Thoái Hóa Đốt Sống Cổ

Tham vấn chuyên môn bởi:

Lương y Đỗ Minh Tuấn

GĐ chuyên môn hệ thống Đỗ Minh Đường

Bà con thân mến, thoái hóa đốt sống cổ là tình trạng bệnh lý phổ biến mà nhiều người gặp phải, đặc biệt là khi tuổi tác tăng lên. Tuấn tôi nhận thấy rằng, rất nhiều người trong chúng ta không hiểu rõ về nguyên nhân cũng như các phương pháp điều trị hiệu quả. Qua bài viết này, Tuấn tôi sẽ chia sẻ những kiến thức y khoa cũng như phương pháp điều trị Đông y, giúp bà con hiểu và chăm sóc bản thân tốt hơn.

Định nghĩa thoái hóa đốt sống cổ

Thoái hóa đốt sống cổ là sự thoái hóa của các đĩa đệm và các khớp giữa các đốt sống cổ, dẫn đến sự tổn thương dần dần của các cấu trúc này theo thời gian. Bệnh thường xảy ra ở những người lớn tuổi, khi các sụn khớp, đĩa đệm bị thoái hóa, mất tính đàn hồi và khả năng chống chịu, làm giảm sự linh hoạt của cột sống cổ. Dù là một tình trạng tự nhiên của sự lão hóa cơ thể, nhưng nếu không được điều trị kịp thời, thoái hóa đốt sống cổ có thể gây đau đớn và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.

Hình ảnh chụp X-quang cột sống cổ bình thường và bị thoái hóa
Hình ảnh chụp X-quang cột sống cổ bình thường và bị thoái hóa

Triệu chứng thoái hóa đốt sống cổ

Thoái hóa đốt sống cổ thường xuất hiện với những triệu chứng đặc trưng mà bà con dễ dàng nhận thấy. Các triệu chứng này có thể thay đổi tùy theo mức độ của bệnh, và nếu không được điều trị kịp thời sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến vận động và chất lượng cuộc sống. Dưới đây là những triệu chứng khởi phát và đặc trưng mà Tuấn tôi thường gặp ở các bệnh nhân:

Triệu chứng khởi phát

  • Cảm giác tê, nhức ở vùng cổ và vai: Đây là triệu chứng thường gặp khi bệnh mới bắt đầu. Bà con có thể cảm thấy cổ hơi cứng, khó quay trái, phải. Trong giai đoạn này, các cơn đau không kéo dài mà thường xuất hiện theo cơn.
  • Đau nhói khi cúi, ngửa cổ: Những động tác đơn giản như cúi hoặc ngửa cổ có thể gây ra cơn đau nhói hoặc cảm giác như bị kéo căng ở vùng cổ. Đây là dấu hiệu cho thấy các đĩa đệm có thể đã bắt đầu bị thoái hóa, gây chèn ép lên các dây thần kinh.
  • Đau lan xuống vai và cánh tay: Khi bệnh tiến triển, những cơn đau không chỉ giới hạn ở vùng cổ mà có thể lan xuống vai và cánh tay, gây cảm giác tê bì hoặc mỏi như bị co cứng.

Triệu chứng đặc trưng

  • Đau liên tục và tê bì kéo dài: Khi bệnh trở nên nặng hơn, cơn đau sẽ trở nên dai dẳng và tê bì lan rộng, đôi khi còn ảnh hưởng đến cả cánh tay, tay và ngón tay. Trong trường hợp của anh T., 58 tuổi, một bệnh nhân tôi đã thăm khám, anh bị đau liên tục ở vùng cổ và tê bì tay phải. Sau khi thực hiện một liệu trình điều trị kết hợp Đông y và các bài tập phục hồi chức năng, tình trạng đau tê của anh đã thuyên giảm rõ rệt.
  • Khó khăn trong vận động cổ: Bà con sẽ cảm thấy khó khăn khi xoay cổ hoặc khi muốn cúi người. Những động tác này gây ra cảm giác khó chịu, có thể dẫn đến việc giảm khả năng vận động cổ, làm ảnh hưởng đến công việc và sinh hoạt hàng ngày.
  • Đau đầu và chóng mặt: Một triệu chứng khá thường gặp nhưng ít người để ý là đau đầu, đôi khi kèm theo cảm giác chóng mặt. Điều này xuất phát từ việc các dây thần kinh ở cổ bị chèn ép, làm giảm lưu thông máu lên não. 

