Trĩ Nội Độ 3

Tham vấn chuyên môn bởi:

GĐ chuyên môn hệ thống Đỗ Minh Đường

XEM THÊM TƯ VẤN

Tuấn tôi nhận thấy rất nhiều bà con khi mắc trĩ nội độ 3 thường hoang mang không biết nên xử lý thế nào để tránh biến chứng. Bệnh ở giai đoạn này đã có dấu hiệu sa búi trĩ rõ ràng, chảy máu nhiều và gây đau rát kéo dài, ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt hàng ngày. Trong bài viết này, Tuấn tôi sẽ chia sẻ chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng đặc trưng và các hướng điều trị hiệu quả để bà con có thêm kiến thức phòng tránh cũng như chữa trị kịp thời, đúng cách.

Trĩ nội độ 3 là gì?

Nhiều bà con khi nghe tới “trĩ nội độ 3” thường giật mình vì nghĩ bệnh đã đến mức trầm trọng. Nhưng hiểu đúng và kịp thời vẫn giúp mình kiểm soát và xử lý hiệu quả. Để Tuấn tôi chia sẻ rõ hơn về khái niệm này từ góc nhìn chuyên môn và thực tế điều trị.

Trĩ nội độ 3 là giai đoạn mà búi trĩ đã sa ra ngoài hậu môn mỗi khi bà con đi đại tiện, vận động mạnh hay ngồi xổm lâu. Điểm đặc trưng là búi trĩ không tự co lên được mà phải dùng tay đẩy vào. So với độ 1 và độ 2, đây là cấp độ trung bình – nặng, dễ gây biến chứng như viêm nhiễm, hoại tử nếu không xử lý kịp thời.

Về mặt y học hiện đại, trĩ nội độ 3 là kết quả của sự giãn nở quá mức tĩnh mạch trĩ trong ống hậu môn, tạo thành búi trĩ phì đại. Còn trong Đông y, Tuấn tôi nhìn nhận đây là sự suy yếu của khí huyết, đặc biệt là tỳ vị hư tổn, khiến huyết ứ tụ, không dẫn được về kinh lạc, làm sinh ra búi trĩ.

Trĩ nội độ 3 biểu hiện thế nào?

Tuấn tôi nhận thấy nhiều bà con hay nhầm lẫn trĩ nội độ 3 với các giai đoạn nhẹ hơn hoặc nghĩ chỉ cần bôi thuốc là xong. Nhưng thực tế, nếu để ý kỹ các triệu chứng dưới đây, mình có thể phát hiện sớm và điều trị hiệu quả hơn.

Triệu chứng khởi phát của trĩ nội độ 3

Ngứa râm ran hậu môn: Bà con sẽ thấy khó chịu, ngứa như có dị vật lăn tăn bên trong hậu môn, nhất là vào chiều tối.
Cảm giác vướng víu khi đi cầu: Nhiều người thấy không “hết phân”, muốn đi hoài không xong, thực chất là búi trĩ bắt đầu xuất hiện nhẹ.
Chảy máu nhẹ khi rặn: Ban đầu máu tươi chỉ dính vào giấy vệ sinh, ít người để ý, nhưng đây là dấu hiệu quan trọng.

Nhiều người thấy không “hết phân”, muốn đi hoài không xong, thực chất là búi trĩ bắt đầu xuất hiện nhẹ

Triệu chứng đặc trưng của trĩ nội độ 3

Búi trĩ sa ra ngoài: Mỗi lần đi đại tiện, búi trĩ lòi ra và không tự co lại, phải dùng tay đẩy vào thì mới trở về vị trí cũ.
Chảy máu nhiều: Máu nhỏ giọt, có khi thành tia, xảy ra liên tục mỗi lần đi cầu, dễ khiến bà con thiếu máu, chóng mặt.
Đau rát hậu môn kéo dài: Cơn đau không chỉ lúc đi vệ sinh mà kéo dài sau đó, nhất là khi ngồi lâu hoặc vận động mạnh.
Hậu môn ẩm ướt, có dịch: Dịch tiết từ búi trĩ gây ẩm, hôi, tăng nguy cơ viêm nhiễm nếu vệ sinh kém.
Cảm giác tức nặng vùng hậu môn: Tuấn tôi thường mô tả với bà con là cảm giác như có vật gì đó đè nặng bên trong, gây mệt mỏi, mất tập trung.

Vì sao bà con lại bị trĩ nội độ 3?

