Tìm hiểu xét nghiệm tốc độ máu lắng trong viêm khớp dạng thấp

Kiểm tra tốc độ máu lắng trong viêm khớp dạng thấp là xét nghiệm được thực hiện phổ biến. Kết hợp cùng với những xét nghiệm cần thiết khác đưa ra kết luận chẩn đoán cuối cùng, sau đó bác sĩ sẽ đưa ra cách chữa trị cho người bệnh. Trong bài viết sau đây, Đỗ Minh Tuấn tôi sẽ đề cập cụ thể về phương pháp này để bà con hiểu rõ hơn.

Xét nghiệm tốc độ máu lắng là gì?

Xét nghiệm tốc độ máu lắng như tên gọi của nó là một phương pháp kiểm tra, xác định tốc độ lắng của máu, cụ thể là hồng cầu. Dựa trên kết quả thu được, người có chuyên môn sẽ đánh giá có hoặc không có xảy ra hiện tượng rối loạn sinh học do viêm.

Máu đã được chống đông đựng trong ống nghiệm thẳng đứng chia thành 2 phần để theo dõi hiện tượng máu lắng. Thực hiện xét nghiệm tốc độ máu lắng trong phòng thí nghiệm trong 1 – 2 giờ dưới sự giám sát của nhân viên y tế.

Khi đã hiển thị kết quả, bác sĩ sẽ dựa vào đó đánh giá mức độ lắng máu diễn ra nhanh hay chậm. Những yếu tố phụ thuộc ảnh hưởng đến tốc độ máu lắng bao gồm số lượng hồng cầu trong máu, nồng độ protein phân tử.

Trường hợp có xảy ra tình trạng viêm hay hoại tử trong cơ thể tốc độ lắng hồng cầu sẽ cho thấy biểu hiện tốc độ lắng nhanh hơn so với bình thường. Thông qua xét nghiệm này, các bác sĩ sẽ xác nhận được có sự xuất hiện của tế bào viêm hay không.

Trên chẩn đoán lâm sàng, phương pháp này không đặc hiệu cho bệnh nào cụ thể, do không xác định được rõ vị trí, nguyên nhân gây bệnh. Do đó, thông thường bác sĩ sẽ kết hợp xét nghiệm tóc độ máu lắng cùng với các xét nghiệm đặc hiệu khác trong chẩn đoán viêm khớp dạng thấp.

Đối tượng được chỉ định xét nghiệm tóc độ máu lắng

Như trên Tuấn tôi cũng đã chia sẻ đến bà con về định nghĩa thủ thuật xét nghiệm tốc độ máu lắng. Vậy, trong trường hợp nào thì bệnh nhân sẽ được chỉ định phương pháp này? Dưới đây là một số trường hợp:

• Xét nghiệm xác định có nguy cơ mắc các bệnh lý tự miễn không, trong đó có viêm khớp dạng thấp, viêm cột sống dính khớp, lupus ban đỏ,…
• Một số đối tượng bị viêm khớp cần xác định tình trạng nhiễm trùng, bệnh đau đa cơ dạng thấp.
• Xét nghiệm cho bệnh viêm đường tiêu hóa,…
• Những bệnh nhân xuất hiện những biểu hiện như sưng khớp, đau cứng khớp, vùng vai, đau đầu, giảm cân bất thường, đau bụng, sốt, tiêu chảy,… cũng có thể được bác sĩ chỉ định xét nghiệm kiểm tra tốc độ máu lắng.
• Trường hợp kết quả xét nghiệm cho thấy tốc độ máu lắng nhanh hơn mức bình thường cho thấy cơ thể đã xảy ra tình trạng viêm. Để chẩn đoán chính xác hơn, bệnh nhân sẽ được chỉ định xét nghiệm khác đi kèm như phân tính máu, CRP, CCP,…

Phương pháp xét nghiệm tốc độ máu lắng trong viêm khớp dạng thấp được thực hiện phổ biến. Tuy nhiên như tôi cũng đã đề cập, do xét nghiệm này không có tính đặc hiệu, kết quả thu được cho thấy có xảy ra tình trạng viêm hay không, không chẩn đoán chính xác vị trí, dạng bệnh lý và nguyên nhân gây bệnh.

Chính vì thế, thông thường nhiều biện pháp xét nghiệm sẽ được thực hiện kết hợp để đưa ra kết luận cuối cùng. Trường hợp viêm khớp dạng thấp, dựa vào mức độ viêm, tổn thương của bệnh nhân mà biện pháp can thiệp điều trị sẽ được chỉ định cụ thể.

