Bệnh Trĩ Ở Trẻ Em: Nhận Biết Sớm, Điều Trị Đúng Cách Cha Mẹ Cần Biết

Tuấn tôi nhận thấy rất nhiều cha mẹ đang hoang mang khi thấy con mình có dấu hiệu sưng đau hậu môn, chảy máu sau khi đi vệ sinh. Bệnh trĩ ở trẻ em tuy không phổ biến như ở người lớn nhưng lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ nếu không phát hiện và xử lý sớm. Qua nhiều năm kinh nghiệm thăm khám, Tuấn tôi muốn chia sẻ rõ hơn về triệu chứng ban đầu, nguyên nhân và cách xử lý an toàn, giúp bà con có thêm hiểu biết để chăm sóc con đúng cách, tránh biến chứng nguy hiểm sau này.

Bệnh trĩ ở trẻ em là gì? 

Tuấn tôi từng gặp không ít cha mẹ bất ngờ khi nghe bác sĩ chẩn đoán con mình bị trĩ. Thực tế, bệnh trĩ ở trẻ em tuy không phổ biến nhưng lại có xu hướng tăng, đặc biệt ở nhóm trẻ hay táo bón hoặc ngồi lâu khi đi vệ sinh. Trĩ là tình trạng các tĩnh mạch vùng hậu môn – trực tràng bị giãn phình quá mức, gây sưng, đau, thậm chí chảy máu. Ở trẻ nhỏ, bệnh thường khó phát hiện sớm vì các con chưa biết mô tả triệu chứng, phụ huynh lại dễ nhầm với rối loạn tiêu hóa thông thường.

Bệnh có thể xuất hiện ở bất kỳ trẻ nào, không phân biệt giới tính, nhưng phổ biến hơn ở nhóm trẻ hay bị táo bón, ngại vận động, ít uống nước hay chế độ ăn thiếu chất xơ. Tuấn tôi đặc biệt lưu ý bà con nên quan sát kỹ khi thấy trẻ hay rặn nhiều, đi tiêu khó khăn, có biểu hiện sợ đi vệ sinh hoặc thấy máu dính trên giấy vệ sinh.

Vì sao trẻ lại bị trĩ? 

Trong quá trình thăm khám thực tế, Tuấn tôi nhận thấy phần lớn các cha mẹ không nghĩ rằng chính thói quen sinh hoạt và ăn uống hàng ngày lại là nguyên nhân gây trĩ ở trẻ. Dưới đây là những yếu tố dẫn đến bệnh trĩ ở trẻ theo hai góc nhìn Đông – Tây y.

Nguyên nhân theo Y học hiện đại

Bà con cùng Tuấn tôi điểm qua một số nguyên nhân phổ biến dưới góc độ y học hiện đại:

• Táo bón kéo dài: Trẻ phải rặn mạnh khi đi tiêu, làm tăng áp lực lên tĩnh mạch hậu môn khiến chúng giãn ra.
• Thói quen ngồi bô quá lâu: Nhiều trẻ có thói quen ngồi bô chơi đồ chơi, xem điện thoại, điều này kéo dài thời gian tạo áp lực lên vùng hậu môn.
• Thiếu chất xơ trong chế độ ăn: Trẻ ăn ít rau xanh, trái cây khiến phân cứng, khó đi tiêu.
• Uống ít nước: Cơ thể thiếu nước làm phân khô cứng, gây khó khăn khi đi ngoài.
• Ít vận động: Trẻ dành quá nhiều thời gian xem tivi, chơi game khiến nhu động ruột kém hoạt động.

Nguyên nhân theo Y học cổ truyền

Theo Đông y, bệnh trĩ được xếp vào phạm vi chứng “trĩ” do các nguyên nhân sau:

• Tỳ vị hư yếu: Tỳ chủ vận hóa, nếu tỳ khí suy kém không chuyển hóa tốt thức ăn, sẽ dẫn đến sinh thấp, làm cho khí huyết ứ trệ tại vùng hậu môn. Trẻ ăn uống thất thường, hay ăn đồ lạnh, đồ ngọt cũng ảnh hưởng đến tỳ vị.
• Khí hư hạ hãm: Trẻ thể trạng yếu, ít vận động, thường xuyên mệt mỏi làm cho khí không đủ để nâng đỡ, khiến hậu môn bị sa giáng, lâu dần sinh ra trĩ.
• Táo nhiệt tích tụ: Trẻ ăn nhiều đồ chiên rán, cay nóng gây tích nhiệt ở trường vị, lâu ngày sinh táo, dẫn đến phân khô rắn, khi rặn mạnh gây tổn thương tĩnh mạch hậu môn.
• Huyết ứ, kinh mạch bế tắc: Trẻ từng có tiền sử trĩ bẩm sinh, cơ địa huyết ứ hoặc bị va chạm vùng bụng – hậu môn, cũng có thể dẫn đến tình trạng ứ huyết tại chỗ, hình thành búi trĩ.