Bà con bị trĩ nội độ 3 không phải là chuyện ngày một ngày hai. Có người do thói quen sinh hoạt, có người do cơ địa, tuổi tác, nhưng cũng có trường hợp chẳng ngờ tới. Tuấn tôi sẽ phân tích kỹ để bà con nắm rõ cả nguyên nhân từ Tây y lẫn góc nhìn Đông y cổ truyền.

Theo y học hiện đại, trĩ hình thành do tăng áp lực vùng chậu hậu môn: Bà con bị táo bón kéo dài, thường xuyên rặn mạnh khi đi cầu làm cho tĩnh mạch vùng hậu môn bị giãn quá mức, lâu ngày tạo thành búi trĩ.
Ngồi nhiều, đứng lâu gây ứ trệ máu vùng hậu môn: Những bà con làm nghề tài xế, nhân viên văn phòng, giáo viên, thợ may… thường ít vận động, làm máu dồn xuống và không lưu thông tốt, dễ gây ra trĩ.
Mang thai và sinh con: Phụ nữ mang thai, nhất là trong những tháng cuối, tử cung lớn chèn ép tĩnh mạch vùng chậu, cộng với quá trình sinh nở rặn mạnh, làm áp lực hậu môn tăng lên bất thường.
Thừa cân, béo phì: Trọng lượng cơ thể lớn khiến vùng bụng và trực tràng bị đè nén liên tục, từ đó dẫn tới suy yếu thành tĩnh mạch trĩ.
Chế độ ăn thiếu chất xơ, uống ít nước: Đây là nguyên nhân rất phổ biến Tuấn tôi gặp trong thăm khám. Khi ăn ít rau củ, uống ít nước, phân cứng lại và việc đi cầu trở thành một “cực hình”, rặn nhiều, lâu dần gây trĩ.
Theo y học cổ truyền, trĩ là hậu quả của khí huyết rối loạn, tạng phủ suy yếu: Tuấn tôi thường gặp bà con có cơ địa tỳ vị hư yếu, ăn uống không điều độ, dẫn đến khí không thăng, huyết không hành, gây huyết ứ, từ đó sinh ra búi trĩ.
Khí hư hạ hãm: Đây là thuật ngữ Đông y chỉ tình trạng khí lực không đủ để nâng đỡ các cơ quan bên trong. Khi khí hư, hậu môn không còn được nâng đỡ tốt, khiến búi trĩ dễ sa ra ngoài.
Nhiệt uất ở đại tràng: Bà con ăn nhiều đồ cay nóng, uống rượu bia thường xuyên sẽ tích nhiệt trong người. Nhiệt kết hợp với huyết ứ lâu ngày sinh độc, khiến mạch máu sưng lên, tạo búi trĩ.
Huyết trệ do thiếu vận động: Đông y quan niệm “hành khí, hoạt huyết”, tức là phải vận động khí huyết mới lưu thông. Bà con ngồi lâu không đi lại thì máu vùng hậu môn bị ứ, gây sưng phồng và sinh trĩ.

Những ai dễ bị trĩ nội độ 3?

Không phải ai cũng có nguy cơ mắc trĩ nội độ 3, nhưng nếu bà con thuộc một trong các nhóm dưới đây thì nên cẩn thận, theo dõi sức khỏe hậu môn kỹ hơn.

Người làm việc văn phòng, tài xế, công nhân dây chuyền: Do ngồi lâu hoặc đứng lâu, ít thay đổi tư thế, khiến máu dồn vùng hậu môn gây tắc nghẽn.
Phụ nữ mang thai, sau sinh: Áp lực ổ bụng tăng, cơ thể thay đổi nội tiết, khiến tĩnh mạch dễ phình giãn.
Người bị táo bón mạn tính: Phải rặn mạnh liên tục mỗi lần đi vệ sinh, lâu dần làm tổn thương vùng hậu môn trực tràng.
Người già, sức đề kháng yếu: Cơ vòng hậu môn và tĩnh mạch không còn đàn hồi tốt, dễ bị sa trĩ.
Người thường xuyên ăn uống thất thường, thiếu rau xanh, ít uống nước: Chế độ ăn nghèo xơ khiến phân khô cứng, đi cầu khó khăn, tạo áp lực cho hậu môn.
Người nghiện rượu bia, thức ăn cay nóng: Những thực phẩm này sinh nhiệt nội, ảnh hưởng đến hoạt động của đại tràng và hệ tiêu hóa.
Người lười vận động: Lưu thông khí huyết kém, khiến máu ứ đọng vùng trực tràng, gây sưng tĩnh mạch.

