Ho ngứa cổ họng: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả

Khi bị ho ngứa cổ họng, Tuấn tôi nhận thấy nhiều bà con tìm kiếm các biện pháp hiệu quả để giảm nhẹ tình trạng này. Đây là triệu chứng khá phổ biến, thường đi kèm với các cảm giác khó chịu như ngứa ngáy, khô cổ. Ho ngứa cổ họng không chỉ gây khó khăn trong giao tiếp, mà còn ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Việc hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng đúng phương pháp điều trị là rất quan trọng. Trong bài viết này, tôi sẽ chia sẻ một số biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả để xử lý tình trạng này tại nhà, giúp bà con cảm thấy thoải mái hơn trong sinh hoạt hàng ngày.

Ho ngứa cổ họng là gì?

Ho ngứa cổ họng là một triệu chứng mà bà con thường gặp phải, đặc biệt là khi thời tiết thay đổi hoặc khi cơ thể bị nhiễm lạnh. Triệu chứng này thường bắt đầu với cảm giác khô rát, ngứa ngáy trong cổ họng và dẫn đến ho khan, thậm chí ho có đờm. Ho ngứa cổ họng không phải là bệnh lý nguy hiểm, nhưng nếu kéo dài, nó có thể ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày của bà con. Trong phần này, tôi sẽ chia sẻ về cách nhận diện triệu chứng và những nguyên nhân cơ bản mà bà con có thể gặp phải.

Nguyên nhân theo Y học hiện đại

Trong quá trình thăm khám, Tuấn tôi nhận thấy ho ngứa cổ họng thường có những nguyên nhân chính sau đây:

• Nhiễm virus hoặc vi khuẩn: Đây là nguyên nhân phổ biến gây ho ngứa cổ họng. Các bệnh lý như cảm cúm, viêm họng do virus, hoặc nhiễm khuẩn Streptococcus có thể khiến cổ họng bị viêm nhiễm, gây ra triệu chứng ngứa và ho.
• Dị ứng: Dị ứng với bụi, phấn hoa, hoặc các chất kích thích trong không khí cũng là nguyên nhân thường gặp. Những trường hợp này có thể khiến cổ họng ngứa rát và gây ho.
• Không khí khô, lạnh: Trong mùa đông hoặc khi không khí quá khô, cổ họng dễ bị khô và ngứa, dẫn đến ho. Thời gian ngồi trong phòng điều hòa hoặc khu vực có không khí khô cũng dễ gặp phải tình trạng này.
• Trào ngược dạ dày thực quản (GERD): Trào ngược axit từ dạ dày lên thực quản có thể gây kích ứng cổ họng, dẫn đến cảm giác ngứa và ho. Tuấn tôi đã gặp nhiều trường hợp bệnh nhân bị ho ngứa cổ họng kéo dài do vấn đề trào ngược này mà không hề hay biết.
• Hút thuốc và ô nhiễm môi trường: Khói thuốc và các chất ô nhiễm trong không khí là yếu tố nguy cơ lớn gây ra ho ngứa cổ họng, đặc biệt ở những người có tiền sử hút thuốc hoặc làm việc trong môi trường ô nhiễm.

Nguyên nhân theo Y học cổ truyền

Theo quan điểm của Y học cổ truyền, ho ngứa cổ họng không chỉ là triệu chứng của một bệnh lý cụ thể mà còn phản ánh sự mất cân bằng trong cơ thể. Tuấn tôi đã có nhiều năm kinh nghiệm trong việc phân tích các yếu tố tác động đến sức khỏe qua lăng kính Đông Y. Dưới đây là những nguyên nhân theo Y học cổ truyền mà tôi thường gặp:

• Phế khí yếu: Theo Đông y, phế là tạng phụ trách chức năng hô hấp và bảo vệ cơ thể khỏi tác động của ngoại tà. Khi phế khí suy yếu, cơ thể dễ bị cảm lạnh, viêm họng, dẫn đến ho và ngứa cổ họng. Tuấn tôi thường thấy ở những người có cơ địa yếu hoặc sức đề kháng kém, phế khí không đủ mạnh để chống lại tác nhân bên ngoài.
• Hư hỏa của phế: Khi phế hư hỏa vượng, tức là phế bị nóng, làm tổn thương đến khí huyết, dẫn đến ho khan, cổ họng ngứa và có cảm giác khó chịu. Tình trạng này thường gặp ở những người hay bị căng thẳng, lo âu, hoặc cơ thể nóng trong, nhiệt lượng tăng cao.
• Phong hàn xâm nhập: Phong hàn là một trong những yếu tố gây bệnh trong Đông y, khi phong hàn xâm nhập vào cơ thể sẽ khiến cổ họng bị ngứa và gây ho. Các triệu chứng này thường thấy khi thời tiết chuyển lạnh, không khí ẩm ướt, hoặc khi bà con không giữ ấm cơ thể đúng cách.
• Can thận bất hòa: Khi can khí uất kết, thận âm hư, cơ thể không được cân bằng, sẽ dẫn đến tình trạng ngứa cổ họng. Tuấn tôi từng gặp nhiều bệnh nhân có triệu chứng này khi rơi vào trạng thái căng thẳng kéo dài hoặc có lối sống không lành mạnh.

