Đau Thượng Vị Khi Đói: Nguyên Nhân, Triệu Chứng Và Cách Điều Trị Hiệu Quả

Đau thượng vị khi đói là triệu chứng phổ biến mà nhiều bà con gặp phải, đặc biệt là khi cơ thể thiếu thức ăn trong một khoảng thời gian dài. Triệu chứng này thường xuất hiện dưới dạng cơn đau âm ỉ, có thể kèm theo cảm giác buồn nôn hoặc khó chịu. Tuấn tôi đã gặp không ít bệnh nhân tới khám với vấn đề này, và qua nhiều năm kinh nghiệm, tôi nhận thấy đau thượng vị khi đói là dấu hiệu của các bệnh lý liên quan đến dạ dày như viêm loét dạ dày hoặc trào ngược dạ dày thực quản. Việc hiểu rõ nguyên nhân và điều trị kịp thời sẽ giúp bà con giảm thiểu được cơn đau và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Đau thượng vị khi đói là gì? 

Đau thượng vị khi đói là triệu chứng đau xuất hiện ở vùng thượng vị (vùng bụng trên, giữa hai xương sườn và dưới xương ức). Cảm giác này thường xảy ra khi bạn chưa ăn uống gì trong một thời gian dài, và thường cảm nhận rõ hơn vào buổi sáng khi dạ dày rỗng. Triệu chứng có thể đi kèm với cảm giác cồn cào, nôn nao, hoặc buồn nôn. Đối tượng dễ gặp phải tình trạng này chủ yếu là những người có thói quen ăn uống không đều đặn, căng thẳng, hoặc những người mắc các bệnh lý liên quan đến dạ dày như viêm loét hoặc trào ngược dạ dày.

Tuấn tôi gặp rất nhiều bà con đến khám với triệu chứng này, và họ thường lo lắng vì cảm giác đau đớn kéo dài. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn làm giảm chất lượng cuộc sống của họ.

Nguyên nhân gây đau thượng vị khi đói 

Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến của đau thượng vị khi đói

Nguyên nhân theo Y học hiện đại

Trong quá trình thăm khám thực tế, Tuấn tôi nhận thấy một số nguyên nhân chủ yếu gây ra đau thượng vị khi đói:

• Viêm loét dạ dày: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Khi dạ dày bị viêm hoặc loét, lớp niêm mạc bảo vệ dạ dày bị tổn thương, khiến axit dạ dày dễ dàng gây kích ứng, gây đau đớn. Cơn đau xuất hiện khi dạ dày trống rỗng và không có thức ăn để giảm bớt tác dụng của axit.
• Trào ngược dạ dày thực quản: Khi axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản, có thể gây ra cảm giác đau thượng vị và khó chịu, đặc biệt là khi bụng đói.
• Căng thẳng và stress: Stress có thể gây ra sự gia tăng axit trong dạ dày, làm tăng nguy cơ đau thượng vị khi đói. Trong nhiều trường hợp, những người thường xuyên bị căng thẳng dễ gặp phải tình trạng này.
• Rối loạn tiêu hóa: Các rối loạn về tiêu hóa như hội chứng ruột kích thích (IBS) cũng có thể khiến người bệnh cảm thấy đau bụng, đặc biệt là ở vùng thượng vị, khi chưa ăn gì.
• Sử dụng thuốc: Một số loại thuốc, đặc biệt là thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs), có thể làm giảm lớp niêm mạc bảo vệ dạ dày, dẫn đến đau thượng vị.

Nguyên nhân theo Y học cổ truyền

Trong Y học cổ truyền, đau thượng vị khi đói không chỉ đơn giản là một triệu chứng của bệnh lý dạ dày mà còn có liên quan đến sự mất cân bằng trong cơ thể. Theo quan điểm của Đông y, nguyên nhân gây ra đau thượng vị khi đói có thể xuất phát từ:

• Tỳ hư, vị khí không hòa: Tỳ và vị có vai trò quan trọng trong việc tiêu hóa thức ăn. Nếu tỳ yếu, vị khí không hòa, quá trình tiêu hóa sẽ gặp trục trặc, dẫn đến đau thượng vị khi dạ dày trống rỗng.
• Đàm thấp uất trệ: Theo Đông y, khi cơ thể bị uất trệ đàm thấp, khí huyết không lưu thông, khí tỳ bị ứ lại, gây ra cảm giác đầy bụng, khó chịu và đau thượng vị, đặc biệt là khi đói.
• Thực nhiệt sinh phong: Khi cơ thể bị nóng nhiệt quá mức, có thể sinh ra phong, gây ra các cơn đau vùng thượng vị. Đặc biệt trong những trường hợp ăn uống không điều độ, thức ăn quá cay nóng, hoặc cơ thể quá nóng.
• Can khí uất kết: Theo lý thuyết âm dương, khi can khí uất kết, dẫn đến khí huyết không thông, có thể gây ra các cơn đau, đặc biệt là ở vùng thượng vị. Tuấn tôi nhận thấy những người thường xuyên gặp căng thẳng, lo âu có thể dễ dàng gặp phải tình trạng này.

