TINH – KHÍ – THẦN: 3 Báu Vật Quan Trọng Trong Đời Người

Bà con thân mến, đời người ta quý nhất không phải tiền bạc, chức quyền, cũng chẳng phải những thứ phù hoa ngoài thân. Cái quý nhất chính là ba báu vật trời ban – Tinh, Khí, Thần. Có Tinh thì thân mới vững, có Khí thì người mới khỏe, có Thần thì tâm mới an. Thiếu một, cuộc sống liền chông chênh, thân thể liền rệu rã. Bao năm hành nghề, Tuấn tôi càng ngẫm càng thấm: giữ được ba báu vật ấy, nghĩa là giữ được cả đời an vui.

Tinh – cội nguồn sự sống

Bà con ơi, trong Đông y, Tinh chính là gốc rễ của sự sống. Nó được tích tụ từ hai nguồn: một là Tinh tiên thiên cha mẹ cho từ khi sinh ra, hai là Tinh hậu thiên được bồi đắp qua ăn uống, nghỉ ngơi, lao động hằng ngày. Người có Tinh đầy thì thân thể cường tráng, trí tuệ minh mẫn, sinh lực dồi dào. Người hao Tinh thì suy nhược, trí nhớ kém, sinh lý yếu, dễ sinh bệnh tật.

Nếu ví con người như một cái cây, thì Tinh chính là bộ rễ. Rễ ăn sâu vào lòng đất, hút chất nuôi dưỡng cho cây sống và ra hoa kết trái. Rễ mà hỏng thì cây khó lòng đứng vững. Con người cũng vậy, Tinh mạnh thì Khí sinh, Thần vững. Tinh suy thì cả thân lẫn tâm đều lao đao.

Trong quá trình chữa bệnh, Tuấn tôi đã gặp rất nhiều bà con, phần lớn ngoài tuổi bốn mươi, năm mươi. Người thì than sức khỏe ngày một giảm, người thì trí nhớ chẳng còn minh mẫn, người khác lại mất ngủ triền miên, sinh lý xuống dốc. Có bà con mới bước qua tuổi trung niên mà tóc đã bạc, da đã nhăn, tinh thần mệt mỏi. Tất cả những điều ấy đều là dấu hiệu Tinh đã hao tổn.

Tinh hao không chỉ làm cơ thể mệt mỏi, dễ nhiễm bệnh, mà còn khiến tâm trí u uất, mất tự tin, ảnh hưởng đến hạnh phúc gia đình.

Có nhiều nguyên nhân khiến Tinh bị tổn hại:

• Lao lực quá mức: làm việc căng thẳng, mang vác nặng, ít nghỉ ngơi.
• Thức khuya, thiếu ngủ: ngủ muộn thường xuyên khiến thận khí suy, Tinh dễ cạn.
• Ăn uống thất thường: kiêng khem cực đoan hoặc ăn uống qua loa, thiếu dưỡng chất.
• Lo nghĩ nhiều: tâm không yên, lo âu triền miên cũng làm Tinh hao mòn.
• Sinh hoạt không điều độ: lạm dụng rượu bia, quan hệ tình dục quá độ, đều ảnh hưởng đến Tinh.

Bà con muốn giữ được Tinh, thì phải chăm từ những điều nhỏ nhặt nhất trong đời sống hằng ngày. Tuấn tôi khuyên bà con nên: 

• Ăn uống điều độ: Thức ăn chính là nguồn để sinh ra Tinh hậu thiên. Bà con nên ăn đủ chất, bổ sung ngũ cốc, hạt mầm, các loại đậu, cá, thịt nạc, rau xanh, hoa quả tươi. Hạn chế đồ ăn nhanh, nhiều dầu mỡ, vì chúng làm hại tỳ vị, cản trở việc sinh Tinh.
• Ngủ sớm, ngủ đủ giấc: Giấc ngủ là thời điểm cơ thể hồi phục và tái tạo Tinh. Ngủ muộn nhiều ngày liên tiếp chẳng khác nào vắt kiệt sức mình. Bà con nên đi ngủ trước 11 giờ, ngủ sâu và đủ giấc 6–8 tiếng mỗi ngày.
• Giữ tâm yên: Tinh dễ hao nếu tâm trí bà con luôn lo nghĩ, bất an. Hãy tập cách buông bỏ điều nhỏ nhặt, sống chậm lại, dành thời gian thư giãn, hít thở sâu, trò chuyện với người thân. Tâm yên thì Tinh mới giữ được lâu.
• Sinh hoạt điều độ: Hạn chế rượu bia, thuốc lá, và sinh hoạt tình dục quá độ. Mọi thứ điều hòa, chừng mực, cơ thể sẽ tự biết giữ lại cái quý của mình.

Khí – dòng năng lượng nuôi thân

Tinh sinh Khí. Khí chính là luồng năng lượng vận hành khắp cơ thể, giúp cho mọi cơ quan hoạt động nhịp nhàng. Tuấn tôi hay nói với bà con rằng: Khí giống như dòng gió mát trong cơ thể – gió thuận thì mát lành, gió nghẽn thì sinh bệnh.

Khi Khí sung mãn, bà con thấy người khỏe khoắn, da dẻ hồng hào, đi đứng nhanh nhẹn, sức đề kháng tốt. Nhưng khi Khí suy, lập tức thấy hoa mắt, chóng mặt, thở yếu, làm chút đã mệt, dễ nhiễm bệnh, thậm chí đau mỏi triền miên.

