Viêm âm đạo do nấm – Đâu là triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả?

Dạo gần đây, tôi thấy rằng có nhiều chị em đến Đỗ Minh Đường thăm khám bệnh viêm âm đạo do nấm, đây là căn bệnh phụ khoa thường gặp ở phái nữ. Căn bệnh này nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khoẻ sinh sản. Vậy căn nguyên của bệnh lý này là gì? Cách điều trị ra sao? Trong bài viết này, tôi sẽ giúp chị em giải đáp những thắc mắc đó.

Viêm âm đạo do nấm là gì? Đâu là nguyên nhân gây bệnh?

Viêm âm đạo do nấm, hay còn được gọi là nấm âm đạo là một bệnh lý phụ khoa phổ biến. Thực tế, âm đạo phụ nữ luôn tồn tại nhiều vi khuẩn, gồm cả lợi khuẩn và hại khuẩn. Khi cơ thể khoẻ mạnh, môi trường âm đạo cân bằng thì các loại nấm sẽ không gây ra ảnh hưởng tiêu cực nào. Tuy nhiên, khi sức đề kháng của chị em bị suy giảm, rối loạn nội tiết tố hay mất cân bằng độ pH âm đạo,…thì nấm men sẽ phát triển mạnh, gây nên bệnh viêm âm đạo. Thực tế, có tới hơn 70% chị em phụ nữ bị nhiễm trùng nấm men ít nhất một lần trong đời.

Theo tôi biết, căn nguyên gây bệnh chủ yếu là do nhiễm nấm men Candida. Trong đa số trường hợp, bệnh viêm âm đạo do loại nấm này gây nên có thể được điều trị tương đối dễ dàng và nhanh chóng. Tuy nhiên, căn bệnh này lại dễ lây và rất hay tái phát. Dưới đây tôi xin chia sẻ một vài nguyên nhân gây nên tình trạng viêm âm đạo do nấm:

• Rối loạn nội tiết tố: Thường xảy ra ở phụ nữ đang mang thai trong 3 tháng cuối thai kỳ, phụ nữ sau sinh hoặc đang dùng thuốc…..Những tình trạng trên gây mất cân bằng độ pH trong âm đạo, từ đó làm cho nấm có cơ hội phát triển và tấn công âm đạo.
• Quan hệ tình dục với người nhiễm nấm: Đây là con đường dễ gây nấm âm đạo nhất. Khi chị em quan hệ tình dục không có thói quen sử dụng bao cao su hoặc quan hệ tình dục bừa bãi thì nguy cơ mắc căn bệnh này là rất cao. Nếu bạn tình bị nhiễm nấm thì sẽ có thể lây sang cho chị em. 
• Thói quen vệ sinh vùng kín không đúng cách: Nếu chị em vệ sinh vùng kín không sạch sẽ hoặc sai cách như thụt rửa quá sâu, lau vùng kín bằng khăn cứng, để vùng kín ẩm ướt,..thì rất có khả năng sẽ bị nấm tấn công.

Bên cạnh đó, dùng thuốc kháng sinh, mắc bệnh tiểu đường, mang thai, hệ miễn dịch suy yếu hay điều trị bằng steroid lâu dài… cũng rất có thể là những nguyên nhân gây nấm âm đạo.

Triệu chứng của viêm âm đạo do nấm là gì?

Tuỳ thuộc vào vùng bị nhiễm và mức độ viêm nhiễm, các dấu hiệu của bệnh sẽ có thể khác nhau. Thông thường, các biểu hiện bệnh viêm âm đạo do nấm Candida thường giống với chứng bệnh viêm âm đạo, cụ thể:

• Vùng kín bị sưng đỏ, ngứa và xuất hiện cảm giác đau rát. Bệnh nhân thường có thói quen gãi làm cho nấm lan xuống cả hậu môn và bẹn
• Dịch âm đạo có màu trắng, vón cục thành từng mảng bám trên thành âm đạo
• Khí hư ra nhiều, có màu trắng đục
• Đi tiểu nhiều, tiểu buốt và tiểu khó gây nóng và khô rát âm đạo
• Đau khi quan hệ tình dục; sau khi quan hệ tình dục, âm đạo có thể bị chảy máu
• Vùng kín người bệnh có mùi hôi tanh rất khó chịu

Nếu gặp các triệu chứng trên thì rất có thể chị em đã mắc viêm âm đạo, chị em nên liên hệ bác sĩ chuyên khoa để đến thăm khám kịp thời. Lưu ý, sau khi quan hệ tình dục với người mắc viêm âm đạo do nấm Candida, nam giới cũng có thể bị viêm quy đầu với các triệu chứng như tấy đỏ, ngứa rát và xuất hiện dịch nhầy màu trắng. Bệnh sẽ xuất hiện sau khi quan hệ tình dục vài giờ hoặc vài phút. Bệnh thường tự khỏi sau khi rửa sạch và vệ sinh đúng cách.