Nguyên nhân thoái hóa đốt sống cổ

Tuấn tôi nhận thấy rằng, thoái hóa đốt sống cổ có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, cả về mặt y học hiện đại lẫn quan điểm của y học cổ truyền. Mỗi nguyên nhân lại có ảnh hưởng sâu sắc đến quá trình phát triển của bệnh, và nếu không được xử lý kịp thời, sẽ dẫn đến những biến chứng đáng lo ngại.

Nguyên nhân theo Y học hiện đại

  • Lão hóa tự nhiên: Tuổi tác là nguyên nhân chính dẫn đến thoái hóa đốt sống cổ. Khi chúng ta lớn tuổi, các đĩa đệm giữa các đốt sống sẽ mất dần khả năng đàn hồi, giảm sự linh hoạt và độ bền, dẫn đến tình trạng thoái hóa.
  • Chấn thương: Các tai nạn hoặc chấn thương trong quá khứ, như té ngã hoặc va đập mạnh vào vùng cổ, có thể làm tổn thương cấu trúc của đốt sống cổ. Lâu dài, chấn thương này có thể dẫn đến thoái hóa.
  • Tư thế sai lệch: Thói quen cúi đầu quá lâu, đặc biệt khi sử dụng điện thoại hoặc làm việc với máy tính trong thời gian dài, có thể gây áp lực lên các đốt sống cổ, khiến chúng dần bị thoái hóa.
  • Thừa cân béo phì: Trọng lượng cơ thể dư thừa gây sức ép lên cột sống, làm tăng khả năng thoái hóa đốt sống cổ. Việc giữ trọng lượng cơ thể ở mức hợp lý sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ này.
  • Di truyền: Nếu trong gia đình có người mắc thoái hóa đốt sống cổ, nguy cơ mắc bệnh của các thành viên khác cũng cao hơn. Đây là một yếu tố di truyền mà hiện nay khoa học vẫn đang nghiên cứu thêm.

Nguyên nhân theo Y học cổ truyền

Tuấn tôi cũng nhìn nhận vấn đề này từ góc độ của Đông y, nơi bệnh lý không chỉ được hiểu theo các triệu chứng vật lý mà còn là sự mất cân bằng trong cơ thể.

  • Sự suy yếu của thận và can: Trong Đông y, thận và can đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự dẻo dai của xương khớp. Khi thận và can bị suy yếu, sẽ ảnh hưởng đến khả năng nuôi dưỡng xương khớp, dẫn đến tình trạng thoái hóa đốt sống cổ.
  • Huyết ứ, khí trệ: Việc khí huyết không lưu thông, khí trệ và huyết ứ có thể gây ra tình trạng đau nhức, tê bì vùng cổ. Đông y cho rằng khi khí huyết không điều hòa, xương khớp sẽ dần suy yếu, gây thoái hóa.
  • Phong hàn, thấp nhiệt xâm nhập: Những yếu tố ngoại tà như phong, hàn, thấp, nhiệt xâm nhập vào cơ thể có thể gây ra bệnh lý về xương khớp. Điều này thường gặp ở những người có cơ thể yếu, dễ bị nhiễm lạnh hay ẩm thấp.

Đối tượng dễ bị thoái hóa đốt sống cổ

Tuấn tôi cũng nhận thấy rằng không phải ai cũng có nguy cơ mắc thoái hóa đốt sống cổ, nhưng một số nhóm người sẽ có khả năng bị bệnh cao hơn. Điều quan trọng là bà con cần nhận diện sớm các yếu tố nguy cơ để chủ động phòng ngừa và điều trị.