Biến chứng trĩ nội độ 3 nguy hiểm ra sao?

Tuấn tôi gặp rất nhiều bà con đến khám trong tình trạng trĩ đã chuyển sang độ 3, thậm chí là độ 4, phần nhiều do chủ quan không điều trị kịp thời. Trĩ nội độ 3 nếu không được xử lý đúng cách sẽ kéo theo nhiều hệ lụy nghiêm trọng, ảnh hưởng cả sức khỏe thể chất lẫn tinh thần. Dưới đây là những biến chứng thường gặp mà bà con cần lưu tâm.

Nhiễm trùng hậu môn: Búi trĩ sa ra ngoài tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công, gây viêm loét, sưng đỏ và tiết dịch, lâu ngày dẫn đến apxe hoặc thậm chí rò hậu môn.
Thiếu máu mạn tính: Chảy máu kéo dài mỗi lần đi cầu khiến cơ thể mất máu âm thầm, dẫn tới mệt mỏi, chóng mặt, da xanh, suy giảm sức đề kháng. Nhiều bà con tới khám trong tình trạng huyết sắc tố giảm nặng, phải dùng thêm thuốc bổ máu hỗ trợ.
Tắc mạch trĩ: Đây là biến chứng cấp tính, búi trĩ có thể bị thắt nghẹt, máu không lưu thông được gây hoại tử búi trĩ, cực kỳ đau đớn, có khi phải phẫu thuật cấp cứu.
Sa nghẹt búi trĩ: Khi búi trĩ sa ra ngoài nhưng không đẩy được vào trong nữa, vùng hậu môn sưng to, tím tái, gây đau nhức dữ dội và khó khăn khi đi lại, ngồi xuống hay làm việc.
Ảnh hưởng tâm lý, giảm chất lượng sống: Bà con thường xuyên bị ngứa ngáy, ẩm ướt, đau rát vùng hậu môn khiến sinh hoạt mất tự nhiên, tâm lý tự ti, đặc biệt là những người làm công sở, giáo viên, tài xế.
Rối loạn chức năng hậu môn: Một số trường hợp để lâu, cơ vòng hậu môn yếu đi dẫn tới mất kiểm soát khi xì hơi hoặc đi đại tiện, làm người bệnh khổ sở vì không làm chủ được nhu cầu cá nhân.

Các phương pháp chẩn đoán trĩ nội độ 3 phổ biến hiện nay

Hiện nay có các phương pháp chẩn đoán chính xác bệnh này phổ biến nhất là các kỹ thuật nội soi, thăm khám lâm sàng và xét nghiệm hỗ trợ. Tuấn tôi liệt kê để bà con hiểu rõ quy trình kiểm tra bệnh theo y học hiện đại.

Khám hậu môn bằng tay: Bác sĩ đeo găng, dùng tay kiểm tra độ sa, đánh giá kích thước và tính chất của búi trĩ.
Nội soi hậu môn – trực tràng: Thiết bị nhỏ gọn được đưa vào trong hậu môn để quan sát rõ ràng vị trí, số lượng, mức độ sa của búi trĩ.
Soi ống hậu môn (anoscope): Đây là phương pháp đơn giản nhưng rất phổ biến giúp phát hiện trĩ nội từ độ 2 trở lên.
Xét nghiệm công thức máu: Để đánh giá mức độ thiếu máu do chảy máu kéo dài.

Còn theo y học cổ truyền, việc chẩn đoán trĩ nội độ 3 lại dựa vào phương pháp tứ chẩn, bao gồm vọng – văn – vấn – thiết, trong đó trọng tâm là bắt mạch và hỏi bệnh kỹ càng. Tuấn tôi cùng các lương y tại nhà thuốc Đỗ Minh Đường và phòng khám YHCT Lương y Đỗ Minh Tuấn luôn chú trọng việc thăm khám cẩn thận cho từng bệnh nhân.