Triệu chứng ho ngứa cổ họng

Trong 20 năm khám, chữa bệnh, Tuấn tôi từng gặp hàng ngàn trường hợp ho ngứa cổ họng với các triệu chứng khác nhau. Những triệu chứng này có thể khiến bà con cảm thấy khó chịu trong sinh hoạt hàng ngày, nhưng đôi khi lại dễ bị bỏ qua.

• Cảm giác ngứa rát, khô trong cổ họng
• Ho khan, không có đờm hoặc ho có đờm ít
• Cảm giác vướng, khó nuốt
• Họng đỏ, sưng nhẹ
• Cảm giác khó chịu hoặc đau nhức trong cổ họng
• Đau nhẹ ở khu vực cổ và ngực khi ho
• Đôi khi có kèm theo hắt hơi, sổ mũi (nếu có kèm theo cảm cúm)

Biến chứng ho ngứa cổ họng

Bà con chớ chủ quan, dù không đe dọa trực tiếp đến tính mạng nhưng nếu để lâu, chủ quan không khám chữa sẽ đối mặt với những biến chứng nghiêm trọng. Mới hôm qua, trong một ca khám bệnh, Tuấn tôi đã gặp một bệnh nhân đến với tình trạng ho ngứa cổ họng kéo dài suốt hơn một tháng. Ban đầu, chị chỉ nghĩ là cảm cúm thông thường, nhưng không điều trị dứt điểm dẫn đến một số biến chứng nguy hiểm sau đây:

• Viêm họng mạn tính: Nếu không được điều trị, viêm họng cấp có thể chuyển sang mạn tính, khiến cổ họng dễ bị tổn thương và viêm nhiễm trở lại.
• Viêm phế quản: Ho kéo dài có thể làm tổn thương các cơ quan hô hấp khác, gây viêm phế quản.
• Hen suyễn: Đặc biệt ở những người có cơ địa dị ứng, ho kéo dài có thể kích thích các cơn hen suyễn.
• Trào ngược dạ dày thực quản: Ho ngứa cổ họng kéo dài có thể dẫn đến trào ngược dạ dày thực quản nếu nguyên nhân do axit dạ dày gây ra.
• Mất giọng hoặc khàn giọng: Khi cổ họng bị viêm nhiễm nặng, dây thanh quản có thể bị ảnh hưởng, dẫn đến khàn giọng hoặc mất giọng.
• Viêm phổi: Trong một số trường hợp, ho kéo dài có thể dẫn đến viêm phổi, đặc biệt là ở người già và trẻ em.

Phương pháp điều trị ho ngứa cổ họng

Tuấn tôi thường nhấn mạnh rằng, để điều trị hiệu quả, bà con cần hiểu rõ các phương pháp điều trị sao cho phù hợp với tình trạng bệnh và thể trạng của mình. Dưới đây là một số phương pháp điều trị phổ biến giúp giảm nhanh triệu chứng ho ngứa cổ họng.

Điều trị bằng thuốc tây

Đối với cách điều trị này, Tuấn tôi khuyến cáo bà con chú ý đến các nhóm thuốc chính sau đây, đồng thời sử dụng đúng theo chỉ định để đạt được hiệu quả cao nhất.

• Thuốc giảm ho: Thuốc này giúp giảm cơn ho và dịu cổ họng. Các loại phổ biến như Dextromethorphan và Codeine.
• Thuốc kháng sinh: Sử dụng khi ho ngứa cổ họng do nhiễm khuẩn, chẳng hạn như Amoxicillin hoặc Azithromycin.
• Thuốc chống viêm: Giúp giảm sưng tấy ở cổ họng, điển hình như Paracetamol hoặc Ibuprofen.
• Thuốc xịt cổ họng: Chứa thành phần gây tê, làm dịu cổ họng như Chlorhexidine.

Ưu điểm:

• Hiệu quả nhanh chóng trong việc giảm triệu chứng.
• Thuốc dễ dàng sử dụng và có sẵn tại hiệu thuốc.

Nhược điểm:

• Thuốc kháng sinh chỉ có tác dụng khi nguyên nhân do vi khuẩn, nếu dùng sai có thể gây tác dụng phụ.
• Một số thuốc giảm ho có thể gây buồn ngủ hoặc mệt mỏi.