  • Người cao tuổi: Tuổi tác là yếu tố dễ nhận thấy nhất. Khi lớn tuổi, sự suy giảm khả năng phục hồi của cơ thể khiến xương khớp, đặc biệt là vùng cổ, dễ bị tổn thương và thoái hóa.
  • Người làm việc văn phòng: Những người phải ngồi lâu, đặc biệt là ngồi trước máy tính hoặc cúi đầu để sử dụng điện thoại trong thời gian dài, có nguy cơ cao bị thoái hóa đốt sống cổ.
  • Người có tiền sử chấn thương cổ: Những người từng bị tai nạn hoặc chấn thương ở cổ sẽ dễ gặp phải thoái hóa đốt sống cổ trong tương lai.
  • Người thừa cân, béo phì: Người có trọng lượng cơ thể dư thừa sẽ chịu áp lực lớn lên cột sống cổ, làm tăng nguy cơ thoái hóa đốt sống cổ.
  • Người có thói quen xấu trong sinh hoạt: Ví dụ như ngủ sai tư thế, mang vác vật nặng không đúng cách hoặc ít vận động thể chất cũng là nhóm dễ bị bệnh.

Biến chứng nguy hiểm của thoái hóa đốt sống cổ

Thoái hóa đốt sống cổ không chỉ gây đau đớn mà nếu không điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng. Tuấn tôi từng gặp rất nhiều trường hợp bệnh nhân bị biến chứng nặng do không chú ý đến các triệu chứng ban đầu. Dưới đây là một số biến chứng nguy hiểm mà bà con cần phải chú ý:

  • Chèn ép tủy sống: Khi các đĩa đệm bị thoái hóa và lệch ra ngoài vị trí, chúng có thể chèn ép lên tủy sống, gây ra tình trạng tê bì, yếu cơ và có thể dẫn đến liệt nếu không được điều trị kịp thời.
  • Đau thần kinh cổ: Tình trạng chèn ép dây thần kinh cổ có thể gây ra cơn đau nhói, tê bì, khó chịu kéo dài từ cổ xuống vai, tay và thậm chí có thể ảnh hưởng đến khả năng vận động.
  • Giảm khả năng vận động cổ: Thoái hóa đốt sống cổ làm giảm sự linh hoạt của cổ, khiến bà con khó quay đầu, cúi hoặc ngửa cổ. Điều này ảnh hưởng đến các hoạt động sinh hoạt hằng ngày, chẳng hạn như lái xe, làm việc, hoặc thậm chí khi ngủ.
  • Đau đầu và chóng mặt: Một trong những biến chứng khá phổ biến nhưng ít người để ý là đau đầu kéo dài kèm theo cảm giác chóng mặt, buồn nôn. Đây là kết quả của việc giảm lưu lượng máu lên não do thoái hóa đốt sống cổ.
  • Hạn chế chất lượng cuộc sống: Những cơn đau kéo dài và các triệu chứng khác làm giảm khả năng hoạt động, dẫn đến mệt mỏi, căng thẳng và giảm chất lượng cuộc sống.

Phương pháp điều trị thoái hóa đốt sống cổ

Khi bị thoái hóa đốt sống cổ, việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp là rất quan trọng để không chỉ làm giảm triệu chứng mà còn giúp cải thiện sức khỏe lâu dài. Mỗi phương pháp có ưu điểm và nhược điểm riêng, Tuấn tôi sẽ chia sẻ với bà con một số phương pháp phổ biến và hiệu quả nhất.

Điều trị bằng thuốc

Điều trị thoái hóa đốt sống cổ bằng thuốc có thể giúp giảm đau và làm giảm viêm nhiễm tạm thời, tuy nhiên, cần thận trọng với các loại thuốc sử dụng lâu dài.

