Thoái Hóa Cột Sống

Thoái hóa cột sống là một tình trạng phổ biến, đặc biệt ở người lớn tuổi, gây đau đớn và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Tuấn tôi nhận thấy bà con thường gặp khó khăn trong việc nhận diện các triệu chứng cũng như lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng. Trong bài viết này, Tuấn tôi sẽ chia sẻ những thông tin hữu ích về thoái hóa cột sống, giúp bà con hiểu rõ hơn về bệnh lý này và cách phòng ngừa, điều trị hiệu quả.

Thoái hóa cột sống là như thế nào?

Thoái hóa cột sống là sự lão hóa tự nhiên của các đốt sống và các cấu trúc xung quanh, gây ra sự suy giảm chức năng và đau đớn ở vùng cột sống. Bệnh này thường xảy ra ở người lớn tuổi do sự hao mòn của các đĩa đệm và các khớp trong cột sống, làm giảm khả năng linh hoạt và gây chèn ép lên các dây thần kinh. 

Theo Tuấn tôi, đây là bệnh lý phổ biến mà nhiều bà con gặp phải, đặc biệt khi tuổi tác càng cao. Cột sống là trụ cột của cơ thể, khi bị thoái hóa, người bệnh có thể gặp phải những cơn đau âm ỉ, ảnh hưởng đến cuộc sống sinh hoạt hàng ngày. 

Triệu chứng thoái hóa cột sống

Khi bị thoái hóa cột sống, bà con có thể gặp phải những triệu chứng sau:

Triệu chứng khởi phát

• Đau nhẹ ở vùng lưng hoặc cổ: Thường bắt đầu từ các cơn đau nhẹ, có thể gây khó chịu khi ngồi lâu hoặc khi vận động mạnh.
• Cảm giác mỏi cơ, tê bì: Đặc biệt khi bà con đứng lâu hoặc khi ngủ dậy, thường xuất hiện cảm giác tê bì, mỏi cơ ở vùng lưng dưới hoặc cổ.
• Giảm sự linh hoạt: Người bệnh có thể cảm thấy khó khăn khi thực hiện các cử động đơn giản như xoay người hoặc cúi xuống.

Triệu chứng đặc trưng

• Đau lan rộng: Cơn đau có thể lan ra hai bên hoặc xuống chân nếu thoái hóa ảnh hưởng đến các dây thần kinh.
• Cứng khớp: Khớp ở vùng cổ hoặc lưng trở nên cứng và khó di chuyển, đặc biệt vào buổi sáng khi mới thức dậy.
• Khó khăn trong việc vận động: Người bệnh gặp khó khăn khi cúi xuống, xoay người hoặc mang vác đồ nặng do sự hạn chế của cột sống.

Nguyên nhân gây thoái hóa cột sống

Khi nói về nguyên nhân thoái hóa cột sống, Tuấn tôi muốn chia sẻ với bà con từ cả hai góc độ: Y học hiện đại và Y học cổ truyền. Mỗi hướng đều có cách nhìn nhận khác nhau, nhưng cùng nhấn mạnh vào sự lão hóa và yếu tố môi trường sống.

Nguyên nhân theo y học hiện đại

• Lão hóa tự nhiên: Theo các nghiên cứu, theo thời gian, các đĩa đệm giữa các đốt sống dần mất đi độ đàn hồi, làm giảm khả năng chịu lực và dẫn đến thoái hóa.
• Căng thẳng và chấn thương: Những chấn thương cột sống trước đó, dù nhỏ, cũng có thể là yếu tố dẫn đến thoái hóa nếu không được điều trị đúng cách. Căng thẳng kéo dài cũng làm tăng nguy cơ tổn thương cột sống.
• Thừa cân béo phì: Lượng mỡ thừa tác động trực tiếp lên cột sống, tạo ra áp lực không cần thiết khiến các khớp và đĩa đệm bị thoái hóa nhanh chóng.
• Yếu tố di truyền: Một số nghiên cứu cho thấy nếu trong gia đình có người mắc bệnh thoái hóa cột sống, thì khả năng mắc bệnh của thế hệ sau cũng cao hơn.

Trong suốt quá trình thăm khám, Tuấn tôi thường gặp bà con gặp tình trạng này do các thói quen sinh hoạt sai lệch như ngồi làm việc quá lâu, ít vận động, hay bị chấn thương mà không được điều trị đúng mức. Đặc biệt ở những người làm công việc nặng, việc mang vác sai tư thế cũng góp phần vào việc thoái hóa nhanh chóng các đĩa đệm và khớp.

