Khi Dân Tộc Có Lịch Sử, Y Học Có Thuốc Nam

Sáng nay, có bà con nào đi xem trực tiếp lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Quốc khánh nước Việt Nam (2/9) không nhỉ? Tuấn tôi xem mà thấy hoành tráng quá. Cờ hoa rợp trời, bước chân đoàn quân dõng dạc, dàn khí tài hùng hậu, tiếng nhạc rộn ràng xen lẫn tiếng vỗ tay, reo hò của người dân. 

Không khí tưng bừng ấy khiến ai cũng thấy tự hào khi được làm người Việt Nam. Và ngay trong niềm tự hào đó, Tuấn tôi lại nghĩ đến một điều: dân tộc có lịch sử để ghi nhớ thì y học nước mình có thuốc Nam để tựa vào. Nếu lịch sử là sức mạnh giữ nước, thì thuốc Nam chính là kho báu gìn giữ sức khỏe, bền bỉ đi cùng bà con qua bao thế hệ.

Đất nước có ngày độc lập hôm nay là nhờ bao thế hệ đi trước đã kiên cường chiến đấu. Cũng như vậy, thuốc Nam còn được gìn giữ đến hôm nay là nhờ bao đời lương y và người dân lặng lẽ truyền lại.

Ngày Quốc khánh, bà con mình nhớ ơn Bác Hồ, nhớ công lao các anh hùng, liệt sĩ. Còn Tuấn tôi, bên cạnh đó, cũng xin gửi một lời tri ân tới những thế hệ thầy thuốc đã tận tụy giữ gìn, phát triển và truyền lại kho tàng thuốc Nam cho con cháu. Nhờ họ, ngày nay ta mới còn được uống bát nước thuốc quê hương, để thêm phần tự hào rằng người Việt có thể tự chăm sóc sức khỏe bằng di sản của chính dân tộc mình.

Lịch sử dân tộc và hồn cốt thuốc Nam

Bà con ạ, đất nước ta trải qua hàng nghìn năm dựng nước, giữ nước. Từ thuở xa xưa, cha ông ta đã sống cùng thiên nhiên, lấy núi rừng, cỏ cây làm bạn. Khi bệnh tật ập đến, thời xưa làm gì có thuốc tây, cũng chẳng có bệnh viện lớn hiện đại như bây giờ, ông cha ta tìm đến những lá thuốc sau vườn, những cây thuốc trong rừng. Dần dần, người xưa chắt lọc, ghi nhớ và truyền lại cho con cháu những bài thuốc quý.

Thuốc Nam vì thế mà gắn bó với lịch sử dân tộc, đi cùng bà con ta qua những năm tháng gian khó. Có khi, một nắm lá thuốc cứu mạng cả gia đình. Có khi, chỉ một bát nước sắc từ mấy vị lá cây rừng đã giúp bộ đội ta băng rừng, vượt núi, giữ vững sức khỏe mà đánh giặc giữ nước.

Cho nên Tuấn tôi nghĩ, khi dân tộc có lịch sử thì y học cũng có thuốc Nam. Thuốc Nam không phải thứ vay mượn, càng không phải thứ xa lạ. Nó chính là hồn cốt, là bản sắc, là minh chứng cho sức sống bền bỉ của dân tộc Việt. 

Nhiều bà con hay nghĩ thuốc Nam chỉ là vài vị lá, nắm rễ cây. Nhưng thực ra, thuốc Nam là cả một hệ thống tri thức, được đúc kết từ kinh nghiệm dân gian, rồi qua bàn tay các lương y mà trở thành y thuật.

Cái hay của thuốc Nam là biết chọn đúng cây đúng bệnh. Ông bà ta hay nói: “Nam dược trị Nam nhân”. Nghĩa là thuốc Nam hợp với thể trạng người Việt, với khí hậu, thổ nhưỡng nước mình. Uống vào vừa dễ hấp thụ, vừa ít tác dụng phụ.

Hơn thế, thuốc Nam còn là niềm tự hào. Bà con thử nghĩ xem: dân tộc nào cũng có niềm hãnh diện riêng. Người Nhật có trà đạo, người Ấn có yoga. Việt Nam mình có thuốc Nam – thứ vốn liếng mà cha ông để lại, không cần vay mượn từ ai. 

Thuốc Nam trong đời sống hôm nay

Bà con mình bây giờ không thiếu thuốc men hiện đại. Chỉ cần vài phút ra hiệu thuốc là có ngay đủ loại kháng sinh, giảm đau, hạ sốt. Nhưng càng hiện đại, người ta lại càng nhận ra một điều: thuốc tây thường chỉ chữa phần ngọn, có khi bệnh đỡ nhanh nhưng để lại tác dụng phụ. Còn thuốc Nam thì khác, nó đi từ gốc rễ, tác động lâu dài, lại an toàn với cơ thể.

