Viêm Mũi Dị Ứng Ở Trẻ Sơ Sinh Và Những Điều Ba Mẹ Cần Biết [ĐỪNG BỎ QUA]

Tuấn tôi tham gia vào một số hội nhóm facebook về sức khỏe. Hôm qua trên nhóm có một bài chia sẻ những kiến thức về bệnh viêm mũi dị ứng ở trẻ sơ sinh được nhiều bố mẹ quan tâm. Đọc comment bên dưới tôi thấy nhiều bố mẹ lo lắng, chưa biết cách chăm sóc con như thế nào. Do đó để giúp bố mẹ hiểu rõ hơn về bệnh viêm mũi dị ứng trẻ sơ sinh, tôi đã biên soạn bài này. Mời bà con theo dõi! 

Viêm mũi dị ứng ở trẻ sơ sinh là gì? Tuấn tôi giải thích chi tiết

Viêm mũi dị ứng ở trẻ biểu hiện thông qua các triệu chứng như hắt hơi, sổ mũi, quấy khóc nhiều về đêm do nghẹt mũi, chảy nước mũi. Những triệu chứng này là phản ứng của cơ thể nhằm chống lại các dị nguyên có nguy cơ xâm nhập vào cơ thể bằng cách phóng ra histamin gây hắt hơi. Nhưng khi lượn histamin phóng ra quá mức có thể gây ra sưng phù niêm mạc mũi, viêm nhiễm, chảy nước mũi hay được gọi là viêm mũi dị ứng.

Ở trẻ sơ sinh có hai dạng viêm mũi dị ứng bao gồm:

• Viêm mũi dị ứng theo mùa: Đây là tình trạng viêm mũi dị ứng xuất hiện vào một thời điểm trong năm, có tính chu kỳ nhất định. Nhất là vào thời điểm giao mùa, trời chuyển lạnh hoặc mùa xuân thường có nhiều phấn hoa khiến bé hít phải dễ gây dị ứng.
• Viêm mũi dị ứng quanh năm: Các triệu trứng viêm mũi dị ứng có thể xuất hiện ở bất cứ thời điểm nào, không có chu kỳ nhất định, nhất là những thời điểm thay đổi thời tiết, các dấu hiệu này càng rõ nét hơn. Chỉ cần một dị nguyên nhỏ tác động cũng có thể là yếu tố khiến viêm mũi dị ứng tái phát.

Các triệu chứng viêm mũi dị ứng thường gặp ở trẻ sơ sinh là:

• Ngứa mũi, chảy nước mũi thường xuyên, kể cả ban ngày và ban đêm. Nước mũi màu trong có thể chảy giàn giụa. Bố mẹ lưu ý khi nước mũi nhầy đục có thể là dấu hiệu viêm mũi dị ứng bội nhiễm.
• Hắt hơi thành từng cơ dài liên tục, có khi tới mấy chục lần liên tiếp. Triệu chứng này thường xuất hiện khi bé mới ngủ dậy hoặc tiếp xúc với tác nhân gây dị ứng.
• Nghẹt mũi, khó thở vào ban đêm khiến bé thường quấy khóc không ngủ. Có khi ngạt từng lúc hoặc ngạt một bên mũi hoặc cả 2 bên.

Ngoài ra, với những trẻ bị viêm mũi dị ứng quanh năm có thể sẽ xuất hiện một số triệu chứng như nhiễm trùng tai, đau tai hoặc thở khò khè khi ngủ. Các triệu chứng bệnh khá giống với các triệu chứng về bệnh hô hấp thông thường, do đó nhiều bố mẹ nhầm lẫn hoặc chủ quan không đưa bé đi điều trị làm bệnh chuyển sang viêm mũi dị ứng mãn tính vô cùng nguy hiểm.

Những nguyên nhân nào gây viêm mũi dị ứng ở trẻ sơ sinh?