Ngoài ra, một nguyên nhân nữa có thể là hư hàn trong tạng thận, dẫn đến việc khí huyết không đủ để bồi bổ dạ dày và gây đau khi đói. Những người có thể trạng hư hàn thường cảm thấy lạnh và khó chịu ở vùng bụng, nhất là khi đói.

Trong thực tế, Tuấn tôi đã từng điều trị cho nhiều bệnh nhân bị đau thượng vị khi đói, và thông qua việc chẩn đoán theo phương pháp của Đông y, tôi nhận thấy những yếu tố như tỳ hư, can khí uất, hoặc đàm thấp uất trệ là những nguyên nhân thường gặp. Bằng các bài thuốc bổ tỳ, thanh nhiệt, hoặc hoạt huyết, tình trạng đau thượng vị của bệnh nhân đã được cải thiện rõ rệt.

Triệu chứng đau thượng vị khi đói 

Trong 20 năm khám, chữa bệnh về đau thượng vị khi đói, Tuấn tôi từng gặp hàng ngàn trường hợp với các triệu chứng khác nhau. Tuy nhiên, bà con cần lưu ý những triệu chứng sau đây để nhận diện đúng và sớm có biện pháp xử lý:

• Đau nhức vùng thượng vị (trên rốn), cơn đau thường xuất hiện vào buổi sáng khi chưa ăn gì.
• Cảm giác cồn cào, đói bụng, kèm theo cảm giác buồn nôn.
• Đau âm ỉ hoặc dữ dội, kéo dài từ 30 phút đến vài giờ, thường giảm khi ăn uống.
• Nôn mửa, có thể kèm theo cảm giác khó chịu hoặc đầy bụng.
• Khó tiêu hoặc đầy hơi, đặc biệt khi ăn nhiều hoặc ăn thức ăn có tính axit.
• Đau có thể lan ra sau lưng hoặc lên ngực, giống như triệu chứng trào ngược dạ dày.
• Cảm giác mệt mỏi, mất sức, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.

Bà con nào có các triệu chứng này cần hết sức lưu ý và không nên chủ quan, vì đây có thể là dấu hiệu của bệnh lý nghiêm trọng.

Biến chứng đau thượng vị khi đói 

Bà con chớ chủ quan, dù không đe dọa trực tiếp đến tính mạng nhưng để lâu, chủ quan không khám chữa sẽ đối mặt với những biến chứng nghiêm trọng. Mới hôm qua, Tuấn tôi đã khám cho một bệnh nhân 45 tuổi, bị đau thượng vị khi đói suốt 6 tháng, không điều trị dứt điểm. Kết quả kiểm tra cho thấy bệnh nhân đã bị viêm loét dạ dày nặng, có nguy cơ dẫn đến thủng dạ dày nếu không được chữa trị kịp thời.

Các biến chứng thường gặp của đau thượng vị khi đói bao gồm:

• Viêm loét dạ dày: Lâu ngày, niêm mạc dạ dày bị tổn thương, dẫn đến loét, gây đau đớn và khó tiêu.
• Thủng dạ dày: Nếu tình trạng loét kéo dài, có thể gây thủng dạ dày, dẫn đến viêm phúc mạc, một tình trạng nguy hiểm đe dọa tính mạng.
• Chảy máu dạ dày: Loét dạ dày có thể gây chảy máu, khiến bệnh nhân nôn ra máu hoặc đi ngoài phân đen.
• Hẹp môn vị: Loét dạ dày có thể gây sẹo và hẹp môn vị, khiến thức ăn không thể di chuyển bình thường qua dạ dày, gây khó tiêu.
• Trào ngược dạ dày thực quản (GERD): Bệnh lý này có thể phát triển khi axit dạ dày trào ngược lên thực quản, gây viêm thực quản và làm tăng nguy cơ ung thư thực quản.
• Rối loạn tiêu hóa mãn tính: Nếu không điều trị, tình trạng đau thượng vị có thể dẫn đến các vấn đề tiêu hóa mãn tính, ảnh hưởng đến hấp thu dinh dưỡng.

Các biến chứng này không chỉ gây ra những cơn đau đớn mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Bà con nên đi khám để nhận được sự tư vấn và điều trị sớm nhất.

Phương pháp điều trị đau thượng vị khi đói 

Tuấn tôi thường nhấn mạnh rằng, để điều trị hiệu quả, bà con cần hiểu rõ các phương pháp điều trị sao cho phù hợp với tình trạng bệnh của mình. Dưới đây là các phương pháp chính giúp giảm đau thượng vị khi đói.

Điều trị bằng thuốc tây 

Đối với cách điều trị này, Tuấn tôi khuyến cáo bà con chú ý đến các nhóm thuốc sau, mỗi loại có những tác dụng và lưu ý riêng:

• Thuốc ức chế bơm proton (PPI): Giảm tiết axit dạ dày, giúp làm lành tổn thương niêm mạc dạ dày. Lưu ý: cần dùng lâu dài theo chỉ định bác sĩ để tránh tác dụng phụ.
• Thuốc kháng H2 (H2 blockers): Giúp giảm axit dạ dày. Lưu ý: có thể gây buồn ngủ hoặc chóng mặt.
• Thuốc antacid: Làm trung hòa axit dạ dày, giảm đau nhanh chóng. Lưu ý: không nên dùng liên tục vì có thể gây táo bón.
• Thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày: Giúp bảo vệ và làm lành vết loét dạ dày.