Mẹo dân gian chữa ho ngứa cổ họng

Bà con không nên bỏ qua những mẹo dân gian đơn giản nhưng hiệu quả này. Tuấn tôi thường khuyên bà con thử áp dụng vì tính an toàn và dễ dàng thực hiện tại nhà.

• Mật ong + chanh: Mật ong làm dịu cổ họng, chanh cung cấp vitamin C giúp tăng cường miễn dịch.
• Gừng tươi: Uống nước gừng tươi pha mật ong có thể giảm viêm và làm ấm cổ họng.
• Lá húng chanh: Được biết đến với tác dụng giảm ho, kháng viêm rất tốt.
• Nước muối ấm: Súc miệng nước muối giúp kháng viêm và làm sạch cổ họng.

Ưu điểm:

• An toàn, dễ thực hiện và không có tác dụng phụ.
• Phù hợp với mọi đối tượng, kể cả trẻ em và người già.

Nhược điểm:

• Hiệu quả có thể chậm hơn so với thuốc tây.
• Không thể thay thế hoàn toàn thuốc trong trường hợp bệnh nặng.

Điều trị bằng Đông y

Tuấn tôi nhớ mãi một trường hợp bệnh nhân nữ, khoảng 35 tuổi, bị ho ngứa cổ họng kéo dài suốt ba tháng, dù đã thử đủ các phương pháp Tây y và mẹo dân gian mà không khỏi. Sau khi khám và tư vấn, tôi đã kê cho chị ấy một bài thuốc nam gia truyền, kết hợp các thảo dược như cát cánh, bạch chỉ, cam thảo và bạc hà. Chỉ sau một thời gian sử dụng, chị ấy không chỉ dứt hẳn cơn ho mà còn cảm thấy cơ thể khỏe khoắn hơn, không bị tái phát nữa.

Cơ chế điều trị:

• Trong Đông y, ho ngứa cổ họng thường liên quan đến việc tạng phế bị tổn thương, khí huyết không lưu thông. Các thảo dược như cát cánh giúp thông thoáng đường hô hấp, bạch chỉ giải độc, cam thảo làm dịu và tăng cường sức đề kháng.
• Thuốc nam tác động sâu vào căn nguyên, từ việc bồi bổ khí huyết đến điều hòa tạng phế, từ đó làm giảm triệu chứng và ngăn ngừa tái phát.

Những bài thuốc Đông y như thế này tuy cần thời gian điều trị nhưng mang lại hiệu quả lâu dài và an toàn, đặc biệt là không có tác dụng phụ như thuốc Tây.

Lời khuyên từ Tuấn tôi

Tuấn tôi khuyên bà con khi phát hiện các triệu chứng nên thăm khám càng sớm càng tốt, đừng để tình trạng kéo dài gây ra biến chứng khó chữa. Ho ngứa cổ họng có thể là dấu hiệu của những vấn đề nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Vì vậy, việc thăm khám sớm sẽ giúp phát hiện nguyên nhân và đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả.

• Tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ, thầy thuốc để đạt được kết quả điều trị tốt nhất.
• Không tự ý sử dụng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
• Điều trị dứt điểm bệnh, tránh tình trạng tái phát nhiều lần gây khó khăn trong việc điều trị sau này.
• Khi có triệu chứng kéo dài hoặc ho dữ dội, hãy đến cơ sở y tế để được kiểm tra.
• Giữ ấm cổ họng, tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột.
• Uống đủ nước để giữ cổ họng luôn ẩm, không bị khô.
• Tránh tiếp xúc với các chất gây kích ứng như khói thuốc, bụi bẩn, hóa chất.
• Tăng cường sức đề kháng bằng chế độ dinh dưỡng hợp lý và tập thể dục đều đặn.
• Hạn chế thức khuya, đảm bảo giấc ngủ đủ và sâu.

Ho ngứa cổ họng, mặc dù không phải là bệnh lý nguy hiểm ngay lập tức, nhưng nếu để kéo dài và không được điều trị kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng. Tuấn tôi khuyên bà con nên thăm khám sớm để nhận được phương pháp điều trị chính xác. Đừng để đến khi bệnh nặng mới tìm kiếm sự giúp đỡ. Nếu bà con gặp phải tình trạng này, đừng ngần ngại liên hệ với Tuấn tôi qua:

• Hotline: 0984 650 816
• Nhắn tin qua fanpage: Lương y Đỗ Minh Tuấn
• Địa chỉ phòng khám: Số 37A, ngõ 97 Văn Cao, phường Liễu Giai, quận Ba Đình, Hà Nội.

Câu hỏi liên quan

Chia sẻ