Viêm mũi dị ứng là bệnh lý hô hấp phổ biến có thể gặp ở bất kỳ lứa tuổi nào nhưng trẻ sơ sinh và trẻ em là đối tượng rất dễ mắc hơn cả bởi các hệ cơ quan của trẻ chưa hoàn thiện, hệ miễn dịch còn yếu kém, chỉ cần một yếu tố nhỏ cũng có thể tác động khiến bé mắc bệnh.

Có rất nhiều nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh bị viêm mũi dị ứng, có thể kể đến như: 

• Thay đổi thời tiết: Hệ miễn dịch của trẻ sơ sinh còn non yếu, đo đó sự thay đổi đột ngột của thời tiết cũng có thể khiến cơ thể không thích nghi kịp và gây dị ứng. Hơn nữa, khi thay đổi thời tiết cũng khiến độ ẩm, nhiệt độ không khí thay đổi và làm cho niêm mạc mũi kích ứng gây sưng viêm.

XEM NGAY: Viêm Mũi Dị Ứng Theo Mùa: Nhận Biết Nhanh Để Điều Trị DỨT ĐIỂM

• Các dị nguyên gây kích ứng:  phấn hoa, khói thuốc, bụi bẩn, lông động vật, nấm mốc,… đây đều là các dị nguyên có thể xâm nhập và gây kích ứng niêm mạc mũi khiến niêm mạc mũi bị sưng, ngứa ngáy và chảy nước mũi.
• Cơ địa dị ứng: Một số trẻ có cơ địa dễ bị dị ứng nên chỉ cần một tác nhân nhỏ cũng có thể khiến bé bị viêm mũi dị ứng kéo dài trong khi cùng một môi trường mà những trẻ khác không bị ảnh hưởng.
• Do di truyền: Theo các nghiên cứu tôi đọc được, nếu trong gia đình có bố hoặc mẹ có tiền sử mắc các bệnh về đường hô hấp thì khi con sinh ra có nguy cơ bị viêm mũi dị ứng cao hơn.
• Bệnh đường hô hấp: Nếu trẻ sơ sinh mắc phải các bệnh hô hấp như viêm xoang, viêm họng hoặc viêm amidan sẽ có nguy cơ bị mắc viêm mũi dị ứng cao hơn.

Viêm mũi dị ứng ở trẻ sơ sinh có nguy hiểm không?

Trẻ sơ sinh cần nhiều thời gian ngủ để phát triển hệ thần kinh và cảm xúc cũng như sản xuất hormone tăng trưởng cần thiết cho sơ thể. Thế nhưng các triệu chứng viêm mũi dị ứng gây ra khiến các bé mệt mỏi và thiếu ngủ trầm trọng. Khi nằm, bé bị ngạt mũi và dễ bị hắt hơi nhiều. Khi về đêm, nhiệt độ giảm xuống càng khiến các triệu chứng này thể hiện rõ hơn. Ngạt mũi, hắt hơi có thể gây ra tình trạng ngưng thở khi ngủ rất nguy hiểm. Phụ huynh cần đặc biệt lưu ý vì việc thiếu oxy khi ngủ có thể gây ra một số biến chứng cho não bộ và sức khỏe sau này. Các biến chứng khi trẻ bị viêm mũi dị ứng là:

• Trẻ chậm phát triển cả về thể chất và trí não: Viêm mũi dị ứng kéo dài khiến trẻ mệt mỏi, quấy khóc triền miên, chán ăn khiến cơ thể trẻ gầy đi. Tình trạng này còn ảnh hưởng trực tiếp tới thể chất và tinh thần của trẻ, trẻ chậm lớn, trí não kém phát triển hơn so với các bạn cùng tuổi.
• Các biến chứng có thể phát sinh khác: Nếu bệnh chuyển sang giai đoạn mãn tính có thể tiềm ẩn nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến hệ hô hấp như nhiễm trùng xoang, viêm họng, viêm tai giữa hoặc thậm chí bị hen suyễn.