Ưu điểm: Hiệu quả nhanh, giảm đau và làm lành vết loét dạ dày.
Nhược điểm: Dùng lâu dài có thể gây tác dụng phụ, không giải quyết được nguyên nhân sâu xa của bệnh.

Mẹo dân gian

Bà con cũng có thể tham khảo một số mẹo dân gian để giảm bớt cơn đau thượng vị khi đói:

• Nước gừng tươi: Gừng có tính ấm, giúp giảm cơn đau và cải thiện tiêu hóa. Tuy nhiên, bà con cần chú ý không uống quá nhiều gừng vì có thể gây nóng trong người.
• Nước nghệ mật ong: Nghệ có tác dụng chống viêm, kết hợp với mật ong giúp giảm đau và làm dịu dạ dày. Tuy nhiên, cần kiên trì dùng trong thời gian dài để thấy hiệu quả.
• Trà cam thảo: Giúp làm dịu dạ dày và giảm đau thượng vị. Lưu ý: không nên dùng quá nhiều, vì cam thảo có thể làm tăng huyết áp.

Ưu điểm: An toàn, dễ thực hiện tại nhà, chi phí thấp.
Nhược điểm: Hiệu quả chậm và không thể thay thế phương pháp điều trị y tế khi bệnh nặng.

Điều trị bằng Đông y 

Cơ chế điều trị Đông y: Đông y không chỉ điều trị triệu chứng mà còn tìm kiếm nguyên nhân căn bản. Với đau thượng vị khi đói, Đông y tập trung vào việc bổ tỳ, kiện vị, điều hòa khí huyết, và giảm nóng trong cơ thể. Các thảo dược như hoàng kỳ giúp tăng cường sức đề kháng, bạch truật bổ tỳ, và sài hồ giúp điều hòa khí, cải thiện sự lưu thông trong cơ thể. Bằng cách này, không chỉ làm giảm đau thượng vị mà còn giúp cải thiện tiêu hóa, ngăn ngừa tái phát.

Trong trường hợp bệnh nhân trên, thuốc nam đã giúp điều hòa khí huyết, bổ tỳ vị, làm dịu dạ dày và giảm đau hiệu quả, đồng thời tránh được các tác dụng phụ như thuốc tây. Bà con nào bị đau thượng vị lâu dài, đừng vội bỏ qua phương pháp Đông y, vì đây là cách chữa tận gốc, không chỉ giải quyết triệu chứng mà còn giúp cân bằng cơ thể một cách toàn diện.

Lời khuyên từ Tuấn tôi

Tuấn tôi khuyên bà con khi phát hiện các triệu chứng đau thượng vị khi đói, như cơn đau bụng trên, cảm giác buồn nôn, đầy bụng, nên thăm khám càng sớm càng tốt. Nếu để lâu mà không điều trị, tình trạng này có thể phát triển thành bệnh loét dạ dày hoặc các vấn đề nghiêm trọng hơn. Để đạt được kết quả tốt nhất, bà con cần tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ hoặc thầy thuốc và không tự ý thay đổi thuốc hoặc liều lượng.

Lưu ý khi thăm khám và điều trị:

• Thực hiện đầy đủ các xét nghiệm và kiểm tra mà bác sĩ yêu cầu.
• Tuân thủ đúng liều lượng và thời gian dùng thuốc theo chỉ định.
• Không tự ý ngừng thuốc hoặc thay đổi phương pháp điều trị mà không có sự tư vấn của bác sĩ.
• Duy trì chế độ ăn uống hợp lý, tránh ăn thức ăn quá cay nóng hoặc chua.
• Giảm căng thẳng, lo âu vì stress là một yếu tố làm tăng cường tình trạng đau thượng vị.

Phòng ngừa bệnh:

• Ăn uống đúng giờ, không để dạ dày trống rỗng quá lâu.
• Hạn chế thức ăn có tính axit hoặc nhiều gia vị, đặc biệt là khi bụng đói.
• Tập thể dục nhẹ nhàng để giúp cải thiện hệ tiêu hóa.
• Giảm stress và căng thẳng bằng cách thư giãn hoặc thiền.
• Tránh lạm dụng thuốc giảm đau, đặc biệt là các thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs).

Đau thượng vị khi đói là một triệu chứng không nên xem nhẹ, bởi nó có thể dẫn đến những bệnh lý nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Tuấn tôi luôn khuyến khích bà con theo dõi sức khỏe của mình và thăm khám sớm khi có dấu hiệu bất thường. Để được tư vấn chi tiết hơn về cách điều trị và phòng ngừa bệnh, bà con có thể liên hệ với Tuấn tôi qua số điện thoại 0963 302 349, nhắn tin qua fanpage Lương y Đỗ Minh Tuấn.

Câu hỏi liên quan

Chia sẻ