  • Thuốc giảm đau không kê đơn: Như paracetamol, ibuprofen giúp giảm đau hiệu quả. Đây là lựa chọn phổ biến khi bệnh nhân có các triệu chứng đau nhẹ đến vừa phải.
  • Thuốc giãn cơ: Các loại thuốc giãn cơ giúp giảm tình trạng căng cơ, thường được sử dụng khi cổ bị co thắt.
  • Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs): Thuốc như diclofenac hay naproxen giúp giảm viêm và đau, rất hiệu quả trong việc giảm các triệu chứng do thoái hóa.

Ưu điểm: Phương pháp này mang lại sự giảm đau nhanh chóng, giúp bệnh nhân dễ chịu hơn trong thời gian ngắn.

Nhược điểm: Việc sử dụng thuốc trong thời gian dài có thể gây ra các tác dụng phụ như loét dạ dày, ảnh hưởng đến thận, gan, và làm giảm khả năng tự phục hồi của cơ thể.

Lưu ý:

  • Bà con cần tuân thủ hướng dẫn và chỉ đỉnh của bác sĩ chuyên môn.
  • Không tự ý dừng thuốc hay dùng quá liều

Điều trị bằng mẹo dân gian

Mẹo dân gian cũng là phương pháp được nhiều bà con tin tưởng áp dụng, nhất là khi muốn giảm đau và cải thiện tình trạng cứng cổ.

  • Chườm nóng hoặc chườm lạnh: Việc chườm nóng vào vùng cổ giúp thư giãn cơ bắp, làm giảm cơn đau tạm thời. Chườm lạnh có thể giảm viêm và sưng tấy.
  • Dùng gừng tươi: Gừng có tính ấm, có thể giúp làm dịu cơn đau do thoái hóa đốt sống cổ. Bà con có thể đắp một miếng gừng tươi lên vùng cổ để cảm nhận sự giảm đau.
  • Dùng lá ngải cứu: Ngải cứu là một thảo dược rất phổ biến trong điều trị đau nhức. Lấy lá ngải cứu, đun sôi rồi đắp lên vùng cổ sẽ giúp giảm đau, thư giãn.

Ưu điểm: Những phương pháp này đơn giản, dễ thực hiện tại nhà, không tốn kém và phù hợp với nhiều đối tượng.

Nhược điểm: Mặc dù giúp giảm đau tạm thời, không thể thay thế phương pháp điều trị chuyên sâu. Mẹo dân gian thường chỉ hiệu quả khi áp dụng trong giai đoạn đầu của bệnh.

Điều trị bằng Đông y

20 năm nghiên cứu chuyên sâu về y học cổ truyền, Tuấn tôi tin rằng, thuốc nam có thể điều trị thoái hóa đốt sống cổ hiệu quả bởi vì nó tác động chuyên sâu vào nguyên nhân gây bệnh vào hoạt động theo cơ chế phục hồi cơ thể từ bên trong.

Cơ chế tác động: Thuốc nam giúp cân bằng âm dương, bổ huyết, khu phong trừ thấp, tăng cường khả năng lưu thông khí huyết, từ đó giúp giảm sự chèn ép của các đốt sống lên dây thần kinh và phục hồi cấu trúc xương khớp. Đồng thời nâng cao các chức năng tạng phủ, hỗ trợ tương cường sức đề kháng giúp kiểm soát bệnh lâu dài và hạn chế nguy cơ tái phát.

Đông y điều trị theo hướng bảo tồn, tập trung vào việc loại trừ căn nguyên gây bệnh

Tuân theo cơ chế đó, bài thuốc của Đỗ Minh Đường được phối hợp từ nhiều thảo dược quý, giúp bổ thận, mạnh gân cốt, cải thiện khí huyết, từ đó giúp xương khớp dẻo dai, khỏe mạnh. Các vị thuốc trong bài thuốc không chỉ giúp giảm đau mà còn nuôi dưỡng cơ thể, giúp kiểm soát quá trình thoái hóa.