Nguyên nhân theo y học cổ truyền

Theo Y học cổ truyền, thoái hóa cột sống chủ yếu do các yếu tố mất cân bằng trong cơ thể, chủ yếu là khí huyết và thận âm. Tuấn tôi sẽ giải thích kỹ hơn:

• Khí huyết thiếu, tắc nghẽn: Cột sống và các khớp cần khí huyết để nuôi dưỡng và duy trì độ dẻo dai. Khi khí huyết không được lưu thông tốt, các đĩa đệm và khớp sẽ dễ bị lão hóa và thoái hóa.
• Thận yếu: Trong Đông y, thận được xem là gốc của sự sống và có vai trò quan trọng trong việc duy trì sự dẻo dai của xương khớp. Khi thận khí suy giảm, khả năng nuôi dưỡng xương khớp và đĩa đệm cũng bị giảm đi, gây thoái hóa cột sống.
• Âm dương mất cân bằng: Sự mất cân bằng âm dương trong cơ thể có thể làm suy giảm chức năng của các tạng phủ, dẫn đến việc thiếu năng lượng nuôi dưỡng cột sống. Theo Tuấn tôi, việc này có thể đến từ việc làm việc quá sức, chế độ ăn uống không hợp lý hoặc cảm xúc không ổn định.

Sau khi nghiên cứu chuyên sâu về bệnh theo Y học cổ truyền, tôi khẳng định rằng bệnh này hình thành chủ yếu do sự suy giảm chức năng của thận và khí huyết không đủ để nuôi dưỡng các bộ phận trong cơ thể, trong đó có cột sống. Những người có tiền sử hay cảm thấy mệt mỏi, đau lưng sau mỗi lần lao động nặng, hoặc thường xuyên có các triệu chứng tê bì chân tay rất dễ gặp phải tình trạng này.

Đối tượng dễ mắc thoái hóa cột sống

Thoái hóa cột sống không phân biệt độ tuổi, nhưng một số đối tượng dễ mắc bệnh hơn so với những người khác. Tuấn tôi nhận thấy rằng, mỗi người sẽ có nguy cơ khác nhau tùy thuộc vào thói quen sinh hoạt và di truyền.

• Người cao tuổi: Theo Tuấn tôi, những người trên 50 tuổi thường gặp tình trạng thoái hóa cột sống nhiều hơn do quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể, các đĩa đệm và khớp giảm dần chức năng.
• Nhân viên văn phòng, người ngồi nhiều: Công việc ngồi lâu, ít vận động, thiếu sự thay đổi tư thế trong suốt ngày làm việc có thể dẫn đến thoái hóa cột sống nhanh chóng. Tuấn tôi thường gặp nhiều bà con làm việc văn phòng than phiền về đau lưng, tê bì chân tay sau nhiều năm ngồi lâu.
• Người lao động nặng: Những người làm công việc nặng, mang vác đồ vật, đặc biệt là những công việc đòi hỏi sức lao động mạnh như bốc vác, xây dựng, có nguy cơ bị thoái hóa cột sống do áp lực vật lý lên các đĩa đệm.
• Người thừa cân, béo phì: Thừa cân không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể mà còn gây áp lực lớn lên cột sống, dẫn đến thoái hóa cột sống sớm hơn. Cột sống không thể chịu được trọng lượng quá lớn trong thời gian dài.
• Gia đình có người mắc bệnh: Yếu tố di truyền cũng đóng vai trò quan trọng. Nếu trong gia đình có người mắc bệnh thoái hóa cột sống, khả năng mắc bệnh của các thế hệ sau cao hơn.

Tuấn tôi cũng nhận thấy rằng những người có cuộc sống ít vận động, hoặc lối sống không lành mạnh như uống rượu, hút thuốc, cũng là đối tượng có nguy cơ cao bị thoái hóa cột sống.

Biến chứng nguy hiểm khi thoái hóa cột sống

Khi bệnh thoái hóa cột sống không được điều trị kịp thời, nó có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống. Tuấn tôi sẽ chia sẻ với bà con những biến chứng có thể xảy ra khi bệnh tiến triển nặng.

• Chèn ép dây thần kinh: Một trong những biến chứng nguy hiểm nhất là khi các đĩa đệm thoái hóa, có thể gây chèn ép lên các dây thần kinh, dẫn đến cơn đau dữ dội, tê bì chân tay, thậm chí là mất cảm giác hoặc yếu cơ.
• Liệt cơ, tê bì kéo dài: Khi các dây thần kinh bị chèn ép lâu dài, không chỉ gây đau mà còn có thể khiến các cơ bị liệt, chân tay không còn linh hoạt như trước. Đây là biến chứng rất nghiêm trọng, ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt hàng ngày.
• Giảm khả năng vận động: Các khớp bị thoái hóa sẽ ngày càng cứng lại, khiến cho việc di chuyển khó khăn. Bà con sẽ cảm thấy đau đớn mỗi khi cúi người, xoay lưng, hay thậm chí là khi đi bộ.
• Đau mạn tính, kéo dài: Nếu không điều trị sớm, cơn đau sẽ không chỉ xuất hiện khi vận động mạnh mà có thể kéo dài, làm tăng thêm gánh nặng cho người bệnh.
• Ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống: Những cơn đau kéo dài khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi, mất sức, ảnh hưởng lớn đến công việc và các hoạt động sinh hoạt hàng ngày.

