Nổi Mề Đay Do HIV: Triệu Chứng Nhận Biết Và Cách Chữa Trị

Nổi mề đay do HIV không chỉ gây tổn thương bề mặt da mà còn gây ra một số biểu hiện kèm. Để xác định chính xác tình trạng này, bà con cần được chẩn đoán cận lâm sàng. Trong bài viết dưới đây, Tuấn tôi sẽ thông tin đến bạn đọc một số vấn đề về tình trạng nổi mề đay do nhiễm HIV. 

Nổi mề đay do HIV là gì?

Nổi mề đay thường xảy ra do tiếp xúc với phấn hoa, lông động vật, côn trùng, không khí ô nhiễm, nước bẩn, mủ nhựa thực vật,… Đa số chỉ tổn thương ở tầng thượng bì, trung bì nên bệnh không quá nghiêm trọng, có thể tự thuyên giảm mà không cần dùng thuốc điều trị.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp mề đay cơ thể là dấu hiệu của giai đoạn đầu bệnh HIV. Đây được xem là căn bệnh thế kỷ, xảy ra do cơ thể nhiễm virus HIV. Căn bệnh này không gây chết người nhưng nó gián tiếp gây tử vong cho rất nhiều bệnh nhân trên toàn thế giới.

Theo đó, loại virus này sẽ làm suy giảm hệ miễn dịch, cơ thể mất đi khả năng chống lại những tác nhân gây bệnh. Lúc này, những loại virus, vi khuẩn, mầm bệnh khác có thể tấn công cơ thể đồng thời và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, đe dọa trực tiếp đến tính mạng.

Một trong những dấu hiệu nhận biết HIV trong giai đoạn đầu (từ 1 – 2 tháng) sau khi nhiễm virus là cơ thể xuất hiện các sẩn đỏ, phát ban khắp người, ngứa ngáy. Đây là phản ứng của hệ miễn dịch đối với virus HIV. Không ít người nhầm lẫn nổi mề đay do HIV và nổi mề đay do những nguyên nhân thông thường.

Một số nguyên nhân gây nổi mề đay mẩn ngứa ở người bị nhiễm HIV bao gồm:

Chuyển đổi huyết thanh:

Chuyển đổi huyết thanh được hiểu là hệ thống miễn dịch bắt đầu phản ứng lại với “dị nguyên” tức virus HIV. Lúc này kháng thể sẽ được sản sinh để chống lại tác nhân gây bệnh. Khi đó, các chất trung gian phản ứng dị ứng sẽ phóng thích qua da, niêm mạc hô hấp và gây ra các biểu hiện như nổi sẩn đỏ, phát ban, sốt, cảm cúm, sưng hạch bạch huyết.

Dùng thuốc kháng virus:

Tương tự như nhiều trường hợp bị nổi mề đay thông thường xảy ra do tác dụng của thuốc điều trị. Việc sử dụng kháng virus trong trường hợp được chẩn đoán bị nhiễm HIV có thể gây ra một số tác dụng phụ, trong đó có nổi mề đay mẩn ngứa.

Mắc các bệnh khác:

Trước đó tôi đã đề cập, virus HIV sẽ khiến cơ thể trở nên suy giảm sức đề kháng, hệ miễn dịch. Từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho những mầm bệnh khác tấn công. Chính vì vậy, nổi mề có thể là dấu hiệu của các bệnh ngoài da khác như viêm da, viêm mô tế bào, chàm, vảy nến, giang mai,…

Sau giai đoạn đầu nhiễm HIV, các biểu hiện mề đay sẽ biến mất. Trong vòng 5 – 7 năm bệnh sẽ không gây ra những triệu chứng bất thường. Tuy nhiên, nếu chủ quan, không kiểm soát sớm sẽ tạo điều kiện cho những mầm bệnh khác tấn công khiến hệ miễn dịch suy giảm nghiêm trọng, ung thư và dẫn đến tử vong.

Cách nhận biết nổi mề đay do HIV

Thực tế thì các trường hợp bị nổi mề đay mẩn ngứa đều có những biểu hiện lâm sàng đa dạng, tùy thuộc vào mức độ nặng nhẹ, cơ địa của bệnh nhân mà sẽ xuất hiện thêm nhiều biểu hiện khác. Và nổi mề đay do HIV cũng tương tự như vậy, các triệu chứng của tình trạng này thường không điển hình.

Tuy nhiên, về cơ bản thì nổi mề đay do nhiễm HIV cũng sẽ xuất hiện các biểu hiện ngoài da. Bên cạnh đó, bà con cũng có thể gặp phải một số biểu hiện toàn thân. Nên chú ý các biểu hiện bất thường để sớm thăm khám, chẩn đoán và can thiệp điều trị đúng cách.

Triệu chứng trên da:

Các biểu hiện ngoài da do HIV gây ra thường sẽ không bùng phát đột ngột, tiến triển nhanh và nghiêm trọng. Thay vào đó, mề đay mẩn ngứa sẽ âm ỉ, dai dẳng và lan rộng sang nhiều vùng da khác dẫn đến phát ban toàn thân.