Từ những điều tôi đề cập trên đây, ta có thể thấy viêm mũi dị ứng ở trẻ sơ sinh khá nguy hiểm, nó ảnh hưởng tới sức khỏe hiện tại và cả tương lai của trẻ nhỏ. Do vậy, bố mẹ cần theo dõi sát sao để có thể phát hiện sớm và điều trị bệnh kịp thời tránh những nguy hiểm sau này.

Dưới đây là cách điều trị viêm mũi dị ứng ở trẻ em bố mẹ có thể tham khảo 

Điều trị viêm mũi dị ứng cho trẻ sơ sinh là việc không hề đơn giản bởi các bé dưới 6 tháng tuổi việc sử dụng thuốc rất hạn chế bởi thận của trẻ còn yếu, việc điều trị bằng thuốc có thể gây ra tình trạng ngộ độc, vô cùng nguy hiểm. Do đó, các phương pháp điều trị viêm mũi dị ứng tại nhà sẽ giúp thông thoáng đường thở cho các bé. 

Trẻ bị viêm mũi dị ứng phải làm sao? Áp dụng các phương pháp điều trị viêm mũi dị ứng tại nhà 

Viêm mũi dị ứng ở trẻ sơ sinh thường khó điều trị và bệnh thường tái phát lại. Vì vậy, để chấm dứt bệnh cho con, bố mẹ có thể thực hiện các biện pháp tại nhà sau:

Rửa mũi bằng nước muối sinh lý

Nước muối sinh lý là sản phẩm vệ sinh mũi họng phù hợp với mọi đối tượng, kể cả trẻ sơ sinh nên bố mẹ có thể yến tâm sử dụng nước muối sinh lý để vệ sinh mũi cho các con. Tuy nhiên, bố mẹ cũng phải chú ý, cẩn thận vì việc làm sạch mũi cho trẻ có thể làm xước niêm mạc mũi khiến các tổn thương nặng hơn.

• Bước 1: Để trẻ nằm trên giường để dễ nhỏ mũi hơn. Đặt đầu bé nghiêng sang một bên, kê đầu bằng khăn hoặc gối thấp, mỏng. Có thể để khăn vào cổ bé để tránh nước muỗi chảy ngược ướt áo và bẩn người.

• Bước 2: Cố gắng giữ bé nằm im rồi bắt đầu nhỏ mũi cho trẻ. Đưa đầu chai thuốc nhỏ khoảng 1 – 2 giọt vào mũi đợi cho dịch mũi loãng ra, lấy tăm bông thấm sạch rồi mới nhỏ tiếp. Làm lần lượt, từ từ để mũi bé sạch hoàn toàn dịch nhầy.
• Bước 3: Dùng khăn mềm lau sạch mũi cho bé

Các thao tác cần thực hiện nhẹ nhàng, cẩn thận vì nếu làm nhanh có thể vô tình làm tổn thương niêm mạc mũi mỏng manh quá bé. Bố mẹ thực hiện phương pháp này 3 – 4 lần giúp đẩy hết dịch nhầy và các dị nguyên trong mũi giúp bé dễ thở và ngủ ngon hơn, bớt quấy khóc và nhanh khỏi bệnh.

Cho bé bú nhiều hơn 

Với trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi, việc uống nước khá là hạn chế nên mẹ cho bé bú nhiều hơn. Bổ sung nước cho cơ thể giúp tăng khả năng làm loãng dịch nhầy có trong khoang mũi. Hơn nữa, cho bé bú nhiều hơn giúp bổ sung năng lượng, dinh dưỡng và sức đề kháng hiệu quả cho trẻ.

Kê gối cao hơn khi ngủ

Nếu bé bị nghẹt mũi nặng thì bố mẹ có thể kê gối cao hơn khi ngủ để bé dễ ngủ hơn, hạn chế tình trạng nghẹt mũi khiến trẻ không đủ oxi trong khi ngủ. Tuy nhiên, bố mẹ cũng chú ý cách đặt gối để không gây ra một số biến chứng khác.