Điều trị viêm âm đạo do nấm như thế nào?

Đây là thắc mắc của rất nhiều người bệnh, không ít chị em có gửi thư đến blog của tôi, mong muốn chuyên gia phụ khoa của Đỗ Minh Đường có thể giải đáp. Chị em biết đấy, tuỳ theo mức độ nghiêm trọng và tần suất nhiễm bệnh mà cách thức điều trị bệnh viêm âm đạo do nấm Candida sẽ khác nhau. Thông thường, người bệnh có thể lựa chọn điều trị theo Đông y, mẹo dân gian tại nhà hoặc Tây y. 

Điều trị viêm âm đạo do nấm bằng Tây y

Dựa theo tình trạng và căn nguyên gây bệnh, các bác sĩ sẽ chỉ định những loại thuốc cho chị em. Với các triệu chứng từ nhẹ cho đến trung bình và các đợt bệnh không thường xuyên, bác sĩ có thể kê đơn chị em sử dụng kem chống nấm không kê đơn, thuốc mỡ hoặc thuốc đặt. Đây là những cách thức phổ biến để chữa viêm âm đạo do nấm. 

Thông thường, chị em sẽ sử dụng thuốc trong khoảng thời gian từ 1-7 ngày tùy theo mức độ bệnh.  Bác sĩ có thể kê thêm đơn thuốc uống chống nấm với fluconazole. Trong trường hợp có thai, chị em nên sử dụng kem bôi và thuốc đạn, tuyệt đối tránh dùng fluconazole đường uống.

Bác sĩ sẽ cho bạn sử dụng thuốc kháng nấm, gồm các loại thuốc sau đây:

• Clotrimazole 100mg: Mỗi ngày đặt 1 viên trong âm đạo, sử dụng trong 7 ngày liên tục hoặc đặt âm đạo 1 viên Clotrimazole duy nhất
• Econazole 150mg:  Mỗi ngày đặt một viên, sử dụng trong 3 ngày
• Fluconazol 150mg: Sử dụng 1 liều duy nhất. Khi sử dụng Fluconazol 100g, chị em uống 2 viên/ngày trong 3-5 ngày
• Chị em có thể dùng Gentian 0,5% để bôi tại chỗ, rửa vùng kín bằng dung dịch Betadin.

Lưu ý:  Phụ nữ trong 3 tháng đầu thai kỳ không nên sử dụng loại thuốc này.

Nếu việc điều trị không giúp tình trạng bệnh tiến triển hoặc tái phát nhiều lần, chị em cần đến tái khám. Trong trường hợp các triệu chứng của chị em trở nên nghiêm trọng hơn hoặc bị nhiễm nấm men thường xuyên, bác sĩ có thể đề nghị:

• Điều trị dài ngày: Bác sĩ có thể kê một loại thuốc chống nấm cho  chị em sử dụng hàng ngày trong tối đa hai tuần, sau đó mỗi tuần một lần trong sáu tháng.
• Thuốc uống đa liều: Bác sĩ có thể kê đơn hai hoặc ba liều thuốc chống nấm âm đạo đường uống thay vì chỉ định thuốc bôi. Tuy nhiên, phụ nữ đang mang thai không được khuyến nghị sử dụng phương pháp này.
• Liệu pháp kháng Azole:  Đây là phương pháp sử dụng thuốc đặt để đưa vào âm đạo. Chị em nên chú ý, thuốc này có thể gây tử vong nếu dùng thông qua đường uống

Điều trị viêm âm đạo do nấm bằng mẹo dân gian tại nhà

Bên cạnh quá trình sử dụng thuốc, điều trị viêm âm đạo do nấm bằng việc áp dụng những mẹo dân gian tại nhà có thể giúp quá trình trị bệnh trở nên nhanh chóng và hiệu quả hơn. Với tình trạng bệnh nhẹ, chị em có thể áp dụng một số mẹo sau đây: 

Dùng lá trầu không

Theo Đông y, trầu không có vị cay nồng, tính ấm, có tác dụng kháng khuẩn và sát trùng nên rất thích hợp để chữa viêm âm đạo do nấm.

Cách thực hiện

• Rửa sạch lá trầu, vò nát rồi cho vào nước đun sôi trong khoảng 14 phút
• Thêm chút muối vào nồi, khuấy đều rồi đổ nước ra chậu. Đợi nước nguội bớt sau đó xông hơi vùng kín
• Thực hiện khoảng 2-3 lần một tuần

Dùng lá lốt

Lá lốt có chứa tinh dầu và ancaloit có tác dụng chống viêm, giảm đau và đẩy lùi các triệu chứng viêm âm đạo do nấm.

