Tình Trạng Nổi Mề Đay Gây Khó Thở Và Cách Xử Lý Tốt Nhất

Nổi mề đay gây khó thở là tình trạng khẩn cấp và cần được can thiệp y tế kịp thời để tránh đe dọa đến sự sống. Đỗ Minh Tuấn tôi thấy rằng, biểu hiện này thường là hệ quả của dị ứng thực phẩm, dị ứng thuốc, di truyền và một số điều kiện thuận lợi khác. Bài viết này sẽ giúp bà con hiểu rõ hơn về tình trạng này và cách phòng ngừa. 

Nổi mề đay gây khó thở và mức độ nguy hiểm

Theo nhận định của tôi, khó thở là một biểu hiện nguy hiểm của bệnh mề đay mà cụ thể hơn là mề đay phù mạch. Tình trạng này xảy ra chất trung gian của phản ứng dị ứng không chỉ phóng thích vào da và còn ảnh hưởng đến niêm mạc hô hấp.

Lúc này thanh quản, cổ họng, lưỡi bị sưng phù khiến không khí không được lưu thông đến phổi. Bệnh nhân sẽ rơi vào tình trạng khó thở, suy hô hấp. Thông thường, tình trạng này có thể được kiểm soát sau vài giờ khi loại bỏ tác nhân gây dị ứng và chăm sóc đúng cách.

Tuy nhiên, nhiều bà con phải đổi mặt với những biến chứng nguy hiểm, thậm chí là đe dọa đến tính mạng khi tình trạng khó thở khi nổi mề đay không được kiểm soát sớm. Nhìn chung thì nổi mề đay khó thở không nên chủ quan vì các biểu hiện diễn tiến rất nhanh và khẩn cấp.

Dưới đây là mức độ nguy hiểm của tình trạng nổi mề đay gây khó thở:

• Ngạt thở, suy hô hấp: Tình trạng phù mạch xuất hiện ở lưỡi, cổ họng, môi khiến quá trình trao đổi O2 và C02 bị gián đoạn trong phổi. Nếu tiếp diễn sẽ thiếu hụt lượng oxy đến não và gây ngạt thở, suy hô hấp. Bên cạnh đó, suy hô hấp còn đi kèm các biểu hiện đổ mồ hôi, hoa mắt, cơ thể tím tái,…
• Sốc phản vệ: Đây là một phản ứng cấp tính và có mức độ nguy hiểm. Sốc phản vệ xảy ra khi hệ miễn dịch phản ứng mạnh mẽ lại với dị nguyên và lượng histamin giải phóng vào niêm mạc hô hấp, da tăng nhanh chóng. Tình trạng này không chỉ gây khó thở mà còn đi kèm với các biểu hiện như giảm huyết áp, cò cử, thở khò khè
• Tử vong: Tử vong là xảy ra khi suy hô hấp, sốc phản vệ do mề đay khó thở gây ra không được kiểm soát sớm và xử lý đúng cách.

Thống kê cho thấy, tỉ lệ bệnh nhân bị nổi mề đay gây khó thở không thấp nhưng trường hợp tử vong do nguyên nhân này không cao. Mặc dù nguy hiểm nhưng tình trạng này đáp ứng tốt các phương pháp điều trị và chăm sóc. Do đó, chỉ cần không chủ quan thì hoàn toàn có thể kiểm soát bệnh lý.

Cách nhận biết nổi mề đay gây khó thở

Thông thường, biểu hiện mề đay và tình trạng khó thở sẽ bùng phát sau vài phút hoặc vài giờ sau khi tiếp xúc với dị nguyên. Vì là một tình trạng của mề đay mẩn ngứa nên trong trường hợp này vẫn sẽ có những biểu hiện đặc trưng của bệnh mề đay. Tùy thuộc vào nguyên nhân, mức độ dị ứng mà tình trạng này có thể nặng hoặc nhẹ.

