩn, kháng viêm đồng thời làm lành vết thương do viêm âm đạo. Cách áp dụng mẹo dân gian này cũng rất đơn giản.

Cách thực hiện:

• Rửa sạch lá trầu không với nước muối loãng, sau đó giã nát lấy nước cốt
• Pha nước cốt đó với khoảng 1 lít nước rồi dùng vệ sinh “cô bé”
• Chị em cũng có thể đun trực tiếp lá trầu không với nước, sau đó thêm một ít muối để ngâm rửa vùng kín
• Thực hiện 2-3 lần/ tuần để mang đến hiệu quả tốt nhất

Muối

Muối là loại nguyên liệu dễ kiếm và tiết kiệm, giúp chị em cải thiện các triệu chứng của viêm âm đạo.

Cách thực hiện:

• Dùng muối sạch hòa cùng nước ấm để rửa vùng kín
• Lau khô “cô bé” bằng khăn sạch sau khi vệ sinh xong
• Lưu ý: Chị em không nên áp dụng phương pháp này quá thường xuyên vì có thể làm khô âm đạo

Lá ngải cứu

Bên cạnh khả năng chữa viêm xương khớp, lá ngải cứu cũng có khả năng giúp người bệnh điều trị viêm âm đạo rất hiệu quả. 

Cách thực hiện:

• Chuẩn bị 20g lá ngải khô, cho vào nồi đun cùng 300ml nước
• Xông hơi vùng kín trong khoảng 15 phút, sau đó đợi nước nguội thì dùng để rửa âm đạo
• Rửa lại với nước sạch rồi dùng khăn lâu khô
• Thực hiện 2 ngày/ lần liên tục trong vòng 7 ngày để thấy kết quả

Cách điều trị này không gây bất cứ ảnh hưởng tiêu cực nào đến quá trình nuôi con bằng sữa mẹ. Tuy nhiên, các sản phụ nên thực hiện lâu dài để cải thiện được tình trạng bệnh.

Điều trị viêm âm đạo sau sinh bằng Đông y

Đông y đem đến hiệu quả chữa bệnh rất tốt nên được rất nhiều chị em lựa chọn. Các bài thuốc Đông y chủ yếu sử dụng các loại thảo dược thiên nhiên, lành tính và phù hợp với mọi đối tượng, hạn chế tối đa tác dụng phụ.

Bài thuốc số 1

Chị em nên sử dụng bài thuốc này khi xuất hiện các triệu chứng như khí hư màu vàng, ngứa rát vùng kín, nước tiểu đỏ, táo bón.

Cách thực hiện:

• Chuẩn bị 16g sinh địa; 10g đan bì; 4g cam thảo; long đờm thảo, uất kim, mỗi loại 8g; thương truật, chi tử, sa tiền, bạch thược, trạch tả, thổ phục linh, mỗi loại 12g
• Sắc với 5 bát nước, đun đến khi nước trong nồi chỉ còn 3 bát
• Chia làm 3 phần uống trong ngày

Bài thuốc số 2

Chị em sử dụng bài thuốc này khi xuất hiện nhiều khí hư và có mùi hôi.

Cách thực hiện:

• Chuẩn bị 20g lá bạc thau, ké đầu ngựa, vỏ cây gạo; 80g rễ bạch đồng nữ
• Sắc cùng 200ml nước
• Ngày dùng 2 lần

Phòng tránh viêm âm đạo sau sinh như thế nào?

Phụ nữ sau sinh thường có nguy cơ cao mắc phải căn bệnh viêm âm đạo. Dưới đây, tôi xin chia sẻ những phương pháp chị em có thể áp dụng để phòng ngừa căn bệnh này:

Điều chỉnh chế độ ăn uống

Chị em cần xây dựng một chế độ ăn uống khoa học, hợp lý và lành mạnh với các loại thực phẩm dưới đây:

• Bổ sung đậu và các sản phẩm từ đâu giúp tăng cường Estrogen thực vật hiệu quả.
• Tăng cường thực phẩm chứa kẽm và selenium để kích thích sản sinh và thúc đẩy chức năng của tế bào miễn dịch giúp điều trị tốt viêm nhiễm âm đạo khi cho con bú.
• Ăn nhiều thực phẩm chứa các thành phần chống oxy hóa như nho, chanh, cam,..giúp ngăn chặn quá trình lão hóa da, ức chế quá trình phát triển của vi khuẩn gây bệnh.
• Bổ sung thực phẩm chứa vitamin C giúp kìm hãm và đẩy lùi các tác nhân xấu gây viêm nhiễm âm đạo. 
• Tránh xa đồ cay nóng, rượu bia và chất kích thích vì những loại thức ăn này có khả năng khiến tình trạng bệnh trầm trọng hơn. 

Điều chỉnh thói quen sinh hoạt

Để ngừa viêm âm đạo, chị em nên lưu ý một vài thói quen sinh hoạt dưới đây:

• Giữ vùng kín luôn sạch sẽ, khô thoáng
• Vệ sinh âm đạo đúng cách, hạn chế dùng những dung dịch vệ sinh có nồng độ tẩy rửa mạnh
• Quần lót nên được làm từ vải cotton có khả năng thấm hút mồ hôi tốt
• Phơi quần lót dưới ánh nắng mặt trời, thay quần lót thường xuyên trong ngày
• Không tự ý sử dụng thuốc, nên thăm khám và hỏi ý kiến của bác sĩ chuyên khoa trước khi sử dụng

Tôi hi vọng những thông tin về căn bệnh viêm âm đạo sau sinh mà tôi chia sẻ trên đây sẽ giúp ích chị em trong quá trình phát hiện và điều trị bệnh. Nếu chị em còn bất cứ thắc mắc hay câu hỏi nào, xin hãy để lại thông tin bên dưới. Tôi sẽ tổng hợp những câu hỏi thường gặp nhất để trả lời cho chị em trong giới hạn kiến thức của mình. Cuối cùng, chúc các chị em thật nhiều sức khỏe!