Vọng chẩn: Quan sát sắc mặt, thần khí, dáng đi và màu sắc búi trĩ (nếu sa ra ngoài) để đánh giá khí huyết có lưu thông tốt hay không.
Văn chẩn: Nghe giọng nói, hơi thở, mùi cơ thể và đặc biệt là mùi ở hậu môn để phát hiện dấu hiệu nhiễm trùng, nhiệt độc.
Vấn chẩn: Hỏi rõ thời gian khởi phát, tính chất đau, chảy máu, thói quen sinh hoạt, ăn uống, đại tiện, tiền sử táo bón, có kèm bệnh nền hay không.
Thiết chẩn (bắt mạch): Đây là phần rất quan trọng. Tuấn tôi từng chỉ cần bắt mạch là có thể nhận ra người bệnh thuộc thể khí hư hay huyết ứ, hàn thấp hay nhiệt uất. Nhờ đó, chẩn đoán không chỉ chính xác mà còn phân biệt được thể bệnh để kê thuốc phù hợp, tránh tình trạng dùng sai thuốc làm bệnh thêm nặng.

Điều trị trĩ nội độ 3 thế nào cho hiệu quả? Lựa chọn đúng để khỏi dứt điểm

Chọn đúng phương pháp điều trị trĩ nội độ 3 chính là yếu tố quyết định xem bệnh có khỏi dứt điểm hay lại tái đi tái lại. Tuấn tôi sẽ chia sẻ kỹ hơn từng phương án để bà con có cái nhìn toàn diện, từ đó chọn cách phù hợp nhất với thể trạng và mức độ bệnh của mình.

Điều trị trĩ nội độ 3 bằng thuốc Tây

Thông thường, khi mới phát hiện bệnh, nhiều bà con tìm đến thuốc Tây như giải pháp “cấp tốc” vì hiệu quả giảm đau nhanh chóng.

Thuốc đặt hậu môn: Proctolog, Titanoreine, Preparation H…
Thuốc uống: Daflon, HemoHIM, thuốc kháng viêm giảm đau như Diclofenac, Ibuprofen.
Thuốc bôi ngoài: Hydrocortisone, Lidocaine kết hợp.

Ưu điểm: Giảm nhanh triệu chứng đau rát, ngứa, cầm máu. Dễ sử dụng, tiện lợi cho người bận rộn.

Nhược điểm: Chỉ giải quyết phần ngọn, không chữa vào gốc bệnh. Dùng lâu dễ gây tác dụng phụ như mỏng da hậu môn, loét niêm mạc trực tràng, phụ thuộc thuốc.

Bà con biết không, Tuấn tôi từng gặp một bệnh nhân hơn bốn mươi tuổi, làm công nhân may, bị trĩ nội độ 3 nhưng ngại đi khám, tự mua thuốc Tây về dùng. Lúc đầu thấy đỡ nên chủ quan, dùng suốt gần nửa năm. Đến lúc búi trĩ sa hẳn ra ngoài, chảy máu ồ ạt mới cuống cuồng tới gặp Tuấn tôi. Bệnh lúc đó đã chuyển biến xấu, kèm viêm nặng, phải điều trị rất lâu mới ổn định lại được.

Điều trị trĩ nội độ 3 bằng mẹo dân gian

Một số bà con tin tưởng mẹo dân gian, nghĩ rằng “thuốc Nam lành tính”, nên tự điều trị tại nhà bằng các nguyên liệu sẵn có.

Dùng lá trầu không xông hậu môn: Đun lá trầu không với muối, xông hậu môn mỗi tối khoảng mười lăm phút.
Dùng rau diếp cá ăn sống hoặc nấu nước uống hàng ngày.
Đắp lá bỏng, lá thiên lý giã nát đắp lên búi trĩ giúp giảm sưng viêm.

Ưu điểm: Nguyên liệu dễ tìm, ít tốn chi phí, an toàn với người cơ địa nhạy cảm.

Nhược điểm: Hiệu quả chậm, phụ thuộc vào cơ địa từng người, không tác động được vào căn nguyên gây trĩ. Dễ khiến bà con trì hoãn điều trị đúng cách.

Điều trị trĩ nội độ 3 bằng Đông y

Sau hơn hai mươi năm nghiên cứu sâu về y học cổ truyền, Tuấn tôi khẳng định với bà con, thuốc Nam điều trị bệnh hiệu quả vì nó đi theo cơ chế tận gốc – chữa từ nguyên nhân, điều hòa tạng phủ, lưu thông khí huyết, bổ chính khu tà. Đây là điều mà Tây y hay mẹo dân gian không làm được.

Trong Đông y, trĩ nội độ 3 thường xuất phát từ khí hư, huyết ứ, nhiệt độc hoặc tỳ vị hư yếu. Thuốc Nam sẽ tùy vào thể bệnh để điều trị theo hướng:

Bổ khí thăng đề: Giúp nâng đỡ hậu môn, chống sa trễ.
Hoạt huyết, tiêu viêm: Giải quyết tình trạng sưng đau, tụ máu ở búi trĩ.
Thanh nhiệt, giải độc: Loại bỏ các yếu tố sinh nhiệt tích tụ trong cơ thể, ngăn chảy máu và ngứa ngáy.