Bà con có thể nhận biết nổi mề đay gây khó thở qua các biểu hiện sau:

• Phù mạch xảy ra ở một hoặc cùng lúc nhiều cơ quan như mắt, môi, lưỡi, cổ họng, bộ phận sinh dục, tay, chân,…
• Nổi sẩn đỏ, phát ban nóng rát, ngứa ngáy. Khi gãi sẽ liên kết thành mảng và lan rộng sang nhiều khu vực kế cận
• Hoa mắt, chóng mặt
• Tim đập nhanh, đau tức ngực
• Cơ thể tím tái
• Sốt cỏ khô
• Thở khó khăn
• Buồn nôn, nôn mửa

Nguyên nhân gây khó thở khi nổi mề đay

Nổi mề đay nói chung và mề đay gây khó thở nói riêng xảy ra bởi nhiều tác nhân khác nhau. Vì bệnh có thể tự phát hoặc ảnh hưởng bởi yếu tố di truyền nên việc xác định nguyên nhân cụ thể gặp rất nhiều khó khăn.

Đối với trường hợp xuất hiện triệu chứng khó thở khi nổi mề đay thì có thể do một số điều kiện sau:

• Dị ứng thực phẩm: Việc dung nạp những thực phẩm như hải sản có vỏ, đậu phộng, mật ong, sữa bò, phô mai,… trong một số trường hợp khiến hệ thống miễn dịch nhầm lẫn và phóng thích histamin vào da, niêm mạc dạ dày, đường hô hấp và gây bùng phát bệnh lý. Nổi mề đay gây khó thở do dị ứng thức ăn khá phổ biến và có thể được cải thiện sau khi nôn mửa, loại bỏ toàn bộ thức ăn ra ngoài.
• Dị ứng thuốc: Ngoài dị ứng thức ăn thì dị ứng thuốc cũng có thể gây phù mạch làm sưng mí mắt, môi, tai, lưỡi, cổ họng,… và dẫn đến ngạt thở, khó thở. Một số loại thuốc có thể kể đến như kháng sinh, vaccine, NSAID, viêm uống kẽm, sắt,…
• Phản ứng quá mức với dị nguyên: Với những trường hợp có cơ địa mẫn cảm có thể xuất hiện tình trạng khó thở nổi mề đay sau khi tiếp xúc với những tác nhân gây dị ứng như phấn hoa, hóa chất, lông động vật, bụi bẩn, ánh nắng có cường độ cao,…
• Tự phát: Có nhiều trường hợp bị nổi mề đay gây khó thở nhưng không thể xác định nguyên nhân. Trường hợp này có mức độ nguy hiểm khá cao và có nguy cơ tái phát nhiều lần, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe
• Một số nguyên nhân khác: Ngoài những yếu tố trên thì tình trạng này còn có thể bùng phát do một số điều kiện khác như di truyền, mắc các bệnh tự miễn, tập luyện quá mức, thân nhiệt tăng/ hạ đột ngột, nhiễm Covid 19…

Nổi mề đay khó thở khi nào cần can thiệp y tế?

Nổi mề đay gây khó thở là tình trạng khẩn cấp nhưng có thể tự thuyên giảm và không cần can thiệp y tế. Tuy nhiên, có không ít trường hợp chủ quan, chậm trễ không được cấp cứu sớm gây ra nhiều biến chứng, hậu quả đáng tiếc.

Do đó, tôi khuyến cáo với bà con cần đến cơ sở y tế gần nhất khi nhận thấy các biểu hiện sau:

• Khó thở càng lúc càng nghiêm trọng, các biện pháp chăm sóc không cải thiện
• Cơ thể tím tái, chóng mặt, hoa mắt
• Nôn mửa liên tục, mất nước
• Kiệt sứ
• Mất dần ý thức
• Ngất xỉu

Xử lý nổi mề đay khó thở như thế nào?

Khó thở do mề đay mẩn ngứa gây ra có thể được kiểm soát và khắc phục tốt nếu được xử lý đúng cách. Trước hết, bà con cần xác định được tác nhân gây bùng phát triệu chứng hoặc ít nhất là theo dõi mức độ tiến triển của các biểu hiện lâm sàng để lựa chọn phương án xử lý phù hợp.