Lời khuyên của Tuấn tôi dành cho bà con bị thoái hóa đốt sống cổ

Thoái hóa đốt sống cổ là bệnh lý mạn tính, ảnh hưởng lớn đến cuộc sống nếu không điều trị đúng cách. Tuấn tôi luôn nói với bà con rằng, đừng chủ quan với những cơn đau cổ vai gáy tưởng chừng đơn giản, vì đó có thể là dấu hiệu ban đầu của thoái hóa. Dưới đây là những lời khuyên chân thành từ kinh nghiệm thực tế của Tuấn tôi sau nhiều năm đồng hành cùng người bệnh:

  • Trong quá trình tư vấn, Tuấn tôi luôn khuyên bà con rằng nếu cơn đau cổ kéo dài, kèm theo tê bì tay chân, chóng mặt hay mỏi mệt, thì nên đi thăm khám càng sớm càng tốt. Đặc biệt nếu dùng thuốc vài ngày mà không đỡ thì đừng cố chịu, kẻo để lâu sẽ khó điều trị hơn.
  • Để phòng ngừa thoái hóa đốt sống cổ, bà con nhớ giúp tôi là phải giữ tư thế làm việc, nghỉ ngơi đúng cách. Tránh cúi đầu quá lâu, không gối cao khi ngủ, và nên tập thể dục nhẹ nhàng mỗi ngày. Cổ mà vận động linh hoạt thì sẽ giảm được áp lực lên đốt sống nhiều lắm.
  • Thuốc có tốt đến đâu mà bà con dùng không đúng liều, không chú ý kiêng khem thì hiệu quả sẽ chẳng có, rồi bệnh lại hoàn bệnh mà thôi. Tuấn tôi luôn nhấn mạnh là uống thuốc phải đều, đúng giờ, ăn uống điều độ, kiêng các món gây viêm hoặc làm tổn thương xương khớp như đồ chiên rán, thịt đỏ nhiều mỡ, rượu bia.
  • Trong quá trình điều trị, bà con đừng nóng vội. Điều trị thoái hóa đốt sống cổ không thể ngày một ngày hai là khỏi. Phải có thời gian để cơ thể hấp thụ thuốc, phục hồi khí huyết, tái tạo đĩa đệm và làm mạnh hệ cơ xương khớp.
  • Tôi cũng khuyên bà con đừng lạm dụng thuốc giảm đau tây y quá mức. Dùng lâu không những hại dạ dày mà còn gây nhờn thuốc, về sau đau vẫn hoàn đau mà cơ thể lại yếu thêm.
  • Bà con nên đi khám định kỳ, đặc biệt với ai trên năm mươi tuổi hoặc đã từng có tiền sử đau cổ vai gáy. Phát hiện bệnh sớm bao giờ cũng dễ điều trị hơn nhiều so với khi để thành mạn tính.

Nếu bà con đang lo lắng về tình trạng thoái hóa đốt sống cổ của mình, muốn được Tuấn tôi tư vấn cụ thể hơn, thì có thể liên hệ bằng một trong ba cách sau:

Lưu ý: Hiệu quả điều trị có thể khác nhau ở mỗi người, tùy thuộc vào cơ địa, tình trạng sức khỏe và cách thức sử dụng. Thông tin trên website này chỉ mang tính tham khảo, không thay thế lời khuyên từ bác sĩ hay hướng dẫn chuyên môn y tế. Chúng tôi không chịu trách nhiệm về mọi hậu quả nếu bạn tự ý áp dụng mà không có sự tư vấn từ chuyên gia. Để được hỗ trợ chi tiết và phác đồ phù hợp nhất, vui lòng liên hệ trực tiếp đội ngũ lương y, bác sĩ Đỗ Minh Đường.

Bạn hỏi
Tôi giải đáp

1000 câu hỏi từ bạn - 1001 câu trả lời từ tôi