Quy trình xét nghiệm tốc độ máu lắng trong viêm khớp dạng thấp

Bà con không cần quá lo lắng về phương pháp xét nghiệm tốc độ máu lắng trong viêm khớp dạng thấp. Bởi, đây chỉ là một dạng xét nghiệm đơn giản, thực hiện không quá công phu và khó khăn. Không những vậy, người bệnh cũng không cần phải chuẩn bị trước như một số phương pháp khác mới thực hiện được.

Một số trường hợp cần thông báo để bác sĩ có sự điều chỉnh như người đang dùng thuốc đặc trị các bệnh lý khác, phụ nữ đang có thai hoặc đang trong chu kỳ kinh. Sau khi đã xem xét thận trọng, bệnh nhân được nhân viên y tế lấy máu vị trí tĩnh mạch. Lượng máu rút ra khoảng 2ml, đựng trong một loại ống chống đông là EDTA.

Ống máu được mang vào phòng thí nghiệm, phân tích và cho kết quả trong 1 – 2 giờ đầu. Những thông số cho biết sự ổn định hoặc có biến đổi tùy từng tình trạng bệnh mỗi người. Chẳng hạn:

Tốc độ máu lắng bình thường:

• Ở trẻ em từ 0-13mm/hr.
• Ở nam dưới 50 tuổi từ 0-15mm/hr, trên 50 tuổi từ 0-20mm/hr.
• Ở nữ dưới 40 tuổi từ 0-20mm/hr. trên 50 tuổi từ 0-30mm/hr.

Dựa trên chỉ số bình thường để đánh giá tình trạng tốc độ lắng máu trong viêm khớp dạng thấp. Người có nguy cơ sẽ có chỉ số lắng máu cao hơn so với bình thường. Trường hợp thấp hơn mức kể trên có khả năng bà con bị suy tim sung huyết, thiếu máu, bệnh đa hồng cầu, giảm albumin hoặc protein máu,…

Một số vấn đề về xét nghiệm tốc độ máu lắng trong viêm khớp dạng thấp

Tuy nhiên, việc phát hiện sự bất thường ở tốc độ máu lắng sẽ không giúp chẩn đoán chính xác bệnh lý mà bà con đang gặp phải. Bởi trên thực tế phương pháp chỉ cho biết cơ thể có phản ứng viêm, do đó bà con cần kết hợp thêm những biện pháp xét nghiệm khác để tìm ra bệnh, chẩn đoán viêm khớp dạng thấp cũng như nhiều vấn đề khác.

Tốc độ máu lắng trong viêm khớp dạng thấp chỉ là một phần nhỏ để đánh giá có hoặc không có phản ứng viêm. Ngoài ra, có nhiều yếu tố bên ngoài có thể tác động đến kết quả xét nghiệm. Nếu cần thiết, bà con phải thực hiện xét nghiệm này lần 2 để có kết quả chính xác nhất.

Những phương pháp thường được kết hợp xét nghiệm máu lắngtrong viêm khớp dạng thấp như xét nghiệm CRP, kiểm tra yếu tố dạng thấp, xét nghiệm kháng thể CCP, siêu âm, chụp X quang,… Bà con nên tìm đến các cơ sở y tế uy tín, chất lượng, có bác sĩ giỏi để thực hiện chẩn đoán và điều trị bệnh.

Một số biện pháp chẩn đoán được kết hợp như:

• Xét nghiệm CRP: Xác định có diễn ra phản ứng viêm trong cơ thể, do hệ thống miễn dịch tấn công nhầm những tế bào, mô lành hay không.
• Xét nghiệm RF: Được chỉ định kết hợp nhằm xác định vấn đề đang gặp phải. Trường hợp chỉ số kháng thể RF cao cho thấy nguy cơ bệnh đã và đang diễn biến nặng.
• Xét nghiệm kháng thể CCP: So với những xét nghiệm khác, đây là dạng xét nghiệm có độ đặc hiệu cao. Nghĩa là độ chính xác khi chẩn đoán viêm khớp dạng thấp cao. Do đó, phương pháp này thường được kết hợp với những xét nghiệm khác để củng cố tính chính xác của chẩn đoán.
• Xét nghiệm công thức máu: Những thay đổi bất thường trong công thức máu cho bác sĩ những đánh giá cơ bản về tình trạng bệnh nhân đang gặp phải.
• Siêu âm, chụp X quang, MRI: Thu được hình ảnh bên trong khớp, xác nhận vấn đề tại khớp có hoặc không có tràn dịch khớp, bào mòn xương,…

Tuân thủ theo hướng dẫn điều trị, kết hợp xây dựng đời sống lành mạnh, ăn uống khoa học để sớm cải thiện sức khỏe, ngăn chặn những rủi ro không có lợi. Bởi, viêm khớp dạng thấp có diễn biến phức tạp, nguy cơ gây biến chứng cao, không chỉ ảnh hưởng đời sống mà còn gây hại sức khỏe và tính mạng nếu bệnh kéo dài không được kiểm soát.