Chẩn đoán thoái hóa cột sống

Chẩn đoán thoái hóa cột sống hiện nay có 2 phương pháp chính là y học hiện đại và Y học cổ truyền:

• Chẩn đoán theo Y học hiện đại: Chụp X-quang hoặc MRI để xác định mức độ thoái hóa của đĩa đệm, sự chèn ép dây thần kinh, cũng như phát hiện các vấn đề liên quan đến cấu trúc cột sống.
• Chẩn đoán theo Y học cổ truyền: Theo phương pháp tứ chẩn của YHCT, chúng tôi không chỉ dựa vào các triệu chứng bên ngoài mà còn tiến hành bắt mạch, hỏi bệnh, nhìn sắc mặt, và ngửi mùi cơ thể để đánh giá tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Bằng cách này, Tuấn tôi có thể biết được khí huyết trong cơ thể có đầy đủ không, thận khí có yếu không, và mức độ tắc nghẽn khí huyết có nhiều hay không.

Trong quá trình thăm khám, tôi luôn yêu cầu bệnh nhân chia sẻ chi tiết về các triệu chứng, lối sống, thói quen sinh hoạt để từ đó có cái nhìn tổng thể về bệnh lý. Với phương pháp này, dù không sử dụng thiết bị y tế hiện đại, chúng tôi vẫn có thể đưa ra một chẩn đoán sơ bộ chính xác về tình trạng bệnh.

Phương pháp điều trị thoái hóa cột sống

Khi bị thoái hóa cột sống, việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp là vô cùng quan trọng, không chỉ giúp cải thiện tình trạng bệnh mà còn ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng. Tuấn tôi xin chia sẻ với bà con các phương pháp điều trị phổ biến hiện nay, từ thuốc Tây y, mẹo dân gian cho đến Đông y, để bà con có thể hiểu rõ và lựa chọn cách điều trị hiệu quả nhất.

Điều trị thoái hóa cột sống bằng thuốc Tây

Thuốc Tây y được nhiều người sử dụng trong điều trị thoái hóa cột sống vì hiệu quả nhanh và dễ sử dụng. Tuy nhiên, phương pháp này không phải là giải pháp lâu dài.

• Thuốc giảm đau và kháng viêm: Các loại thuốc như Paracetamol, Ibuprofen thường được sử dụng để giảm đau và giảm viêm cho bệnh nhân thoái hóa cột sống.
• Thuốc giãn cơ: Một số thuốc giãn cơ như Baclofen hoặc Cyclobenzaprine giúp giảm căng cơ, giảm đau do chèn ép.
• Thuốc tiêm corticoid: Được sử dụng để giảm viêm trong các trường hợp nặng, giúp giảm sưng tấy và đau.

Điều trị thoái hóa cột sống bằng mẹo dân gian

Mẹo dân gian là phương pháp được nhiều người lựa chọn vì tính tự nhiên và dễ dàng áp dụng tại nhà. Tuy nhiên, hiệu quả của nó có thể không cao nếu không kết hợp với các phương pháp khác.

• Chườm nóng hoặc lạnh: Sử dụng túi chườm nóng hoặc lạnh để giảm đau và giảm sưng cho vùng cột sống bị thoái hóa.
• Uống nước gừng: Gừng có tác dụng giảm viêm và giảm đau khớp, nên nhiều người sử dụng gừng tươi để pha trà hoặc ngâm nước uống.
• Dùng cây lá lốt: Lá lốt có tính ấm, giúp xua tan phong hàn, giảm đau nhức do thoái hóa cột sống.

Điều trị thoái hóa cột sống bằng thuốc Nam

Thoái hóa cột sống là một trong những bệnh lý xương khớp phổ biến, gây đau nhức, tê bì, cứng lưng, hạn chế vận động và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Theo Đông y, tình trạng này thuộc phạm trù “yêu thống”, “cốt tý” hoặc “lưng gối yếu mềm”, bắt nguồn từ sự hư tổn của can – thận, khí huyết kém lưu thông và sự xâm nhập của phong – hàn – thấp vào kinh lạc vùng cột sống.