Tuấn tôi nhấn mạnh rằng Đông y đặc biệt coi trọng việc điều chỉnh toàn thân. Khi điều trị cho trẻ, tôi thường phối hợp thuốc bổ tỳ, dưỡng huyết và hoạt huyết để xử lý tận gốc căn nguyên bên trong, không chỉ làm co búi trĩ mà còn ngăn ngừa tái phát. Đây chính là điểm ưu việt giúp Đông y trở thành lựa chọn an toàn và lâu dài cho trẻ nhỏ mắc trĩ.

Triệu chứng bệnh trĩ ở trẻ em không thể bỏ qua, cha mẹ nên lưu ý sớm

Trong 20 năm khám, chữa bệnh trĩ ở trẻ em, Tuấn tôi từng gặp hàng ngàn trường hợp với các triệu chứng rất khác nhau. Có cháu mới 3 tuổi đã bị trĩ nội độ 2, có cháu 6 tuổi bị chảy máu mỗi lần đi tiêu khiến cha mẹ hoảng hốt. Điều đáng nói là phần lớn phụ huynh thường phát hiện muộn do chưa hiểu rõ biểu hiện ban đầu của bệnh.

Bà con nên đặc biệt lưu ý nếu trẻ có những dấu hiệu sau:

• Đi ngoài ra máu tươi, máu dính trên giấy vệ sinh hoặc lẫn trong phân
• Trẻ hay than đau rát hậu môn sau mỗi lần đi vệ sinh
• Xuất hiện búi trĩ nhỏ ở hậu môn, ban đầu ẩn sau bên trong, về sau sa ra ngoài khi rặn
• Trẻ ngại đi vệ sinh, có biểu hiện sợ hãi mỗi lần đi tiêu
• Thường xuyên bị táo bón, phải rặn nhiều, phân khô cứng
• Hậu môn có biểu hiện sưng nhẹ hoặc đỏ, ngứa ngáy khó chịu
• Trẻ quấy khóc không rõ lý do, đặc biệt sau khi đi vệ sinh

Tuấn tôi lưu ý rằng, triệu chứng ở trẻ không rõ ràng như người lớn nên bà con cần quan sát kỹ những thay đổi trong sinh hoạt, tâm lý và hành vi của con để kịp thời đưa đi khám.

Biến chứng bệnh trĩ ở trẻ em

Bà con chớ chủ quan, dù không đe dọa trực tiếp đến tính mạng nhưng để lâu, chủ quan không khám chữa sẽ đối mặt với những biến chứng nghiêm trọng. Mới hôm qua, Tuấn tôi khám cho một bé trai 5 tuổi bị trĩ độ 3, búi trĩ sa ra ngoài và chảy máu nhiều. Trước đó phụ huynh chỉ nghĩ con bị táo bón thông thường, đến khi thấy con đi ngoài ra máu cả tuần liền mới đưa tới phòng khám.

Sau đây là các biến chứng thường gặp nếu bệnh trĩ ở trẻ em không được điều trị kịp thời:

• Thiếu máu mạn tính do mất máu kéo dài sau mỗi lần đi vệ sinh
• Nứt kẽ hậu môn gây đau dữ dội và tăng nguy cơ nhiễm trùng
• Sa búi trĩ không co lại được, gây nghẹt búi trĩ cần can thiệp ngoại khoa
• Trẻ sợ đi vệ sinh, dẫn đến rối loạn tiêu hóa, ăn uống kém, suy dinh dưỡng
• Nhiễm khuẩn hậu môn, dễ gây áp xe quanh vùng hậu môn
• Gây rối loạn tâm lý, đặc biệt ở trẻ lớn do mặc cảm, tự ti

Tuấn tôi luôn nhấn mạnh với bà con rằng, trĩ ở trẻ tuy là bệnh vùng kín nhưng không vì thế mà chủ quan hay ngại đi khám. Việc phát hiện và xử lý kịp thời sẽ giúp con khỏe mạnh, phát triển tốt cả thể chất lẫn tinh thần.

Phương pháp điều trị bệnh trĩ ở trẻ em

Tuấn tôi thường nhấn mạnh rằng, để điều trị hiệu quả, bà con cần hiểu rõ các phương pháp điều trị sao cho phù hợp với tình trạng bệnh và thể trạng của từng trẻ. Dưới đây là 3 nhóm phương pháp đang được áp dụng phổ biến hiện nay.

Dùng thuốc tây: Hiệu quả nhanh nhưng cần cẩn trọng khi dùng cho trẻ nhỏ

Đối với cách điều trị này, Tuấn tôi khuyến cáo bà con chú ý đến liều dùng và chỉ sử dụng khi có chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa nhi.