Tuấn tôi thấy nhiều bà con ở thành phố cũng bắt đầu quay về với lối sống xanh, ăn sạch, dùng đồ tự nhiên. Thì chuyện dùng thuốc cũng vậy. Một bát thuốc Nam ấm nóng, sắc từ những vị lá, củ rễ quen thuộc cũng đủ giúp trị bệnh hiệu quả.

Không chỉ vậy, thuốc Nam còn được sử dụng để dưỡng sinh, bồi bổ, phòng bệnh từ sớm. Cha ông ta xưa có câu: “Phòng bệnh hơn chữa bệnh”, chính là muốn dạy con cháu biết giữ gìn từ gốc, đừng để khi bệnh nặng rồi mới lo tìm thuốc.

Nếu ngày xưa thuốc Nam chủ yếu dựa vào kinh nghiệm dân gian – lá này hạ sốt, rễ kia chữa đau bụng – thì ngày nay, thuốc Nam đã bước sang một trang mới. Không còn chỉ là nắm lá sau vườn, giờ đã có những vườn dược liệu sạch được trồng trọt, chăm sóc theo quy trình bài bản, có kiểm nghiệm chất lượng. 

Nhà thuốc Đỗ Minh Đường của tôi hiện cũng có kết hợp với nhiều hợp tác xã dược liệu ở các địa phương để phát triển các vườn thuốc sạch, ươm trồng nhiều giống cây thuốc, phục vụ cho việc bào chế các bài thuốc của đơn vị.

Tuấn tôi nghĩ, đó là sự phát triển tất yếu. Truyền thống là nền tảng, nhưng muốn tồn tại thì phải biết đổi mới. Thuốc Nam vì thế mà không chỉ còn là “nắm lá sau vườn”, mà đã trở thành một ngành y học có nghiên cứu, có ứng dụng, có sự khẳng định giá trị trước bà con.

Tương lai thuốc Nam – Giữ gìn và phát triển

Bà con ạ, thuốc Nam có thể đi cùng dân tộc suốt hàng nghìn năm qua là nhờ được gìn giữ từ đời này sang đời khác. Nhưng để thuốc Nam còn đi cùng con cháu mai sau, chúng ta không chỉ dừng lại ở việc trân trọng, mà cần có trách nhiệm phát triển.

Tuấn tôi tin rằng, tương lai của thuốc Nam không chỉ nằm trong tay thầy thuốc, mà còn nằm trong chính sự lựa chọn của mỗi người dân. Mỗi khi bà con ưu tiên dùng thảo dược quê nhà thay vì lạm dụng kháng sinh, chính là đang góp một phần vào việc giữ gìn kho báu dân tộc.

Rồi sẽ đến một ngày, khi nhắc đến y học Việt Nam, bạn bè quốc tế không chỉ nhớ đến những công trình hiện đại, mà còn biết đến thuốc Nam – một nền y học bản địa độc đáo, khoa học, an toàn. Muốn được như vậy, Tuấn tôi nghĩ cần ba chữ: giữ – học – truyền. Giữ lại những tinh hoa cổ truyền, học hỏi để nâng tầm tri thức, và truyền cho thế hệ sau niềm tự hào cùng ý thức bảo tồn.

Nếu lịch sử dân tộc được viết tiếp bằng mồ hôi, xương máu của thế hệ hôm nay, thì lịch sử của thuốc Nam cũng cần được viết tiếp bằng tâm huyết của thầy thuốc và niềm tin của bà con. Đó chính là cách để thuốc Nam không chỉ còn trong ký ức, mà trở thành điểm tựa cho sức khỏe của nhiều thế hệ mai sau.

Là một thầy thuốc tâm huyết với thuốc Nam, Tuấn tôi coi đó không chỉ là nghề, mà còn là cái duyên. Tuấn tôi vẫn luôn tin, thuốc Nam không chỉ để chữa bệnh, mà còn nuôi dưỡng niềm tự hào dân tộc. Bởi vậy, hành trình của tôi và của Nhà thuốc Đỗ Minh Đường sẽ mãi kiên định với con đường này: giữ gìn tinh hoa cổ truyền, nghiên cứu phát triển để thuốc Nam không bị lãng quên, mà ngày càng khẳng định giá trị trước bà con.

Với Tuấn tôi, đó cũng là cách thiết thực nhất để tri ân tiền nhân, đồng thời góp phần viết tiếp trang sử y học nước nhà – một nền y học mang đậm bản sắc Việt.

Chia sẻ