• Nổi mề đay do HIV sẽ không gây ngứa hoặc chỉ ngứa ít.
• Tuy nhiên nếu bệnh cơ hội tấn công sẽ ngứa ngáy nhiều, nóng rát da
• Xuất hiện các sẩn đỏ, hồng tại nhiều vị trí trên cơ thể
• Khi sờ vùng da nổi mề đay sẽ cảm nhận sưng, cứng, có bờ tròn
• Nhiều trường hợp nổi mề đay do nguyên nhân này sẽ tự thuyên giảm sau vài tuần mà không cần can thiệp y tế.

Các triệu chứng đi kèm:

• Ớn lạnh, sốt nhẹ từ 37.5 – 38 độ C
• Đau miệng
• Sưng và đau họng
• Buồn nôn, nôn mửa
• Tiêu chảy
• Thị lực giảm
• Ăn uống không ngon miệng
• Sưng hạch bạch huyết
• Đau nhức khớp

Một số biểu hiện ít gặp hơn:

• Nấm miệng
• Nhiễm trùng
• Sụt cân không rõ nguyên nhân
• Rối loạn kinh nguyệt

Mặc dù có những triệu chứng đi kèm nhưng nổi mề đay do HIV vẫn có thể bị nhầm lẫn như mề đay do nóng gan, chức năng thận suy giảm hoặc mề đay mãn tính vô căn. Do đó, bà con không nên chủ quan trước tình trạng này. Thay vào đó cần chủ động đến cơ sở y tế để được làm xét nghiệm HIV và điều trị đúng cách.

Phương pháp điều trị nổi mề đay do HIV

Trong những năm gần đây, y học hiện đại có nhiều bước tiến trong điều trị và phòng chống HIV/ AIDS. Vì vậy, việc điều trị nổi mề đay do nhiễm HIV cũng trở nên thuận lợi hơn. Trước khi tiến hành điều trị, bệnh nhân sẽ được thực hiện các chẩn đoán cần thiết để xây dựng phác đồ điều trị phù hợp.

Dưới đây là một số phương pháp điều trị nổi mề đay do nhiễm HIV:

Điều trị HIV

Vì khởi phát nhiễm virus HIV nên việc điều trị mề đay sẽ tập trung vào bệnh lý nguyên nhân. Mặc dù chưa tìm ra phương pháp điều trị đặc hiệu đối với bệnh nhân HIV nhưng căn bệnh này có thể được kiểm soát thông qua việc sử dụng thuốc, đồng thời tăng cường sức khỏe, nâng cao miễn dịch và phòng ngừa lây nhiễm cho cộng đồng.

Nổi mề đay do HIV thường là biểu hiện ở giai đoạn đầu. Nếu bệnh nhân được thăm khám, chẩn đoán sớm sẽ giúp việc chữa trị dễ dàng hơn. Điều này không chỉ kiểm soát các biểu hiện ngoài da hiệu quả mà còn kéo dài thời gian sống cho người bệnh. Đồng thời giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh cơ hội khác.

Một số loại thuốc thường được dùng trong điều trị HIV, bao gồm:

• Efavirenz
• Etravirine
• Nevirapine
• Lamivuidine
• Emtricitabine
• Stavudine
• Tenofovir
• Lopinavir
• Saquinavir
• Ritonavir
• Indinavir
• Thuốc ức chế màng hòa
• Thuốc ức chế men tích hợp integrase

Thuốc kiểm soát mề đay mẩn ngứa

Bên cạnh tích cực điều trị HIV thì bệnh nhân cũng cần kiểm soát các triệu chứng mề đay mẩn ngứa. Mục tiêu của việc điều trị này là ngăn ngừa phát ban lan rộng, nặng nề, tăng cường sức đề kháng cho làn da và ngăn ngừa những tác nhân gây hại tấn công gây ra nhiều vấn đề ngoài da khác.

Tương tự như điều trị mề đay thông thường, bệnh nhân sẽ được chỉ định các loại thuốc kháng histamin, thuốc bôi ngoài da chứa các thành phần giảm ngứa, sưng, chống viêm như Glycerin, menthol, vitamin E,…

Thuốc Tây điều trị nổi mề đay do HIV có thể gây ra một số tác dụng phụ cũng như ảnh hưởng đến quá trình điều trị HIV. Do đó, bà con cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ về thời gian, liều dùng thuốc để đảm bảo an toàn và theo đúng tiến trình chữa trị.

Một số mẹo giảm ngứa tại nhà

Để cải thiện các triệu chứng ngoài da do bệnh lý gây ra, bà con cũng có thể tham khảo một số cách cải thiện tại nhà. Biện pháp này khá đơn giản, dễ thực hiện, có thể áp dụng đều đặn mà không gây ra tác dụng phụ hay ảnh hưởng đến sức khỏe.