Cách thực hiện

• Rửa sạch, vò nát lá lốt rồi cho vào nồi; thêm phèn chua, nghệ tươi, muối, đổ ngập nước tầm 2 đốt tay rồi đun sôi
• Chắt một phần nước để rửa vùng kín, sau đó đun sôi tiếp, đợi nước nguội bớt rồi tiến hành xông hơi vùng kín
• Thực hiện 2-3 lần/tuần

Dùng tỏi

Tỏi có tính ấm, vị cay, có tác dụng chống viêm tốt. Vì vậy, sử dụng tỏi để điều trị viêm âm đạo do nấm sẽ làm cho các triệu chứng thuyên giảm đáng kể

Cách thực hiện

• Giã nhuyễn 4-5 nhánh tỏi, sau đó hoà tan nước ép trong một cốc nước ấm
• Lọc hết phần bã tỏi rồi lấy phần nước ép đó vệ sinh vùng kín
• Thực hiện đều đặn 2 lần/ngày liên tục trong 1 tuần

Điều trị viêm âm đạo do nấm bằng Đông y

Sử dụng Đông y để điều trị mang đến nhiều ưu điểm vượt trội. Đây là phương pháp chữa bệnh vô cùng lành tính, trị bệnh tận gốc và ngăn ngừa khả năng tái phát cao. Sau đây tôi sẽ chia sẻ với chị em một số bài thuốc Đông y hiệu quả:

Bài thuốc số 1

Bài thuốc này có tác dụng chống nấm toàn thân, đồng thời tăng cường hệ miễn dịch cho chị em bị viêm âm đạo do nấm Candida

Cách thực hiện:

• Chuẩn bị đan sâm, mẫu lệ, mỗi loại 15g; bạch linh, xích thược, quế chi, mỗi loại 12g; đào nhân, ngưu tất, đan bì, mỗi loại 9g
• Sắc các thảo dược trên trong 20 phút với lửa nhỏ
• Uống mỗi ngày một thang cho đến khi khỏi bệnh

Bài thuốc số 2

Bài thuốc này có tác dụng cân bằng độ pH trong âm đạo, giảm tình trạng nấm ngứa, giảm sưng đồng thời tiêu viêm

Cách thực hiện

• Chuẩn bị: Bạch tiên bì, khổ sâm, hoàng bách, xà sàng, mỗi loại 30g; 3g băng phiến
• Cho tất cả các thảo dược trên vào một túi vải trắng, sạch sau đó gói lại. 
• Đun cùng 2 lít nước sôi, sau đó xông vùng kín khi nước nguội.
• Thực hiện 1-2 lần/ngày, sử dụng trong 7 ngày liên tục

Cách phòng tránh viêm âm đạo do nấm hiệu quả

Để phòng ngừa viêm âm đạo do nấm Candida cũng như ngăn ngừa bệnh diễn biến xấu, bác sĩ Hằng đã đưa ra cho chị em một số lời khuyên như sau:

• Vệ sinh vùng kín sạch sẽ, thường xuyên rửa vùng kín bằng nước sạch hoặc dung dịch vệ sinh có tính kiềm nhẹ. Sau đó, chị em nên lau khô âm đạo, tránh để vùng kín trong tình trạng ẩm ướt
• Không nên thụt rửa quá sâu trong âm đạo, điều này có thể loại bỏ những lợi khuẩn bảo vệ bạn khỏi nhiễm nấm
• Sau khi đi tiểu, chị em nên dùng giấy vệ sinh lau khô âm đạo. Không nên lau từ hậu môn về phía trước, điều này sẽ khiến vi khuẩn từ hậu môn lây sang âm đạo gây nấm âm đạo
• Không nên lạm dụng những chất tẩy rửa, dung dịch vệ sinh hay nước hoa vùng kín. Việc này có thể gây mất cân bằng pH trong âm đạo
• Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý để tăng cường sức đề kháng và miễn dịch
• Không nên mặc quần bó sát hoặc quần lót quá chật để âm đạo luôn được khô thoáng
• Phụ nữ mang thai nên vệ sinh âm đạo cẩn thận hơn, tránh việc nhiễm nấm âm đạo gây ảnh hưởng đến thai kỳ
• Nếu bệnh tình của chị em tái phát nhiều lần, chị em nên đi khám và điều trị kịp thời. Trong trường hợp này, rất có thể chị em đang mắc chứng đái tháo đường hoặc dùng kháng sinh lâu ngày gây suy yếu sức đề kháng

Trên đây là những thông tin về căn bệnh viêm âm đạo do nấm, tôi hi vọng những thông tin này sẽ giúp ích chị em trong quá trình phát hiện và điều trị bệnh.