• Thuốc bôi trĩ tại chỗ: Giúp giảm đau, kháng viêm, chống sưng (ví dụ: thuốc mỡ chứa hydrocortisone, lidocaine)
• Thuốc làm mềm phân: Giúp trẻ đi tiêu dễ dàng hơn, hạn chế táo bón (dùng dạng siro hoặc gói bột pha nước)
• Thuốc kháng viêm đường uống: Dùng trong trường hợp trĩ viêm, đau nhiều (cần cân nhắc kỹ với trẻ dưới 6 tuổi)
• Thuốc chống táo bón chứa lactulose: Phù hợp với trẻ nhỏ bị trĩ do táo bón mạn tính

Ưu điểm: Giảm triệu chứng nhanh chóng, dễ sử dụng, tiện lợi
Nhược điểm: Không điều trị tận gốc, nếu lạm dụng dễ gây rối loạn tiêu hóa, ảnh hưởng đến chức năng gan thận của trẻ nhỏ

Áp dụng mẹo dân gian

Tuấn tôi hiểu rằng nhiều bà con vẫn ưu tiên lựa chọn các mẹo dân gian vì độ an toàn và dễ thực hiện. Tuy nhiên, cần chú ý khi áp dụng cho trẻ vì da trẻ mỏng, dễ kích ứng.

• Dùng lá trầu không nấu nước xông hậu môn
• Đắp gel nha đam giúp làm dịu vùng da sưng nóng
• Cho trẻ uống nước rau diếp cá pha loãng để nhuận tràng
• Dùng nước nghệ tươi pha loãng bôi ngoài hậu môn để kháng viêm

Ưu điểm: Nguyên liệu tự nhiên, dễ tìm, ít tốn kém
Nhược điểm: Tác dụng chậm, chỉ phù hợp giai đoạn đầu, nếu áp dụng sai cách có thể gây kích ứng da hoặc nhiễm trùng

Điều trị bằng Đông y

Tuấn tôi có hơn 20 năm khám chữa trĩ bằng Y học cổ truyền và nhận thấy rằng điều trị bằng Đông y mang lại hiệu quả bền vững và đặc biệt phù hợp với trẻ em – đối tượng cần phương pháp lành tính, không tác dụng phụ.

Theo Đông y, muốn chữa dứt điểm bệnh trĩ phải xử lý tận gốc căn nguyên từ bên trong – đó là tỳ vị hư, khí huyết ứ trệ, táo nhiệt tích tụ. Thuốc nam tôi sử dụng là sự kết hợp của nhiều thảo dược như đương quy, phòng phong, bạch truật, hoàng kỳ… giúp bổ tỳ vị, hoạt huyết, thanh nhiệt, nhuận tràng và co búi trĩ hiệu quả. Ngoài ra, tôi luôn phối hợp điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt cho từng trẻ để phòng ngừa tái phát.

Tuấn tôi nhận thấy với trẻ nhỏ, sự an toàn là yếu tố quan trọng hàng đầu. Chính vì vậy, Đông y nếu được kê đúng người – đúng thuốc sẽ là lựa chọn rất đáng cân nhắc cho bà con muốn điều trị dứt điểm bệnh trĩ cho con mà không cần lo tác dụng phụ.

Lời khuyên từ Tuấn tôi

Tuấn tôi khuyên bà con khi phát hiện các triệu chứng bệnh trĩ ở trẻ em nên thăm khám càng sớm càng tốt, tránh để tình trạng tiến triển nặng mới điều trị sẽ khó khăn hơn. Trong quá trình điều trị, việc tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ, thầy thuốc là điều vô cùng quan trọng. Đặc biệt với trẻ nhỏ, việc tự ý dùng thuốc hay trì hoãn điều trị không những khiến bệnh kéo dài mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm lý của trẻ.

Dưới đây là một số lưu ý giúp bà con phòng ngừa bệnh hiệu quả cho con:

• Cho trẻ ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi, tăng cường chất xơ trong bữa ăn hàng ngày
• Hạn chế thực phẩm cay nóng, chiên rán, nước ngọt có gas và đồ ăn công nghiệp
• Tập cho trẻ thói quen đi vệ sinh đúng giờ, không ngồi bô hoặc nhà vệ sinh quá lâu
• Khuyến khích trẻ vận động thường xuyên, hạn chế thời gian ngồi một chỗ xem điện thoại, tivi
• Tập cho trẻ uống đủ nước mỗi ngày tùy theo độ tuổi, trung bình từ 1–1.5 lít với trẻ tiểu học
• Quan sát kỹ khi thấy trẻ hay quấy khóc, kêu đau bụng, ngứa rát hậu môn để phát hiện sớm

Bệnh trĩ ở trẻ em nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách sẽ không để lại biến chứng nguy hiểm. Bà con đừng vì chủ quan hay ngại ngùng mà bỏ lỡ thời điểm “vàng” để can thiệp cho con. Tuấn tôi luôn sẵn sàng tư vấn, đồng hành cùng cha mẹ trong hành trình chăm sóc sức khỏe cho bé yêu. Bà con có thể liên hệ trực tiếp với Tuấn tôi qua số điện thoại 0963 302 349, nhắn tin fanpage Lương y Đỗ Minh Tuấn.

Câu hỏi liên quan

Chia sẻ