Một số cách giúp làm dịu cơn ngứa, nổi sẩn đỏ, phát ban, nóng da do mề đay gây ra, bao gồm:

• Chườm mát: Nhiệt độ mát có thể giúp làm giảm các biểu hiện ngứa ngáy, nóng rát da, sưng nề do mề đay gây ra. Theo đó, cách này giúp làm giảm lượng máu tuần hoàn đến vị trí ngứa, cảm giác khó chịu mất đi tạm thời. Tuyệt đối không chườm nước đá trực tiếp lên da. Thay vào đó chỉ dùng túi chườm hơi mát vừa phải.
• Kem dưỡng ẩm: Tác dụng của kem dưỡng ẩm là cung cấp độ ẩm cần thiết cho da, giảm khô ráp, mất nước ở da. Theo đó, các biểu hiện mề đay mẩn ngứa cũng sẽ thuyên giảm theo. Bên cạnh đó, sử dụng kem dưỡng ẩm đúng cách còn giúp tăng cường hàng rào bảo vệ da, ngăn chặn các bệnh cơ hội tấn công.
• Uống nhiều nước: Bổ sung lượng nước cần thiết mỗi ngày để giúp đào thải độc tố, thúc đẩy quá trình trao đổi chất và làm giảm các biểu hiện của bệnh lý gây ra. Cùng với nước lọc, bạn có thể dùng thêm các loại nước ép rau củ quả đều được.
• Tắm nước lá thảo dược: Mề đay do HIV gây ra thường ảnh hưởng toàn thân nên dùng các thảo dược nấu nước tắm là cách cải thiện hiệu quả. Lưu ý khi tắm chỉ nên dùng nước dưới 40 độ C để tránh gây kích ứng da. Cách chữa mề đay bằng lá khế, lá trầu không, kinh giới, tía tô, ngải cứu,… mang lại hiệu quả cao.

Chăm sóc nổi mề đay do HIV

Chăm sóc, ngăn chặn nổi mề đay do HIV tiến triển là biện pháp cần thiết. Nó không chỉ giúp kiểm soát tốt mề đay mẩn mà còn hỗ trợ tích cực vào quá trình điều trị HIV, kéo dài thời gian sống của bệnh nhân. Đồng thời ngăn chặn các bệnh cơ hội tấn công gây ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch.

Dưới đây là một số biện pháp chăm sóc người nổi mề đay do nhiễm HIV:

• Không tiếp xúc với nhiệt độ quá nóng hoặc quá lạnh vì có thể kích hoạt các triệu chứng mề đay bùng phát nặng hơn. Chú ý giữ ấm cơ thể khi thời tiết thay đổi đột ngột.
• Tránh xa các dị nguyên gây kích ứng, dị ứng. Bởi mề đay mẩn ngứa cũng như các bệnh ngoài da khác có thể khiến hệ miễn dịch suy giảm nặng và khiến HIV tiến triển nặng nề.
• Không tắm nước quá nóng hoặc nước quá lạnh. Ngoài ra, không nên tắm quá lâu hoặc chà xát nhiều vì có thể gây tổn thương da. Từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho nấm, vi khuẩn tấn công và gây nhiễm trùng da
• Tránh sử dụng các phẩm chăm sóc, vệ sinh ra có chứa các thành phần dễ gây kích ứng, dị ứng như Propylene Glycol, Methyl, Ethylparaben, Butyl,… Thay vào đó nên ưu tiên các sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, chứa các thành phần tự nhiên, lành tính, phù hợp với mọi loại da.
• Chọn mặc quần áo, tất được làm từ chất liệu cotton, mềm mịn, thấm hút tốt để làm giảm ma sát lên vùng da bị phát ban. Bên cạnh đó, nên thường xuyên giặt giũ quần áo, vệ sinh đồ dùng cá nhân để tránh mầm bệnh tấn công.
• Thông báo với bác sĩ về tình trạng sức khỏe, tiền sử dị ứng thuốc, các dược phẩm đang sử dụng để được chỉ định các loại thuốc phù hợp.
• Nghỉ ngơi hợp lý, giảm căng thẳng hoặc làm việc quá sức. Dành thời gian để thư giãn như nghe nhạc, đọc sách, thiền,…
• Có chế độ ăn uống khoa học, bổ sung các thực phẩm có lợi cho sức khỏe tổng thể nói chung và tăng cường sức khỏe cho làn da nói riêng. Đồng thời tránh các thực phẩm có nguy cơ gây dị ứng hoặc tiền sử dị ứng.
• Người bị nổi mề đay do HIV nên tập luyện thể dục thể thao thường xuyên để nâng cao thể trạng, chống lại bệnh tật và làm chậm quá trình tiến triển của virus HIV.

Nổi mề đay do HIV thường không nghiêm trọng nhưng bản chất bệnh HIV là căn bệnh đặc biệt nghiêm trọng và hiện vẫn chưa có phương pháp đặc trị. Do đó, tôi khuyến cáo bà con nên đến bệnh viện để được thăm khám khi nhận thấy mề đay đi kèm các biểu hiện bất thường hoặc nghi ngờ dương tính với HIV.