Hiện tại, Tuấn tôi đang ứng dụng bài thuốc Nam gia truyền của dòng họ Đỗ Minh trong điều trị cho bà con bị trĩ nội, đặc biệt là độ 3. Bài thuốc này được bào chế từ các thảo dược sạch như địa du, bồ công anh, hoàng kỳ, phòng phong… kết hợp theo nguyên tắc bổ chính – khu tà. Thuốc được sắc sẵn thành dạng cao đặc, dễ dùng, tiện bảo quản, phù hợp cả người cao tuổi.

Vừa hôm qua thôi, tôi còn thăm khám cho một bác lớn tuổi từ Bắc Giang, bị trĩ nội độ 3 kèm sa búi trĩ và chảy máu kéo dài. Sau khi dùng bài thuốc của Tuấn tôi kê đơn hơn hai tháng, bác ấy gọi điện báo lại là không còn thấy búi trĩ sa nữa, đại tiện nhẹ nhàng, ngủ ngon, sức khỏe cải thiện rõ rệt.

Có nhiều bệnh nhân bị trĩ lâu năm, từng mổ nhưng tái phát, sau vài tháng điều trị bằng thuốc Nam, giờ đã ổn định, sinh hoạt trở lại bình thường. Đó là lý do Tuấn tôi tin tưởng vào con đường Đông y – một hướng đi không chỉ an toàn, mà còn giúp bà con giải quyết bệnh tận gốc, không lo tái phát.

Lời khuyên của Tuấn tôi dành cho bà con bị trĩ nội độ 3

Tuấn tôi biết, trĩ nội độ 3 là giai đoạn mà nhiều bà con bắt đầu cảm thấy lo lắng, khổ sở vì những ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt và sức khỏe. Nhưng bà con yên tâm, chỉ cần hiểu đúng, làm đúng thì bệnh vẫn có thể kiểm soát và điều trị hiệu quả. Dưới đây là một vài lời khuyên chân thành từ Tuấn tôi, mong bà con lưu tâm.

Trong quá trình tư vấn, tôi luôn khuyên bà con rằng khi thấy búi trĩ sa ra ngoài, chảy máu kéo dài, hoặc cảm giác đau rát nhiều thì nên đi khám càng sớm càng tốt. Đừng đợi tới khi không chịu được mới tới thì lúc đó bệnh đã chuyển nặng, chữa sẽ mất thời gian và tốn kém hơn.
Để phòng ngừa bệnh, bà con nhớ giúp tôi là ăn nhiều rau xanh, uống đủ nước mỗi ngày, tránh ăn đồ cay nóng, rượu bia và tập thói quen đi vệ sinh đều đặn. Những điều tưởng chừng nhỏ nhặt này lại là chìa khóa giữ cho hệ tiêu hóa khỏe mạnh, không tạo áp lực cho vùng hậu môn.
Khi điều trị trĩ nội độ 3, tôi hay nói với bệnh nhân của mình rằng: thuốc có tốt đến đâu mà bà con dùng không đúng liều, không chú ý kiêng khem thì hiệu quả sẽ chẳng có, rồi bệnh lại hoàn bệnh mà thôi. Cho nên, phải tuân thủ đúng hướng dẫn của thầy thuốc, không tự ý bỏ thuốc hay tăng liều.
Bà con làm việc văn phòng, lái xe, hoặc phải đứng nhiều thì nhớ tranh thủ vận động nhẹ nhàng sau khoảng một giờ làm việc. Việc này giúp khí huyết lưu thông, tránh máu dồn ứ gây trĩ nặng thêm.
Với những ai đang dùng thuốc Nam điều trị theo đơn của Tuấn tôi, thì nhất định phải giữ tinh thần thoải mái, ngủ đủ giấc, vì Đông y coi trọng sự cân bằng âm dương, nếu tâm bất an thì bệnh cũng khó mà lành được.
Và một điều nữa tôi muốn nhắn gửi, nếu bà con đã điều trị Tây y không khỏi, đã thử nhiều cách mà bệnh vẫn không thuyên giảm, thì nên nghĩ tới phương pháp Đông y. Vì như tôi đã nói, chữa bệnh là phải chữa từ gốc, có như vậy mới mong khỏi dứt điểm, không tái phát.