Phụ huynh nên chọn loại gối mềm, thấm hút mồ hôi, có độ dày 1 – 2mm cho bé dưới 4 tháng tuổi, chiều rộng bằng vai bé hoặc rộng hơn một chút để bảo vệ cổ, cột sống cho trẻ. Đặt gối sát gáy, hơi ngửa về phía sau 10 – 15 độ là tư thế lý tưởng nhất giúp bé dễ thở và có giấc ngủ ngon nhất.

Dùng máy làm ẩm không khí

Thời tiết khô hanh khiến cho tình trạng viêm mũi dị ứng trẻ nặng hơn. Vì thế phụ huynh có thể đặt một chiếc máy tạo độ ẩm trong phòng sẽ giúp bé dễ chịu hơn. Ngoài ra, mẹ cũng có thể cho thêm vào máy tạo độ ẩm một vài giọt tinh dầu sả hoặc tràm trà giúp thông thoáng mũi, diệt khuẩn trong phòng ngủ một cách hiệu quả.

Hít tinh dầu

Hạn chế dùng các phương pháp xông hơi hoặc nhỏ trực tiếp nước ép một số loại thảo dược vì có thể làm tổn thương niêm mạc hoặc gây dị ứng. Thay vào đó, phụ huynh có thể cho bé hít trực tiếp tinh dầu để làm thông đường thở, diệt trừ các loại virus, vi khuẩn trong mũi.

Bố mẹ chỉ cần nhỏ 1 – 2 giọt tinh dầu vào khăn xô trẻ em rồi để gần mũi cho bé hít vài lần sẽ thấy các triệu chứng ngạt mũi, khó thở thuyên giảm.

Dùng thuốc trị viêm mũi dị ứng cho trẻ sơ sinh

Người trưởng thành hay trẻ lớn khi bị viêm mũi dị ứng sẽ được chỉ định kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn và virus có hại cho niêm mạc mũi nhưng trẻ sơ sinh không được chỉ định uống thuốc này vì quá trình điều trị sẽ có phần lâu hơn. Một số loại thuốc được chỉ định dùng trong điều trị viêm mũi dị ứng ở trẻ sơ sinh an toàn và ít gây tác dụng phụ như:

• Thuốc kháng Histamin: Thuốc có tác dụng ức chế các phản ứng phóng thích histamine và cải thiện tình trạng viêm mũi dị ứng đáng kể. Có thể dùng cả dạng uống và dạng xịt, nhưng dạng xịt sẽ ưu tiên được dùng hơn. Một số dạng xịt kháng Histamine thế hệ 2 thường được dùng như: levocitirizine, azelastine, loratadine, desloratadine, cetirizine…
• Thuốc nhỏ mũi hay phun xịt có chứa NaCl 0,9%: Được chỉ định để làm sạch khoang mũi và thông thoáng đường thở nhanh chóng. Đây là loại nhỏ mũi an toàn, phù hợp với mọi đối tượng bao gồm cả kẻ sơ sinh, phụ nữ có thai và cả người lớn.

Việc dùng thuốc điều trị bệnh cho trẻ cần có sự chỉ định và hướng dẫn từ các bác sĩ để tránh một số tác dụng phụ hay ngộ độc. Bố mẹ tuyệt đối không được tự kê đơn thuốc hay dùng sai liều lượng đã được chỉ định vì sẽ gây nguy hiểm tới sức khỏe và tính mạng của trẻ.