Với những trường hợp nổi mề đay phù mạch gây khó thở mức độ nhẹ thì có thể thực hiện các biện pháp chăm sóc tại nhà để khắc phục hoặc ngăn chặn tình trạng tiến triển nặng trước khi đến cơ sở y tế. Khi được chẩn đoán, xét nghiệm thì bệnh nhân có thể được chỉ định dùng thuốc hoặc can thiệp xâm lấn để phòng tránh các biến chứng nguy hiểm.

Dưới đây là một số phương pháp khắc phục tình trạng khó thở do nổi mề đay mẩn ngứa gây ra:

Biện pháp xử lý khẩn cấp tại nhà

Những biện pháp xử lý tình trạng nổi mề đay gây khó thở đóng vai trò quan trọng trong công tác điều trị sau. Theo đó, nếu chăm sóc, cải thiện đúng cách sẽ giúp làm giảm nhẹ mức độ nguy hiểm, việc kiểm soát diễn ra nhanh chóng, dễ dàng hơn và ngăn chặn các biến chứng nặng nề do tình trạng này gây ra.

Các biện pháp xử lý khẩn cấp tại nhà, bao gồm:

• Loại bỏ tác nhân gây dị ứng: Điều đầu tiên khi xác định bị nổi mề đay đi kèm với biểu hiện khó thở là phải loại bỏ dị nguyên. Nếu do dị ứng thuốc hoặc thực phẩm thì cần thúc nôn hết toàn độ thực phẩm, thuốc ra khỏi dạ dày và dùng nước muối sinh lý súc miệng kỹ. Trường hợp do những tác nhân bên ngoài thì hãy làm sạch mũi, da để làm dịu cảm giác khó chịu ở da và đường thở.
• Thả lỏng, mặc trang phục thoải mái: Khi khó thở, người bệnh cần thả lỏng và hơi nhô người về trước để lấy oxy dễ dàng hơn. Đồng thời nên mặc trang phục rộng rãi, thoải mái để tạo sự thông thoáng và làm giảm các biểu hiện mề đay mẩn ngứa.
• Chườm mát: Chườm mát được dùng trong những trường hợp nổi mề đay cấp và đi kèm với biểu hiện khó thở. Tác động nhiệt lạnh có thể làm giảm tình trạng phù mạch, từ đó cải thiện hiện tượng tắc nghẽn đường hô hấp đáng kể. Dùng túi chườm lạnh áp lên những vị trí sưng nề, phù mạch và để từ 5 – 10 phút. Tránh để quá lâu vì có thể gây bỏng lạnh, tổn thương da.
• Tập hít thở: Thực hành thở sâu hoặc thở mím môi cũng là một trong những cách cải thiện tình trạng khó thở do mề đay gây ra. Đối với thở sâu, cần nằm xuống, đặt tay lên bụng rồi dùng mũi lấy hơi giữ ở bụng sau đó thở chậm qua đường miệng. Còn thở mím môi thì cần thả lỏng phần vai, cổ rồi đặt 1 tay lên bụng. Kế đến lấy hơi bằng mũi 2 nhịp rồi giữ lại ở thành bụng. Mím môi rồi từ từ đẩy hơi ra ngoài.
• Xông hơi: Tận dụng hơi nước xông mũi cũng là một trong những cách giúp cải thiện tình trạng khó thở do mề đay gây ra. Để tăng tác dụng, bệnh nhân có thể cho thêm tinh dầu bạc hà (trường hợp không dị ứng với thành phần trong tinh dầu). Hít hơi nước này đến khi hết nóng là được. Lưu ý để cách xa mặt để tránh bỏng và không làm tăng thân nhiệt, kích thích mề đay nặng nề hơn.
• Uống trà gừng: Cho vài lát gừng tươi vào tách và đổ 250ml sôi, đậy nắp hãm trong vòng 15 phút và uống khi còn ấm để làm giảm tình trạng. Thành phần trong gừng còn có tác dụng ức chế chất trung gian trong phản ứng dị ứng, cải thiện các biểu hiện ở đường ruột và đường hô hấp đáng kể.

Với những trường hợp nổi mề đay gây khó thở ở mức độ nhẹ sẽ đáp ứng tốt với các biện pháp chăm sóc tại nhà. Theo đó, các triệu chứng còn lại cũng sẽ thuyên giảm dần mà không cần can thiệp y tế. Tuy nhiên, cũng có nhiều bà con bị khó thở nghiêm trọng, lúc này cần được đưa đến cơ sở gần nhất để được xử lý đúng cách vì biện pháp tại nhà không đáp ứng.