Cơ chế điều trị của Đông y:

Đông y điều trị thoái hóa cột sống theo nguyên lý trị gốc kết hợp trị ngọn, cụ thể:

• Bổ can thận, mạnh gân cốt: Giúp phục hồi sức khỏe xương khớp từ bên trong, làm chậm quá trình thoái hóa.
• Hoạt huyết, thông kinh lạc: Khơi thông khí huyết, giảm đau, giảm co cứng vùng cột sống.
• Khu phong – tán hàn – trừ thấp: Loại bỏ các yếu tố gây bệnh từ môi trường, giúp cải thiện triệu chứng đau nhức, tê bì.

Các phương pháp điều trị thường dùng:

• Châm cứu: Tác động vào các huyệt đạo quanh vùng cột sống để giảm đau, giãn cơ, chống viêm.
• Bấm huyệt – xoa bóp: Hỗ trợ lưu thông khí huyết, làm mềm cơ, giảm tình trạng co cứng cột sống.
• Cứu ngải: Sử dụng nhiệt từ ngải cứu để làm ấm kinh lạc, giảm lạnh khớp và hỗ trợ phục hồi vùng cột sống tổn thương.
• Dùng thuốc thảo dược: Tùy theo thể bệnh, thuốc có thể giúp bổ tạng phủ, tăng nuôi dưỡng cho cột sống và hỗ trợ tái tạo mô sụn.

Phương pháp Đông y có thể giúp kiểm soát bệnh hiệu quả mà không cần lệ thuộc thuốc giảm đau lâu dài, đồng thời tăng cường thể trạng và ngăn bệnh tái phát nếu kết hợp với chế độ sinh hoạt hợp lý.

Lời khuyên của Tuấn tôi

Thoái hóa cột sống là một bệnh lý mạn tính, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của bà con nếu không được điều trị và chăm sóc đúng cách. Trong suốt quá trình điều trị, Tuấn tôi luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kết hợp các phương pháp điều trị khoa học và thực hiện các biện pháp phòng ngừa đúng đắn.

• Khi nào cần gặp bác sĩ: Nếu bà con cảm thấy đau lưng kéo dài, khó chịu ở cổ, vai gáy, tê bì tay chân, hoặc các triệu chứng này trở nên nghiêm trọng hơn, đừng ngần ngại đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Đặc biệt là khi có các dấu hiệu như tê dại kéo dài, mất cảm giác, hoặc khó khăn khi đi lại, cần phải được thăm khám ngay. Trong quá trình tư vấn, tôi luôn khuyên bà con rằng không nên chủ quan với những cơn đau nhẹ, vì nếu để lâu, bệnh có thể chuyển sang giai đoạn nặng và khó điều trị hơn.
• Phòng ngừa thoái hóa cột sống: Để phòng ngừa thoái hóa cột sống, bà con nhớ giúp tôi là duy trì một chế độ ăn uống khoa học, bổ sung đủ canxi và vitamin D, đặc biệt là các thực phẩm giúp tăng cường sức khỏe xương khớp như cá hồi, sữa, rau xanh. Đồng thời, hãy chú ý tập thể dục đều đặn, đặc biệt là các bài tập nhẹ nhàng giúp cải thiện độ linh hoạt của cột sống, như yoga hoặc bơi lội. Ngoài ra, tránh mang vác vật nặng hoặc ngồi một chỗ quá lâu mà không thay đổi tư thế.
• Lưu ý khi điều trị thoái hóa cột sống: Thuốc có tốt đến đâu mà bà con dùng không đúng liều, không chú ý kiêng khem thì hiệu quả sẽ chẳng có, rồi bệnh lại hoàn bệnh mà thôi. Vì vậy, Tuấn tôi luôn khuyên bà con tuân thủ đúng chỉ dẫn của bác sĩ và không tự ý ngừng thuốc. Nếu bà con đang áp dụng phương pháp điều trị nào, nhớ thông báo cho bác sĩ để có sự điều chỉnh phù hợp.

Nếu bà con có bất kỳ câu hỏi nào hoặc cần tư vấn thêm về điều trị thoái hóa cột sống, đừng ngần ngại liên hệ với tôi. Bà con có thể gọi đến số điện thoại 0963 302 349, nhắn tin qua fanpage Lương y Đỗ Minh Tuấn.

**Lưu ý: Hiệu quả có thể thay đổi tùy thuộc vào cơ địa, tình trạng sức khỏe và cách mỗi người sử dụng. Mọi thông tin cung cấp trên trang web này chỉ mang tính chất tham khảo và không thể thay thế cho lời khuyên chuyên môn từ bác sĩ hay chuyên gia y tế.

Bà con không nên tự ý áp dụng khi chưa có sự hướng dẫn từ  chuyên gia y tế. Để nhận được tư vấn chi tiết và phù hợp nhất với tình trạng sức khỏe của mình, bà con vui lòng liên hệ trực tiếp với chuyên gia y tế của chúng tôi.