Đông y trị viêm mũi dị ứng ở trẻ sơ sinh

Thuốc Đông y chữa viêm mũi dị ứng ở trẻ có ưu điểm là lành tính, không gây tác dụng phụ. Phụ huynh có thể tham khảo 2 bài thuốc tôi đề cập dưới đây:

• Bài thuốc 1: Ích khí tổng minh thang gia giảm bao gồm nhân sâm 10g, cát cánh 6g, hoàng kỳ 10g, bạch thược 5g, mạn kinh tử 6g, hoàng liên 3g, thăng ma 5g, cam thảo 3g, thạch xương bồ 5g, la bạc tử 5g, liên kiều 5g, bối mẫu 4g, hoàng cầm 5g. Sắc thuốc uống ngày 2 – 3 lần có tác dụng giảm chảy nước mũi, nước mũi màu vàng đặc lẫn màu xanh.

• Bài thuốc 2: Thuốc cam tổng hợp gồm thịt cóc khô 300g, thịt thằn lằn khô 300g, thịt rắn mối khô 300g, sử quân tử 50g, búp đa khô 100g, ý dĩ 500g, nghệ đen 500g. Thịt cóc bỏ hết ruột, da, trứng, mỡ, mủ, rửa nhiều lần với nước cho sạch mủ dính vào thịt, để ráo rồi đem sấy khô. Thằn lằn bỏ ruột sấy khô. Rắn mối bỏ da, sấy khô. Tán các nguyên liệu thành bột mịn, thêm một chút hồ làm viên 4g và sấy khô. Ngày uống 2 lần, mỗi lần 1 – 2 viên.

Chăm sóc và phòng ngừa viêm mũi dị ứng ở trẻ sơ sinh

Viêm mũi dị ứng ở trẻ sơ sinh là vấn đề về hô hấp nên không quá khó để phòng ngừa bệnh này. Bố mẹ cần chú ý chăm sóc sức khỏe của bé để tăng cường hệ miễn dịch, phòng ngừa tình trạng trẻ sơ sinh mắc viêm mũi dị ứng hiệu quả. Một số vấn đề mà phụ huynh cần chú ý bao gồm:

• Giữ gìn vệ sinh nhà cửa luôn thông thoáng, không có bụi bẩn hay nấm mốc, nhất là khu vực bé thường xuyên vui chơi.
• Hạn chế nuôi động vật như chó mèo vì lông của chúng có thể gây kích ứng mũi khiến nguy cơ mắc bệnh cao hơn và khiến tình trạng bệnh thêm nặng hơn.
• Hạn chế cho bé tiếp xúc với một số loại hoa vì hít phải phấn hoa khiến trẻ bị kích ứng niêm mạc.
• Vệ sinh thân thể cho các bé để tránh các vi khuẩn, virus và các dị nguyên có thể gây bệnh. Không để bé đưa tay lên mắt, mũi và miệng.
• Với những trẻ hơn 6 tháng tuổi có thể cho bé uống nhiều nước, tập ăn dặm với rau xanh, hoa quả tươi, thịt để bổ sung vitamin, chất xơ và đạm cần thiết cho sự phát triển của trẻ.
• Khi ra ngoài giữ ấm cho trẻ, nhất là khi trời lạnh. Cho bé đeo khẩu trang để tránh các tác nhân gây dị ứng từ bên ngoài. Dùng nước muối sinh lý để vệ sinh mũi cho bé hàng ngày.

Trên đây là những thông tin, cách điều trị cũng như cách phòng ngừa bệnh viêm mũi dị ứng ở trẻ sơ sinh mà tôi muốn cung cấp tới các bậc phụ huynh. Viêm mũi dị ứng ở trẻ sơ sinh sẽ không quá nguy hiểm nếu sớm phát hiện và điều trị đúng cách. Nếu trong quá trình điều trị gặp phải vấn đề gì hoặc có điều gì thắc mắc hãy nhắn tin tới fanpage cá nhân Đỗ Minh Tuấn hoặc đến trực tiếp nhà thuốc nơi tôi công tác tại số 37A, ngõ 97 Văn Cao, Liễu Giai, Ba Đình, Hà Nội.