Dùng thuốc kiểm soát

Mục tiêu của phương pháp dùng thuốc điều trị là loại bỏ các biểu hiện lâm sàng, kháng histamin và kiểm soát tình trạng khó thở. Thông thường, bệnh nhân sẽ được chỉ định các loại thuốc đường uống, thuốc bôi và nhóm thuốc tiêm tĩnh mạch hoặc ở dạng khí dung trong chữa mề đay gây khó thở.

Các loại thuốc trị mề đay kèm theo biểu hiện khó thở, bao gồm:

• Thuốc uống: Diphenhydramine, Loratadine, Cetirizine, một số loại thuốc chứa Steroid,…
• Thuốc bôi: Kem bôi chứa thành phần kháng histamin và chứa Steroid như Hydrocortisone Cream 1%, Eumovate, Phenergan,…
• Thuốc tiêm và khí dung: Epinephrine, thuốc Steroid,….

Can thiệp ngoại khoa

Nếu khó thở do nổi mề đay tiến triển nghiêm trọng, các biện pháp trên không đáp ứng, lúc này bệnh nhân sẽ được chỉ định can thiệp ngoại khoa qua các phương pháp sau:

• Mở khí quản
• Thông khí cơ học

Kiểm soát và phòng ngừa mề đay khó thở

Tình trạng khó thở do mề đay có mức độ nguy hiểm và không nên chủ quan. Để kiểm soát triệu chứng này thì bà con cần phải điều trị dứt điểm mề đay cấp và mãn tính. Không những thế mà còn phải chủ động trong việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa lâu dài để tránh tình trạng bệnh thường xuyên tái đi tái lại.

Tuấn tôi thông tin đến bà con một số cách đơn giản để phòng ngừa mề đay khó thở:

• Chủ động điều trị dứt điểm mề đay dù ở mức độ nặng hay nhẹ. Bà con có thể lựa chọn phương pháp Tây y hoặc Y học cổ truyền để điều trị. Sao cho phù hợp với tình trạng bệnh, đáp ứng tốt để mang lại hiệu quả bền vững.
• Cách ly những nguyên nhân gây bùng phát bệnh cũng như những tác nhân có nguy cơ kích thích tình trạng nổi sẩn, phát ban, nóng da, ngứa ngáy và khó thở do mề đay mẩn ngứa gây ra.
• Bảo vệ đường hô hấp bằng cách giữ ấm cơ thể, hạn chế tiếp xúc khói bụi, vi khuẩn, virus gây nhiễm trùng đường hô hấp. Bởi người hay mắc bệnh đường hô hấp sẽ có nguy cơ khó thở khi bị mề đay mẩn ngứa.
• Thận trọng khi sử dụng bất kỳ loại thuốc hoặc thực phẩm chức năng nào. Đồng thời, cần thông báo với bác sĩ về tiền sử dị ứng để khi khám và điều trị bệnh để được chỉ định loại thuốc phù hợp.
• Nếu có tiền sử dị ứng thực phẩm, cần xem xét kỹ những món ăn trước khi dùng xem có nguyên liệu gây dị ứng không. Có thể thống báo với đầu bếp để được chế biến món ăn phù hợp.
• Uống nhiều nước lọc và nước ép trái cây để tăng cường sức khỏe. Bên cạnh đó, cần xây dựng chế độ ăn uống khoa học để giúp làn da và cơ thể khỏe mạnh.
• Tập luyện và vận động thường xuyên với những bộ môn nhẹ nhàng, tránh tập quá sức hoặc những động tác gây tăng thân nhiệt đột ngột.

Nổi mề đay gây khó thở là tình trạng nghiêm trọng và khẩn cấp cần được xử lý kịp thời. Nếu không sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, đe dọa đến tính mạng. Tuấn tôi hy vọng bà con không chủ quan trước những biểu hiện bất thường của cơ thể và chủ động điều trị bệnh sớm.

Câu hỏi liên quan

Chia sẻ