Khí suy thì bệnh dễ sinh, mà bệnh sinh lại càng hao Khí. Cái vòng luẩn quẩn này nếu không dừng lại sớm thì sức khỏe cứ thế mà tụt dốc.

Vậy dưỡng Khí bằng cách nào?

• Tập thở đúng cách: Hít sâu bằng mũi, đưa hơi xuống bụng, sau đó thở ra chậm rãi bằng miệng. Mỗi ngày dành 10–15 phút tập hít thở, đặc biệt buổi sáng sớm khi không khí trong lành. Cách thở này giúp phổi nở rộng, khí huyết lưu thông, tâm trí an hòa.
• Vận động nhẹ nhàng, đều đặn: Không cần tập quá nặng, chỉ cần đi bộ, đạp xe, tập dưỡng sinh, thái cực quyền, yoga. Người già yếu cũng có thể tập vươn vai, xoa bóp, xoay khớp. Vận động vừa sức giúp khí huyết lưu thông, cơ thể khỏe khoắn, tinh thần minh mẫn.
• Ăn uống đúng cách để sinh Khí: Ăn uống điều độ, đúng giờ, không bỏ bữa. Bổ sung ngũ cốc nguyên hạt, khoai củ, rau xanh, hoa quả tươi, thịt nạc, cá. Tránh đồ sống, lạnh, nhiều dầu mỡ vì chúng làm tỳ vị “nặng nề”, khó sinh Khí. Uống đủ nước để máu huyết lưu thông.
• Giữ tinh thần thoải mái: Khí lưu thông hay không, phần nhiều phụ thuộc vào tinh thần. Cười nhiều, nói chuyện vui với người thân, tránh cáu giận, buồn phiền kéo dài. Tu tâm thiện lành, hướng về điều tốt, tâm yên thì khí tự an.
• Dùng thảo dược bổ Khí: Trong Đông y có nhiều vị thuốc giúp bổ Khí như nhân sâm, hoàng kỳ, đẳng sâm, bạch truật, cam thảo…Tất nhiên, việc dùng thuốc phải tùy cơ địa, có thầy thuốc kê đơn mới an toàn, hiệu quả.

Có Khí rồi, bà con sẽ thấy cơ thể như được mở ra, đầu óc minh mẫn, việc gì cũng hanh thông.

Thần – ánh sáng tinh thần

Nếu Tinh là gốc rễ, Khí là dòng chảy, thì Thần chính là hoa trái và ánh sáng tỏa ra. Thần chính là thần sắc, là tinh thần, là cái cách con người ta nhìn đời và sống với đời.

Bà con thử nghĩ mà xem, người nào Thần vững thì nhìn khuôn mặt cũng sáng sủa, ánh mắt long lanh, nói cười vui vẻ. Còn người nào Thần loạn thì ánh mắt lờ đờ, tâm trí bất an, dễ rơi vào mất ngủ, lo âu, thậm chí trầm uất.

Tuấn tôi đã từng chữa cho nhiều người bệnh mất ngủ triền miên. Hỏi ra thì công việc căng thẳng, tâm lo nhiều, ăn uống chẳng ra sao. Tinh hao, Khí nghẽn, nên Thần chẳng thể yên. Muốn chữa, không chỉ uống thuốc an thần, mà phải điều dưỡng cả ba: ngủ đủ để bổ Tinh, tập thở để thông Khí, rồi giữ tâm lặng để Thần an.

Giữ được Thần, bà con sẽ thấy cuộc sống nhẹ nhàng, tâm hồn sáng rõ, mỗi ngày trôi qua đều đáng sống.

Ba báu vật nương nhau mà tồn tại

Tinh – Khí – Thần không tách rời. Tinh đầy thì sinh Khí, Khí thịnh thì Thần an. Ngược lại, Tinh yếu thì Khí suy, Khí rối thì Thần bất ổn. Mất một thì cả ba đều ảnh hưởng. Vì vậy, dưỡng thân chẳng thể chỉ lo ăn uống, cũng chẳng thể chỉ lo luyện tập hay chỉ lo giữ tinh thần. Tất cả phải đi cùng nhau.

Tuấn tôi vẫn hay khuyên bà con:

• Ăn uống, ngủ nghỉ để giữ Tinh.
• Vận động, hít thở để dưỡng Khí.
• Giữ tâm thiện lành, sống an nhiên để dưỡng Thần.

Có như vậy mới là toàn diện. Chăm đủ cả ba, thân thể khỏe mạnh, tinh thần sáng suốt, đời người mới thực sự có chất lượng.

Lời kết

Bà con ơi, sống lâu chưa hẳn đã là cái phúc, sống khỏe và sống minh mẫn mới là phúc thật sự. Ba báu vật Tinh – Khí – Thần chính là chìa khóa để ta sống khỏe, sống trọn, sống an.

Bà con hãy thử tập dưỡng ngay từ hôm nay, từ giấc ngủ, bữa ăn, hơi thở cho tới cách nghĩ cách sống. Từng chút một, ngày qua ngày, ba báu vật ấy sẽ đầy lên, đời sống sẽ vững vàng, tâm hồn sẽ sáng rõ.

Tuấn tôi chúc bà con luôn Tinh vững – Khí điều – Thần an. Có thế, dù đời nhiều sóng gió, ta vẫn sống nhẹ, sống khỏe, sống hạnh phúc.